Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2023

Σαρακοστιανά παράδοξα...

Σαρακοστιανά παράδοξα, προς αποφυγήν ευσεβούς ειδωλολατρείας και κοινωνικού κανιβαλισμού.

Κάποιοι νηστεύουν για λόγους ευσέβειας αλλά φουσκώνουν από την υπερηφάνεια και ψέγουν εκείνους που τρώνε, για έλλειψη εγκράτειας.

Κι κάποιοι άλλοι, παρότι τρώνε τα πάντα, αποδεικνύονται δυσανεκτικοί στην επιλογή εκείνων που αποφεύγουν ορισμένες τροφές και τους κατακρίνουν για υποκριτές.

Απ' την πλευρά του, ο απόστολος Παύλος προτάσσει την ελευθερία, την ανοχή, την αποδοχή, την ομόνοια, την ειρήνη. Και την αγάπη, βέβαια.

"...ένας πιστεύει πως μπορεί να φάει απ' όλα, ενώ κάποιος άλλος, που έχει ασθενική πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αυτός που τρώει απ΄ όλα, ας μην περιφρονεί εκείνος που δεν τρώει. Κι εκείνος που δεν τρώει, ας μην κατακρίνει εκείνον που τρώει, γιατί ο Θεός τον έχει δεχτεί στην Εκκλησία του [...] Άλλοι κάνουν διάκριση ανάμεσα στις μέρες, ενώ άλλοι τις θεωρούν όλες ίδιες. Ας κρίνει καθένας ό,τι νομίζει σωστό [...] Μην ξεχνάτε πως η βασιλεία του Θεού δεν είναι φαγητά και ποτά, αλλά δικαιοσύνη, ειρήνη και χαρά..." (Προς Ρωμαίους 14).

Παναγιώτης Υφαντής

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2023

ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΠΩΣ;

Ο άνθρωπος του καιρού μας έχει στην σκέψη του την Σαρακοστή ως μία περίοδο κάθαρσης, τροφικής αποτοξίνωσης, προετοιμασίας για το Πάσχα, όχι σε επίπεδο αλλαγής ζωής, αλλά διατροφής. Περισσότερο τού μοιάζει η περίοδος αυτή ως μία μνήμη που έρχεται από το παρελθόν, τον συνδέει ίσως με το χωριό, τους παππούδες και τις γιαγιάδες, τον οδηγεί τα βραδινά της Παρασκευής στην Εκκλησία, για να ακούσει το "Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε", το πρώτο Σαββατοκύριακο για να κοινωνήσει, της Σταυροπροσκύνησης για να πάρει ζουμπούλια ή βιολέτες, να κάνει μια προσευχή παραπάνω, σαν μία όμορφη στάση στην ρουτίνα της ζωής, η οποία, κατά τα άλλα, και δεν αλλάζει και δεν μπορεί να αλλάξει. Το πρόγραμμα των ακολουθιών είναι φτιαγμένο έτσι, ώστε να απαιτεί την προσήλωση μοναχών ως προς το σχήμα ή την νοοτροπία, με αποτέλεσμα, για τους πολλούς, ακόμη κι αν το θέλουν, μόνο το ραδιόφωνο να είναι μία μικρή επαφή. Παρότι μπορούμε μέσω του Διαδικτύου να βρούμε τι διαβάζεται στις εκκλησιές αυτό το διάστημα, εντούτοις δεν είναι προτεραιότητα. Κάποιοι μπορεί και να εξομολογηθούν. Να αισθανθούν ότι είναι μία περίοδος στην οποία η ψυχή χρειάζεται περισσότερη γαλήνη και συμφιλίωση με τον Θεό, πάντα όμως στο πλαίσιο του τρόπου ζωής που δεν επαναδιαμορφώνεται. Νοσταλγία.

