Το προλόγισμα του φιλολόγου κ. Κώστα Π. Βλάχου (φωτο), Άρχοντος Διδασκάλου του Γένους της Μ.τ.Χ.Ε., στην εκδήλωση «Το Τετράδιο του Πατριάρχη», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 18 Απριλίου 2008 στην αίθουσα «Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος» της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας.Την εκδήλωση διοργάνωσε το ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΤΣΑΡΗ, που τελεί υπό την Εφοροεπιτροπεία Αγαθοεργών Καταστημάτων της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων.
Πενήντα τέσσερα χρόνια μετά… Πενήντα τέσσερα χρόνια πριν… Τότε που η Ελληνική Κοινότητα της Κωνσταντινουπόλεως έσφυζε από ζωή. Τα σχολεία της, η Μεγάλη του Γένους Σχολή, τα Ηπειρωτικά Ζάππειον και Ζωγράφειον και τα μικρότερα κοινοτικά, γεμάτα από Ελληνόπουλα. Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης συγκεντρώνει την αφρόκρεμα των Ορθοδόξων σπουδαστών. Φιλανθρωπικά καταστήματα, φιλολογικοί σύλλογοι, περιοδικά και εφημερίδες υψηλής περιωπής, έντονη πνευματική και καλλιτεχνική ζωή. Σ’ ογδόντα περίπου εκκλησιές και μοναστήρια προσφέρεται η λογική λατρεία και το κεράκι του Ρωμιού. Κι ένας δρόμος, ο μεγάλος δρόμος του Πέραν, όλο ελληνικά καταστήματα, κι όπου ακούς σχεδόν μόνο ελληνικά. Κι απάνω απ’ όλα ένας Πατριάρχης, ο Αθηναγόρας ο Ηπειρώτης, να σκεπάζει με το ράσο της μεγαλοσύνης και της αγάπης άπασαν την Οικουμένην. Ποιος θα μπορούσε να προβλέψει τι θα συνέβαινε σε λιγότερο από ένα χρόνο, το Σεπτέμβριο του 1955… Κλαίμε για κείνα, κλαίμε και για τα τωρινά…
Τότε, λίγο πριν τη συμφορά, ένας μαθητής του Γυμνασίου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής διαλέγει ένα τετράδιο και στην πινακίδα του γράφει: «Ποιήματα / Δημήτριος Αρχοντώνης / Ιερά Θεολογική Σχολή / 14 – 11 - 1954». Ο δεκατετράχρονος μαθητής κατάγεται από την ελληνικότατη νήσο Ίμβρο, όπου ο πατέρας του διατηρεί καφενείο. Ο Δημήτριος ζει τώρα στο ειδυλλιακό περιβάλλον της Μονής, χτισμένης στην κορφή του Λόφου της Ελπίδας, στη Χάλκη. Οι νεανικές ευαισθησίες του εκλεπτύνονται και επαυξάνονται μέσα στη σχολική, λειτουργική και μοναστική ζωή. Έξω από το καθολικό της Μονής το κάλλος της Δημιουργίας, μέσα ο αίνος της Δημιουργίας: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε…».
Κι είναι η ευτυχισμένη σύνθεση φυσικού και πνευματικού περιβάλλοντος, που διευκολύνει την ανάδειξη των ταλάντων σε ποικιλία εκφάνσεων, στη θεολογία, στην πατρώα μουσική, στη λογοτεχνία.
Για τον Δημήτριο Αρχοντώνη, ο χώρος της Χάλκης είναι οικείος, ως προέκταση της Ίμβρου. Εδώ όμως έχει στη διάθεσή του, εκτός της θεολογικής, και μια αξιόλογη σχολική βιβλιοθήκη, εδώ ακούει διακεκριμένους διδασκάλους, συναναστρέφεται σπουδαίους συμμαθητές. Δεν επιδίδεται στη συστηματική εκμάθηση της πατρώας μουσικής, μολονότι διαθέτει και ωραία φωνή (βαρυτόνου, τώρα) και καλό «αυτί». Επιλέγει τη λογοτεχνία ως τρόπο εκφράσεως. Όλη η συγκίνηση, η ευαισθησία, η καλλιτεχνική του διάθεση εκφράζεται μέσα από τη μελέτη της λογοτεχνίας. Και σήμερα, παρά τον φόρτο των καθηκόντων του, η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων παραμένει η αγαπημένη ενασχόληση και ανάπαυση του Πατριάρχη.
