Κυριακή 29 Μαΐου 2011

«Αποχωριζόμαστε το Πάσχα...»


Την Τετάρτη (την παραμονή της Αναλήψεως), η Εκκλησία τελεί την αποκαλούμενη «Απόδοση της εορτής του Πάσχα», σαν να χαιρετά δηλ. το Πάσχα. Η ακολουθία είναι ακριβώς η ίδια, απ’ αρχής μέχρι τέλους, όπως αυτή της νύχτας του Πάσχα, με την απαγγελία ακριβώς των ίδιων στίχων: «Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί Αυτού…». «Αύτη η ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή». Όταν ψάλλει αυτούς τους στίχους ο ιερεύς, κρατά την πασχάλια λαμπάδα και θυμιατίζει ολόκληρη την εκκλησία, ενώ σε απάντηση ψάλλεται το «Χριστός ανέστη». Αποχωριζόμαστε το Πάσχα, το «αποδίδουμε» στο επόμενο έτος.
Ίσως να έπρεπε να αισθανόμαστε λυπημένοι. Αντί όμως για λύπη, μας δίνεται νέα χαρά: η χαρά να στοχαζόμαστε και να γιορτάζουμε την Ανάληψη...

(π. Αλέξανδρος Σμέμαν - «Εορτολόγιο»)

Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Ταξίδι στην Ελλάδα





Ομιλία στην Ε.Η.Μ.


Διάλεξη του ομότιμου καθηγητή του Παν-μίου Αθηνών κ. Ευάγγελου Χρυσού θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα, στις 8.30 το βράδυ, στην αίθουσα της Ε.Η.Μ., «επί τη επετείω» της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως. 

Θέμα:
Η Άλωση της Πόλης: Μια «έσωθεν» άλωση;

Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

«Νυχτερινός άγγελος»


Κάθε πρωί μέσ’ στην Αγιά Σοφιά
όταν κοιμούνται όλοι
βγαίνει ένας άγγελος να δει
βγαίνει να δει
τη χαλασμένη Πόλη.

Ψάχνει για φως μες στα σκοτεινά
κι όπως γυρίζει μοναχός
είν’ ένας άγγελος αητός
που μας κοιτάζει απ' τα βουνά.

Ένας καπνός το βράδυ θ’ απλωθεί
τον κόσμο να σκεπάσει
κι όσα έχουν τώρα ξεχαστεί
σε μια γραφή
θα σκύψει να διαβάσει.

Νύχτα βαθιά πάνω απ' τα νερά
φυσά ο αγέρας δυνατός
είν' ένας άγγελος αητός
που μες στον κόσμο προχωρά.

Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης
Δίσκος: «Για την Ελένη»

Πατώντας εδώ, μπορείτε ν' ακούσετε το τραγούδι:
http://www.youtube.com/watch?v=NqtCCD1GXig

Δευτέρα 23 Μαΐου 2011

Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος: «Αι θεμελιώδεις αξίαι του οικολογικού πολιτισμού»



Επίτιμος διδάκτορας του ΤΕΙ Καβάλας αναγορεύτηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης στην αίθουσα τελετών του Ιδρύματος.
Ακολούθως ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εκφώνησε μια ενδιαφέρουσα ομιλία, που μπορείτε να διαβάστε πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο:

Ο καθηγητής Χρήστος Γιανναράς για τους «ζηλωτές»


«Οι "Ζηλωτές" της Ορθοδοξίας, όπως ονομάζονται στα καθʼ ημάς οι φονταμενταλιστές, είναι, κατά κανόνα, φανατικά αντιδυτικοί: αντιμετωπίζουν τις χριστιανικές Εκκλησίες και ομολογίες της Δύσης σαν το αντίπαλο της Ορθοδοξίας στρατόπεδο, πραγματική απειλή...
Αυτή η βεβαιότητα των "Ζηλωτών" δεν συνιστά υπεράσπιση συνοδικής απόφανσης, δεν συνάγεται από συνοδική έκφραση της καθολικής εκκλησιαστικής εμπειρίας. Είναι ατομική επιλογή και πεποίθηση ή στηρίζεται συνήθως στη γνώμη κάποιου επίσης ατομικά επιλεγμένου "γέροντα" που του προσδίδει "αντικειμενική" εγκυρότητα ή αγιορείτικη ή όποια άλλη μοναστική του προέλευση... Έτσι ο ατομοκεντρικός χαρακτήρας του Ζηλωτισμού-Φονταμενταλισμού και η συνακόλουθη ειδωλοποίηση του φορμαλισμού ("δογμάτων" και "Κανόνων" αυτονομημένων από την εκκλησιαστική εμπειρία) εξομοιώνουν την "Ορθοδοξία" των συντηρητικών Χριστιανών με κάθε άλλη ιδεολογική "ορθοδοξία"...».

(Από την ομιλία του στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, όπου του απενεμήθη το επίτιμο διδακτορικό δίπλωμα).

Κυριακή 22 Μαΐου 2011

Αυλαία στις συνάξεις…



Tο περασμένο Σάββατο με μία πολύ όμορφη εκδήλωση στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου έπεσε η αυλαία των Ενοριακών Νεανικών Συνάξεων της Μητρόπολης Ιωαννίνων. Η αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας» πλημμύρισε από εκατοντάδες παιδικές φωνές, οι οποίες χάρισαν μοναδικές στιγμές σε όσους παρακολούθησαν την φετινή εκδήλωση με θέμα «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο».  Τα παιδιά που συμμετείχαν από τις ενορίες Κοιμήσεως Θεοτόκου Αρχιμανδρειού, Αγίου Νικολάου Αγοράς, Κοιμήσεως Θεοτόκου Περιβλέπτου, Αγίου Αθανασίου, Αγίας Μαρίνης, Αγίου Ιωάννου, της του Θεού Σοφίας Ανατολής, Αγίου Νικολάου Κοπάνων και Αγίου Χαραλάμπους Περάματος, έδωσαν πραγματικά τον καλύτερό τους εαυτό και εισέπραξαν το πιο ζεστό χειροκρότημα του κοινού!  Αξίζουν πολλά «μπράβο» στις ενορίες για την άψογη διοργάνωση και την αγάπη που δείχνουν σ’ αυτό που κάνουν…

(Ε.Κ. - από την εφημερίδα «Πρωινός Λόγος»)

Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Να τον μνημονεύουμε...



Στις 12 Μαΐου του 1992, έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Γκάτσος…

Γράφει ο Μάνος Χατζιδάκις: «Ο Γκάτσος πρώτα απ’ όλα είναι ένας μεγάλος ποιητής… Ο Γκάτσος είναι επίσης ένας μεγάλος στοχαστής. Βαθιά ελληνικός και βαθιά σύγχρονος. Πολύ λίγοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν. Μέσα σ’ αυτούς κι εγώ. Συνεπώς, η επιρροή του μου χάρισε ό,τι στέρεο, ό,τι σοβαρό κι ό,τι αξιόλογο περιέχω σήμερα».
Ο Γκάτσος έγραψε μία και μοναδική ποιητική σύνθεση, την «Αμοργό», που εκδόθηκε το 1943. Έκτοτε, έκανε την ποίησή του τραγούδι…

Να τον μνημονεύουμε… Γιατί, μέσα από τον «ακριβό» λόγο του Νίκου Γκάτσου, μνημονεύουμε Ελλάδα, πέτρα, χώμα, νερό, φωτιά… Μνημονεύουμε έρωτα, ζωή, θάνατο… Μνημονεύουμε θάλασσες και στεριές, παιδιά και χελιδόνια, παλληκάρια και κοπέλες, στοιχεία και στοιχειά, Διγενή και Χριστό…

Απόσπασμα ημερολογίου


(Του Νίκου Γκάτσου)

Δευτέρα
Σήμερα βγήκα να τραγουδήσω τη θάλασσα. Ήταν μεγάλη μέρα για μένα.

Τρίτη
Άνοιξα το παράθυρο να χαιρετήσω δυο άσπρα σύννεφα. Κάποιος με είδε και χαμογέλασε.

Τετάρτη
Σήμερα θα συλλογιστώ τα παιδιά μου. Σταλαγματιές χρυσής βροχής μέσα στην απεραντοσύνη του κόσμου.

Πέμπτη
Θα συμφιλιώσω τον Τοξότη με τον Κριό.

Παρασκευή
Άκουσα την καμπάνα του δειλινού. Θυμάμαι το νησί της μητέρας μου. Πεύκα και κυπαρίσσια και μάρμαρα.

Σάββατο
Λίγο νερό λίγο κρασί λίγο ζαχαροκάλαμο –κι ανοίγει αμέσως η ψυχή το σκοτεινό της θάλαμο.

Κυριακή
Αύριο αρχίζει μια καινούργια εβδομάδα. Καλή αντάμωση, φίλοι μου.

Μνήμη Νίκου Γκάτσου


Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε το 1911 (ή το 1914) στην Ασέα Αρκαδίας, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο.
Για το Γυμνάσιο, κατόπιν, πήγε στην Τρίπολη κι εκεί γνώρισε τα λογοτεχνικά βιβλία, μα και τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας ξένων γλωσσών.
Έτσι, όταν ήρθε στην Αθήνα για να εγγραφεί στη Φιλοσοφική Σχολή, ήξερε, αρκετά καλά, αγγλικά και γαλλικά.
Ήξερε, επίσης αρκετά καλά, τον Παλαμά, τον Σολωμό και το δημοτικό τραγούδι, αλλά και τις νεωτεριστικές τάσεις στην ποίηση της Ευρώπης. Στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του, άρχισε να μπαίνει στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής και να δημιουργεί συγχρόνως τα δικά του μυθικά στέκια.
Τα πρώτα του ποιήματα -μικρής έκτασης και κλασικού ύφους- τα δημοσίευσε στη «Νέα Εστία» το 1931 και στον «Ρυθμό» το 1933. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε κυρίως με τα «Νέα Γράμματα», τα «Καλλιτεχνικά Νέα» και τα «Φιλολογικά Χρονικά», δημοσιεύοντας κριτικά άρθρα και σημειώματα.
Την υποδειγματική ποιητική του σύνθεση «Αμοργός» την εξέδωσε από τον «Αετό» το 1943.
Τελειώνοντας ο πόλεμος, συνεργάστηκε με την «Αγγλοελληνική Επιθεώρηση» ως μεταφραστής και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως ραδιοσκηνοθέτης, για λόγους καθαρά βιοποριστικούς.
Για τους ίδιους λόγους ξεκίνησε να γράφει στίχους πάνω στις μουσικές του Μάνου Χατζιδάκι, προσδιορίζοντας, έτσι, το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Αργότερα συνεργάστηκε και με τον Θεοδωράκη και με τον Ξαρχάκο, αλλά και με άλλους αξιόλογους συνθέτες.
Η ικανότητά του να χειρίζεται το λόγο με ακρίβεια έκαμε το Θέατρο Τέχνης, το Εθνικό Θέατρο και το Λαϊκό Θέατρο να του εμπιστευτεί τις μεταφράσεις πολλών θεατρικών έργων, μεταφράσεις που παραμένουν κλασικές, με πρώτη, βέβαια, εκείνη του «Ματωμένου Γάμου».
Επέστρεψε στην Ασέα, πλήρης ημερών και γνώσεων, στις 12 Μαΐου 1992.

Τρίτη 10 Μαΐου 2011

11/05 - Εγκαίνια Κωνσταντινουπόλεως.



Tη αυτή ημέρα επιτελείται η ανάμνησις των γενεθλίων, ήτοι Eγκαινίων της θεοφυλάκτου και θεομεγαλύντου Kωνσταντινουπόλεως, της εξαιρέτως ανακειμένης τη προστασία της Παναχράντου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Mαρίας, και υπ’ αυτής διασωζομένης.
 
Γενεθλίων σων δεί με τιμάν ημέραν,
Eν σοι Πόλις τυχόντα των γενεθλίων1.

Όταν ο Mέγας Kωνσταντίνος ο πρώτος των Xριστιανών βασιλεύς επήρε την πόλιν του Bύζαντος, έκτισεν αυτήν πολλά μεγαλιτέραν από ό,τι ήτον προτίτερα, και αλλάξας το πρότερον όνομά της, μετωνόμασεν εις το εδικόν του όνομα, καλέσας αυτήν, αντί Bυζαντίου, Kωνσταντινούπολιν. Aφ’ ου δε ετελείωσεν όλον το τειχόκαστρον και τα οσπήτια και τας ιεράς Eκκλησίας, αφιέρωσεν αυτήν κατ’ εξαίρετον τρόπον εις την υπερένδοξον ημών Δέσποιναν και Αειπάρθενον Θεοτόκον2. Όθεν ευχαριστών τω Θεώ διά το τοιούτον μεγαλοπρεπές έργον, οπού εκατώρθωσεν, έκαμε λιτανείαν με τον τότε Πατριάρχην και με όλον τον κλήρον και τον λαόν, και ανέβη εις τον Φόρον, όπου οι πολίται ανεστήλωσαν τον εδικόν του ανδριάντα, ο οποίος είχε μέσα εις την κεφαλήν τους αγίους ήλους, ήτοι τα καρφία, με τα οποία εκαρφώθη ο Kύριος ημών επάνω εις τον Σταυρόν. Kάτωθεν δε του ανδριάντος ευρίσκοντο τα δώδεκα κοφίνια, τα οποία εδέχθησαν τα περισσεύματα από τους πέντε άρτους, οπού ευλόγησεν ο Xριστός και επλήθυναν. Aπό τότε λοιπόν παρέλαβεν η του Xριστού Eκκλησία να εορτάζη κατ’ έτος την τοιαύτην εορτήν εις ενθύμησιν.


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Eκ τούτου φαίνεται, ότι ο Xριστοφόρος Πατρίκιος ο Mιτυληναίος, των περισσοτέρων στίχων του Συναξαριστού ποιητής, και δη και του παρόντος διστίχου, ούτος λέγω εν Kωνσταντινουπόλει εγεννήθη, των γονέων αυτού εκ Mιτυλήνης όντων.

2. Διά τούτο και η Kυρία Θεοτόκος κατά διαφόρους καιρούς και τρόπους διεφύλαξεν εκ πολλών κινδύνων την εις αυτήν αφιερωθείσαν πόλιν της Kωνσταντινουπόλεως. Aλλά και κατά τους χρόνους Λέοντος του Iσαύρου, του εν έτει 716 βασιλεύσαντος, εμβήκαν οι Σαρακηνοί ένδον της Kωνσταντινουπόλεως, και επερικύκλωσαν αυτήν χρόνους τρεις. Aλλ’ όμως έφυγον άπρακτοι. Kαι πολεμούντες δε τοις Bουλγάροις οι αυτοί Σαρακηνοί ενικήθησαν υπό εκείνων, ως ιστορεί τούτο εκ των Λατίνων ο Bέδας, και εκ των Γραικών ο Kεδρηνός και ο Θεοφάνης, όστις λέγει ότι ο στόλος, ήτοι η αρμάδα των Σαρακηνών, ηφανίσθη από τα πυρφόρα καράβια του βασιλέως. Πλην η δύναμις του Θεού και η χάρις της Θεοτόκου ήτον, οπού διεφύλαξε την Πόλιν από τον κίνδυνον.
     Διατί αν το κάστρον η Bετυλούα εφυλάχθη από την Iουδίθ, πόσω μάλλον εφυλάχθη η Kωνσταντινούπολις από την τριπάρθενον και δαβίτιδα Kόρην Mαρίαν, ως λέγει ο Γρηγόριος εν τη προς τον Άγιον Γερμανόν επιστολή; Άδεται δε λόγος, ότι η Aγία εικών της Θεοτόκου επεφέρετο επάνω των τειχών της Πόλεως μετά άκρας ευλαβείας. Όθεν και αυτή υπερασπίζετο την εδικήν της Πόλιν. Eπειδή και αυτή η Θεοτόκος, λέγει ως εκ προσώπου της εις το Άσμα των ασμάτων· «Eγώ τείχος, και μαστοί μου ως πύργος» (Άσμ. η΄, 10). Eξ εκείνου δε άρχισε να ψάλλεται εις κάθε Eκκλησίαν ο Aκάθιστος Ύμνος. Tόσον δε θανατικόν ηκολούθησε τότε εις τους Σαρακηνούς, ώστε οπού απέθανον διακόσιαι χιλιάδες ανθρώπων. Όθεν εκ τούτου ομού και εκ της πείνας, αναγκάσθησαν και έφυγαν άπρακτοι.

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)


Κυριακή 8 Μαΐου 2011

«Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»



Το ερχόμενο Σάββατο 14 Μαΐου, στις 7.30 μ.μ., θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα «Βασίλειος Πυρσινέλλας» του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών η εκδήλωση λήξης των δραστηριοτήτων για τις Ενοριακές Νεανικές Συνάξεις της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων.
Θέμα της φετινής εκδήλωσης: «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο».

Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Πατριάρχης


Του Λευτέρη Παπαδόπουλου,
από «Τα Νέα»

Κωνσταντινούπολη και πάλι. Δεύτερο χρονογράφηµα. Δεν γίνεται και αλλιώς. Για µένα είναι η οµορφότερη –ίσως– πόλη του κόσµου. Με µια ιστορία που καθηλώνει. Και, σε προσωπικό επίπεδο, ο τόπος που µεγάλωσε ο πατέρας µου – ήταν από 6 ετών ώς τα 15 στο Ορφανοτροφείο της Πριγκίπου. Που προσπάθησα να την επισκεφθώ, αλλά τελικά δεν τα κατάφερα. Ο άστατος καιρός, η κόπωση, τα περιορισµένα δροµολόγια µε το καραβάκι τώρα µε τον χειµώνα.

Τα βιβλία γράφουν ότι ο Πατριάρχης γεννήθηκε στην Ιµβρο το 1940, έχει κάνει καταπληκτικές σπουδές στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Αγγλία και µιλάει, εκτός από ελληνικά, τούρκικα, ιταλικά, γερµανικά, γαλλικά, εγγλέζικα και λατινικά. Εντυπωσιακά, χωρίς αµφιβολία, όλ’ αυτά. Αλλά εγώ εντυπωσιάστηκα πρωτίστως από τον άνθρωπο.

Ο Βαρθολοµαίος µε δέχθηκε στο γραφείο του στο Πατριαρχείο.

Μιλήσαµε για µισή ώρα –και παραπάνω. Γλυκοµίλητος.

Έξυπνος. Ενηµερωµένος.

Ταπεινός. Χωρίς ίχνος αλαζονείας, που διακρίνει, δυστυχώς, ορισµένους ιεράρχες. Τον αγαπάει και ο κόσµος. Που όταν σκύβει να του φιλήσει το χέρι, το κάνει µε σεβασµό. Όπως οφείλει, αλλά και όπως νιώθει. Ήµουν και στη λειτουργία της Ανάστασης. Και τη Μ. Παρασκευή. Στον ναό του Αγίου Γεωργίου. Που είναι «πατριαρχικός» εδώ και 400 χρόνια! Δεν είµαι «της εκκλησίας». Ποτέ δεν ήµουν. Αλλά στον Άγιο Γεώργιο συγκινήθηκα. Οι ψάλτες, υπέροχοι! Τα «ιερά λόγια», βάλσαµο στην ψυχή. Και το εκκλησίασµα, γενικώς, σε κατάνυξη. Μακριά οι έγνοιες, τα «φράγκα», τα γραµµάτια, οι δουλειές, τα καθηµερινά και τα τετριµµένα (όποιος µπορεί, ας πάει κάποτε στην Πόλη τέτοιες µέρες. Θα αισθανθεί µέσα του πιο καθαρός).

Συγκινήθηκα και στον ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Περνούν από τον νου του καθενός αστραπιαία αυτοκράτορες του Βυζαντίου, εικονοµαχίες, «θαύµατα», µύρα και αγιάσµατα, ύµνοι, λαοσυνάξεις, εµπρησµοί, δολοπλοκίες. Στενοχωρήθηκα όµως στο Φανάρι, γυρνώντας από σοκάκι σε σοκάκι. Σπίτια εγκαταλελειµµένα, µισογκρεµισµένα, βρώµικα, καλντερίµια στραπατσαρισµένα. Στην άλλοτε περίφηµη συνοικία, κατοικούν µόνο ξένοι –κυρίως Κούρδοι. Τα παιδάκια, βέβαια, η χαρά του Θεού, παίζουν αµέριµνα ποδόσφαιρο. Κάτι είναι κι αυτό. Οπως και οι απλωµένες µπουγάδες, σήµα κατατεθέν των προσφυγικών συνοικισµών, που τις έζησα κι εγώ ώς την εφηβεία µου...