Για τους νεώτερους τα πράγματα είναι ακόμη πιο διαφορετικά. Στην ζωή της εικονικής πραγματικότητας, της πρόκλησης για ικανοποίηση κάθε επιθυμίας, της ανίας, του εγωκεντρισμού που μας κάνει να θέλουμε να έχουμε πάντα δίκιο, η αίσθηση ότι με τη θέλησή μας μπορούμε να περιορίσουμε το εγώ και τα δικαιώματά μας είναι εξ αρχής απορριπτέα. Άλλωστε, αυτό που ονομάζουμε πνευματικότητα, ως αναζήτηση του Θεού, καθώς και διάρκειας στην ζωή μας, είτε είναι αγάπη, είτε είναι στόχοι, είτε παρέα και συντροφικότητα, προϋποθέτει μία στόχευση που δεν περιλαμβάνεται στα must των καιρών. Οι νεώτεροι ακολουθούν την απομάκρυνση των γονέων τους. Η Εκκλησία αδυνατεί ή και αδιαφορεί να μιλήσει στην νέα γενιά με μιαν άλλη γλώσσα, αυτή που πηγάζει από την προσέγγιση της ζωής με βάση τα δεδομένα της. Η απόσταση αυξάνεται. Τι να πει λοιπόν η Σαρακοστή στην νέα γενιά;
Κι όμως, δεν χρειάζεται απογοήτευση, αλλά επανευαγγελισμός. Αντί για μαξιμαλισμούς αλάδωτου, μία πρόταση ελαφρύτερης νηστείας για τους νεώτερους, σε λιγότερα διαστήματα, αλλά σταθερά. Ένας αγώνας της Εκκλησίας να επαναφέρει την σημασία της Τετάρτης και της Παρασκευής ως ημερών νηστείας της οικογένειας, μαζί με την ελεημοσύνη, καθώς τα χρήματα τα οποία θα περισσέψουν από την αγορά τροφής αυτές τις ημέρες, να προσφερθούν σε κάποιους που δυσκολεύονται. Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας να γίνουν ορόσημο την Παρασκευή της Σαρακοστής με ακολουθίες για τα παιδιά των σχολείων και για τους φοιτητές. Η προτροπή για συμμετοχή στην θεία κοινωνία, με τέλεση επιπλέον λειτουργίας τις Κυριακές της Σαρακοστής. Η καθιέρωση ημερών προσευχής για κατηγορίες ανθρώπων που μιλούν στις ψυχές των νεώτερων, όπως οι καρκινοπαθείς, οι ηλικιωμένοι, οι άνεργοι, οι φτωχοί, οι ξένοι. Και μία υπενθύμιση κάθε ημέρα της Σαρακοστής λόγων του Ευαγγελίου που δίνουν μίαν άλλη προοπτική σε περιστάσεις της ζωής, όπως η θλίψη, η αδυναμία συμφιλίωσης, ο θάνατος, η κατάκριση. Η νηστεία από τα media, έστω και μία ημέρα της εβδομάδας. Κυρίως όμως, η υπενθύμιση της παρουσίας του Χριστού ως αρχής και τέλους της ζωής όλων μας, ως βοηθού και σκεπαστή μας, για να ξαναβρούμε αυτό που μας λείπει: την αγάπη που νικά το εγώ και το παρόν!
 
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
 

Καλή Σαρακοστή!

 

Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023

Μεγάλη Σαρακοστή «εις Κοπάνους»

Ανακοινώνεται ότι στο Ναό μας, κατά τη φετινή Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, θα τελούνται οι παρακάτω Ακολουθίες:

Τετάρτη:
18.00 μ.μ.: Εσπερινή Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.
 
Παρασκευή:
07.00 π.μ.: Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.
18.00 μ.μ.: Χαιρετισμοί.
 
Σάββατο:
07.00 π.μ.: Θεία Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
 
Κυριακή:
07.00 - 09.00 π.μ.: Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου.
10.00 - 11.00 π.μ.: Δεύτερη Θεία Λειτουργία.
 

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2023

Λόγος Κατηχητήριος επί τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής (2023)

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

* * *

Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς καί τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,