Ο Δημήτριος Αρχοντώνης «δεν είναι ποιητής, είναι εραστής της ποιήσεως», παρατηρεί ένας εκλεκτός ποιητής, ο Πέργης Ευάγγελος. Όποια ποιητική δημιουργία ιδιαιτέρως τον συγκινούσε ή και τον εξέφραζε, την κατέγραφε στο τετραδιάκι του καταρτίζοντας έτσι το προσωπικό του ποιητικό ανθολόγιο.
Τη χαρά του φαίνεται ότι τη μοιράζεται με καθηγητές και συμμαθητές του, που συμβάλλουν κι εκείνοι με αντιγραφές ή και με πρωτότυπα δικά τους ποιήματα στην ποιητική αυτή συγκομιδή. Από το 1954 μέχρι το 1970, που γίνεται η τελευταία καταγραφή, και που ο Δημήτριος έχει γίνει ήδη Βαρθολομαίος και υπηρετεί στην τροφό Σχολή ως βοηθός του Σχολάρχου, στο ανθολόγιο καταχωρίστηκαν 79 ποιήματα, 35 ελλήνων ποιητών και 3 μόνον ξένων.
Ένας ειδικός μπορεί να κάνει πολλαπλές αναγνώσεις του ανθολογίου και να προβεί σε παιδαγωγικές, ψυχολογικές ή άλλες παρατηρήσεις. Ένας μη ειδικός, που έτυχε να συναντήσει, έστω και μια φορά, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, θα αισθανθεί ότι ο παλιός ανθολόγος εκπέμπει αγάπη για τον Ποιητή, την Ποίηση, δηλ. την Δημιουργία –οι πρωτοβουλίες του άλλωστε για τη σωτηρία του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο του απέφεραν και το προσωνύμιο του πράσινου Πατριάρχη– και την ποίηση, ευαισθησία και ανθρωπιά, ευγένεια και τρυφερότητα, αλλά και ποιοτικό χιούμορ, στοιχεία που εκφράζονται και από τους ανθολογούμενους ποιητές. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επικυρώνει με τη ζωή του τις παιδικές και νεανικές ποιητικές του προτιμήσεις, στις οποίες βρήκε αντιστοιχίες της ψυχής και της προσωπικότητάς του.
Ενώνουμε λοιπόν κι εμείς τις ευχές μας μ’ εκείνη του Πατριάρχη: η έμπονος αύτη μουσική προσπάθεια που κατέβαλε και καταβάλλει το καλλιτεχνικό συγκρότημα Πολύτροπον να «συντελέση εις την πνευματικήν ανάτασιν των φιλοτέχνων ακροατών προς παν το υψηλόν και ωραίον».
Καιρός όμως να έλθουμε, έστω και συντόμως, και στο συγκρότημα Πολύτροπον, που ιδρύθηκε από ένα προικισμένο και ρέκτη θεολόγο, μουσικό και ιεροψάλτη, καθηγητή στο Αρσάκειο Πατρών, τον κ. Παναγιώτη Ανδριόπουλο. Συγκροτείται από νέους μουσικούς, με κλασική μουσική παιδεία, και ειδικεύεται στην παρουσίαση του έργου Ελλήνων συνθετών με ιδιαίτερη έμφαση στη μελοποιημένη ποίηση. Υπό το γενικό σχεδιασμό και την επιμέλεια του ιδρυτή του, έχει πραγματοποιήσει πολλές συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τον περασμένο Νοέμβριο, στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου και την πρώτη τρέχοντος μηνός (Απριλίου), προσκεκλημένος του Προξένου μας στο Μόναχο, επ’ ευκαιρία της εορτής της Εθνικής Παλιγγενεσίας, ο κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος παρουσίασε, στο Μόναχο πάλι, τραγούδια της Κωνστάντιας Γουρζή από το κύκλο Ιερατική Ποίηση, μελοποιημένα δηλ. ποιήματα Ορθοδόξων κληρικών.
Το Ίδρυμα Κωνσταντίνου Κατσάρη ευχαριστεί θερμώς τους συντελεστές της αποψινής εκδηλώσεως, τις κυρίες Μαργαρίτα Συγγενιώτου, μέτζο σοπράνο, Δάφνη Πανουργιά, σοπράνο, Λίλα Μπακλέση, αφήγηση, Μαρία Στρατσιάνη, απαγγελία, και τους κυρίους Παναγιώτη Ανδριόπουλο, γενικό σχεδιασμό και επιμελητή, και Τάσο Σπηλιωτόπουλο, πιανίστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου