«Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο πληγωμένος αετός...»

Γράφει ο  Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου π. Θωμάς Ανδρέου, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων.

Έναν από τους μεγαλύτερους Θεολόγους όλων των εποχών, εορτάζει η Εκκλησία μας. Ο μέγας της Θεολογίας αυλός, γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε Λευιτική οικογένεια στην Αριανζό της Καππαδοκίας, από τον Πρεσβύτερο Γρηγόριο -τον μετέπειτα επίσκοπο Ναζιανζού- και τη Νόννα, την ευλαβή Αγία Μητέρα του και είναι ένα από τα τρία παιδιά τους, μαζί με τον Καισσάρειο και την Γοργονία.

Από τα εφηβικά ακόμη χρόνια, εντρύφησε στην ανθρώπινη σοφία, σπουδάζοντας Φιλοσοφία και Ρητορική, στα μεγάλα κέντρα της εποχής του, την Καισάρεια, την Αλεξάνδρεια αλλά και την Αθήνα, έχοντας συμμαθητή του, τον έτερο Μέγα, τον Βασίλειο, αλλά και τον νεαρό τότε Ιουλιανό, τον μετέπειτα Αυτοκράτορα, τον παραβάτη... Ωστόσο, ολοκληρώνοντας τις σπουδές του, εμπνεόμενος από την Ιερατική ζωή του πατέρα του, χειροτονήθηκε από τον ίδιο διάκονος και στην συνέχεια Πρεσβύτερος. Για ένα μικρό διάστημα, συνασκείται  με τον παλαιό συμμαθητή του τον Μέγα Βασίλειο, έως ότου επιστρέφει στην γενέτειρά του, για να στηρίξει τον γέροντα πατέρα του και επίσκοπο της πόλεως στην υψηλή διακονία του. Χειροτονείται αρχικώς Επίσκοπος Σασίμων και οι αγώνες του για την προάσπιση της Πίστεως, έναντι των αιρετικών, ιδιαιτέρως των Αρειανιστών τον ανέδειξαν υπέρμαχο της πίστεως, καθιστώντας τον ταυτόχρονα στην συνείδηση του λαού του, ποιμένα και διδάσκαλο.

Η Εκκλησία τον καλεί να αναλάβει το χειμαζόμενο θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, στηρίζοντας τους εκεί Χριστιανούς που μαστίζονταν από τη δηλητηριώδη αίρεση του Αρείου. Αναλαμβάνει τα υψηλά του καθήκοντα το 379 μ.Χ. και ο πόλεμος των μαινομένων εχθρών της Εκκλησίας τον οδηγούν σε παραίτηση.  Απομονώνεται στην αγαπημένη του Ναζιανζό επιτελώντας τα ποιμαντικά, Αρχιερατικά του καθήκοντα, στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Δεν έπαυσε να αγωνιά για την Εκκλησία! Δεν σταμάτησε να μάχεται με την ρομφαία του Θεολογικού λόγου του, εναντίων των αιρετικών μέχρι και το τέλος της ζωής του! Οι θάνατοι των αγαπημένων προσώπων της οικογενείας του, αλλά και του επιστηθίου φίλου του Μ. Βασιλείου, τον έχουν καταβάλει. Άρρωστος στο σώμα, αλλά ακμαίος στο πνεύμα και την σκέψη, κοιμήθηκε την 25ην Ιανουαρίου του 390 μ.Χ. έχοντας την συνείδηση του ήσυχη, αφήνοντας πίσω του, ένα τεράστιο Θεολογικό έργο, λαμβάνοντας τον τίτλο του Θεολόγου, μετά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Κληροδότησε στις επόμενες γενεές ο βαθυστόχαστος νους, μεγάλο συγγραφικό έργο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα φιλοσοφημένα 408 ποιήματά του 18.000 περίπου στίχων.

Είναι από τα μεγαλύτερα πνεύματα του Χριστιανισμού και από τους λαμπρότερους αθλητές της ορθόδοξης πίστης μας, ένας από τους τρεις στυλοβάτες της Ιεράς Επιστήμης! Με την βιωτή του απέδειξε, πως η Ιερά της Θεολογίας επιστήμη, αποτελεί βίωμα και όχι γνώση, εμπειρία και όχι διδαχή.