Εὐδοκίᾳ καί χάριτι τοῦ πανοικτίρμονος καί πανδώρου Θεοῦ, διάγοντες ἤδη τήν εὐλογημένην περίοδον τοῦ Κατανυκτικοῦ Τριῳδίου, εἰσερχόμεθα αὔριον εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, εἰς τό στάδιον τῆς παθοκτόνου νηστείας καί τῆς «πανσέπτου ἐγκρατείας», κατά τό ὁποῖον ἀποκαλύπτεται τό βάθος τοῦ πλούτου τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Παραδόσεως καί ἡ ἀνύστακτος μέριμνα τῆς Ἐκκλησίας διά τήν πνευματικήν προκοπήν τῶν τέκνων της. Ὡς ὑπενθυμίζει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Κρήτης (Ἰούνιος, 2016), «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀπαρεγκλίτως στοιχοῦσα εἰς τε τά ἀποστολικά θεσπίσματα καί τούς συνοδικούς κανόνας καί εἰς τήν καθ᾿ ὅλου πατερικήν παράδοσιν, διεκήρυξε πάντοτε τήν ὑψίστην ἀξίαν τῆς νηστείας διά τόν πνευματικόν βίον τοῦ ἀνθρώπου καί τήν σωτηρίαν αὐτοῦ» (Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον, § 1).
Τά πάντα εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν ἄσειστον θεολογικόν θεμέλιον καί σωτηριολογικήν ἀναφοράν. Οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἀσκοῦν τό «κοινόν ἄθλημα» τῆς ἀσκήσεως καί τῆς νηστείας «ἐν παντί εὐχαριστοῦντες» (Θεσσ. Α’ ε’, 18). Ἡ Ἐκκλησία καλεῖ τά τέκνα της νά διατρέξουν τόν δόλιχον τῶν ἀσκητικῶν γυμνασμάτων ὡς πορείαν πρός τό Ἅγιον Πάσχα. Ἀποτελεῖ κεντρικήν ἐμπειρίαν τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ὅτι ὁ γνήσιος ἀσκητισμός δέν εἶναι ποτέ σκυθρωπός, ἀφοῦ διαποτίζεται ἀπό τήν προσδοκίαν τῆς ἀναστασίμου εὐφροσύνης. Ἡ ὑμνολογία μας ἀναφέρεται εἰς τό «ἔαρ τῆς νηστείας».
Ἐν τῇ ἐννοίᾳ ταύτῃ, μακράν τῶν παγίδων τοῦ νεοπλατωνίζοντος δυϊσμοῦ καί τῆς ἀλλοτριωτικῆς «σωματοκτονίας», ὁ γνήσιος ἀσκητισμός εἶναι ἀδιανόητον νά ἀποβλέπῃ εἰς τήν ἐξουθένωσιν τοῦ «κακοῦ σώματος» χάριν τοῦ πνεύματος καί τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς ψυχῆς ἐκ τῶν βασανιστικῶν δεσμῶν του. Ὅπως τονίζεται, «ἡ ἄσκηση, στήν αὐθεντική ἐκφρασή της, δέν στρέφεται κατά τοῦ σώματος, ἀλλά κατά τῶν παθῶν, ἡ ρίζα τῶν ὁποίων εἶναι «πνευματική», ἀφοῦ «πρωτοπαθής» εἶναι ὁ νοῦς. Μᾶλλον τό σῶμα δέν εἶναι ὁ μέγας ἀντίπαλος τοῦ ἀσκητῆ».
Ἡ ἀσκητική προσπάθεια ἐπιδιώκει τήν ὑπέρβασιν τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ, χάριν τῆς «οὐ ζητούσης τά ἑαυτῆς» ἀγάπης, ἄνευ τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἐγκλωβισμένος εἰς τόν ἑαυτόν του, εἰς τό «ἀδηφάγον ἐγώ» καί τάς ἀκορέστους ἐπιθυμίας του. Ὁ ἐγωκεντρικός ἄνθρωπος συρρικνώνεται, χάνει τήν δημιουργικότητά του, κατά τό ἔξοχον, «ὅ,τι δίνουμε πολλαπλασιάζεται, ὅ,τι κρατᾶμε γιά τόν ἑαυτό μας εἶναι χαμένο». Διά τόν λόγον αὐτόν, ἡ σοφία τῶν Πατέρων καί ἡ πεῖρα τῆς Ἐκκλησίας συνδέουν τήν περίοδον τῆς νηστείας μέ τήν «δαψίλειαν τῆς ἐλεημοσύνης», μέ ἔργα εὐποιϊας καί φιλανθρωπίας, τά ὁποῖα εἶναι ἔνδειξις ὑπερβάσεως τῆς φιλαυτίας καί ὑπαρξιακῆς πληρότητος.
