Υπαπαντή

Το γεγονός της Υπαπαντής, που εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο β΄ κεφάλαιο (22-35) του Ευαγγελίου του, συνέβη σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του Ιησού. Σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο, αν το πρώτο παιδί της οικογένειας ήταν αγόρι, αφιερωνόταν στον Θεό και συγχρόνως προσφερόταν για θυσία ένας αμνός ή ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια. Το γράμμα των εντολών αυτών πληρούντες ο Ιωσήφ και η Παρθένος Μαρία, ανήλθαν την τεσσαρακοστή ημέρα από της γεννήσεως του Χριστού στο ναό των Ιεροσολύμων, για να προσφέρουν τον Ιησού στον Θεό και να δώσουν την θυσία περί καθαρισμού. Το ζευγάρι υποδέχθηκε στο ναό ο υπερήλικας Προφήτης Συμεών, ο οποίος εδέχθηκε τον Ιησού στην αγκαλιά του φωτισμένος από το Αγιο Πνεύμα, έχοντας λάβει αποκάλυψη από Αυτό ότι δεν θα απέθνησκε προτού δει Εκείνον, τον οποίο ο Κύριος και Θεός έχρισε Βασιλέα και Σωτήρα του κόσμου.

Η εορτή εισήχθηκε πρώτα στη Δύση προς κατάργηση των τελουμένων ειδωλολατρικών εορτών, κατά τις αρχές του Φεβρουαρίου, προς τιμή του Πανός, ως καθαρώς θεομητορική εορτή. Αργότερα καθιερώθηκε και στην Ανατολή. Κατά μεν τον Γεώργιο Κεδρηνό (PG 121, 780) η εορτή εισήχθηκε επί του αυτοκράτορος Ιουστίνου του Α΄ (518-527), κατά δε τον Νικηφόρο Κάλλιστο ο μέγας Ιουστινιανός (525-565), διέταξε, το 542 να εορτάζεται η Υπαπαντή του Σωτήρος σε όλη τη γη (PG 147, 292). Επειδή όμως διασώζονται σήμερα λόγοι- ομιλίες στην εορτή της Υπαπαντής (Αμφιλοχίου Ικονίου PG 39, Κυρίλλου Αλεξανδρείας PG 77), που χρονολογούνται πολύ πριν τον 6 ο αιώνα, εικάζεται ότι ο αυτοκράτορας Ιουστίνος εισήγαγε την εορτή στην Κωνσταντινούπολη. Η εορτή της Υπαπαντής, στην Κωνσταντινούπολη, ετελείτο στον ναό των Βλαχερνών, όπου παρευρίσκονταν και οι βασιλείς.

Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, τ. Φεβρουαρίου, σελ. 23-25.