Ἡ ὁλιστικότης εἶναι ἐν παντί καιρῷ τό χαρακτηριστικόν τῆς ζωῆς ἐν Ἐκκλησίᾳ. Λειτουργική ζωή, ἄσκησις καί πνευματικότης, ποιμαντική μέριμνα καί ἐγκόσμιος καλή μαρτυρία, εἶναι ἔκφρασις τῆς ἀληθείας τῆς πίστεώς μας, στοιχεῖα ἀλληλένδετα καί ἀλληλοσυμπληρούμενα τῆς χριστιανικῆς μας ταυτότητος, μέ κοινόν σημεῖον ἀναφορᾶς καί κατεύθυνσιν τήν Βασιλείαν τῶν Ἐσχάτων καί τήν ἐν αὐτῇ πλήρωσιν καί πληρότητα τῆς Θείας Οἰκονομίας. Ἐνῷ ἡ ἐκκλησιαστική ζωή εἰς ὅλας τάς ἐκφάνσεις της ἀντανακλᾷ καί εἰκονίζει τήν ἐρχομένην Βασιλείαν τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι τό μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἐκεῖνο τό ὁποῖον, ὅπως ὑπογραμμίζει μετ᾿ ἐμφάσεως ὁ προσφάτως ἐκδημήσας πρός Κύριον μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης «ἐκφράζει τήν Ἐκκλησία στήν πληρότητά της» (Βασιλείας Θεοῦ ἐκτύπωμα, Μέγαρα 2013, σ. 59). Ἡ «καθαρά κοινωνία», ἡ ἐκκλησιοποίησις τῆς ὑπάρξεώς μας, ὡς μετοχή εἰς τήν Θείαν Εὐχαριστίαν, εἶναι τό «τέλος» τῆς νηστείας, ὁ «στέφανος» καί τό «βραβεῖον» τῶν ἀσκητικῶν ἀγώνων (βλ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τόν Ἠσαΐαν Ὁμιλίαι, στ’: Εἰς τά Σεραφείμ, PG 56, 139).
Σήμερον, εἰς ἐποχήν ἀποϊεροποιήσεως τῆς ζωῆς, ὅπου ὁ ἄνθρωπος «προσδίδει μεγάλη σημασία σέ ἐντελῶς ἀσήμαντα πράγματα», ἡ χριστιανική μας ἀποστολή εἶναι ἡ ἔμπρακτος ἀνάδειξις τοῦ ὑπαρξιακοῦ βάθους τοῦ ὀρθοδόξου «τριπτύχου τῆς πνευματικότητος», ὡς ἀδιασπάστου ἑνότητος λειτουργικῆς ζωῆς, ἀσκητικοῦ ἤθους καί ἀλληλεγγύης, τῆς πεμπτουσίας τῆς ἀξιολογικῆς ἐπαναστάσεως εἰς τόν χῶρον τοῦ ἤθους καί τοῦ πολιτισμοῦ, τήν ὁποίαν συγκροτεῖ ἡ πίστις εἰς Χριστόν καί ἡ θεοδώρητος ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Θεωροῦμεν ἰδιατέρως σημαντικόν, νά ζῶμεν τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν ὡς ἀποκάλυψιν καί βίωσιν τοῦ ἀληθοῦς νοήματος τῆς ἐλευθερίας «ᾗ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσε» (Γαλ. ε’, 1).
Μέ αὐτάς τάς σκέψεις καί μέ αἰσθήματα ἀγάπης καί τιμῆς, εὐχόμεθα εἰς ὑμᾶς τούς Τιμιωτάτους ἐν Χριστῷ ἀδελφούς καί εἰς τά ἀνά τήν οἰκουμένην πνευματικά τέκνα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας εὔδρομον τό στάδιον τῆς νηστείας, ἐπικαλούμενοι ἐπί πάντας ὑμᾶς τήν χάριν καί τό ἔλεος τοῦ ἀεί εὐφραινομένου ἐπί τοῖς ἀσκητικοῖς ἄθλοις τοῦ λαοῦ Αὐτοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, Οὗ τό κράτος τῆς Βασιλείας εἴη εὐλογημένον καί δεδοξασμένον, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή ,βκγ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023

Το πρόπυλο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής...

Η εβδομάδα της Τυροφάγου ή Τυρινής αποτελεί το πρόπυλο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου έχει ξεκινήσει η σταδιακή εισαγωγή των πιστών στο κλίμα της τεσσαρακονθήμερης περιόδου με τη χρήση του λειτουργικού βιβλίου του Τριωδίου. Την εβδομάδα της Τυρινής όμως, το Τριώδιο χρησιμοποιείται κατά κόρον όλες τις ημέρες και όχι μόνο την Κυριακή (Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω) ή και το Σάββατο (προ της Απόκρεω – των Ψυχών), όπως συνέβαινε τις δυο προηγούμενες εβδομάδες. 

Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της παρούσας εβδομάδας, ως εισαγωγικής στο πνεύμα και την ουσία της Σαρακοστής, είναι εμφανής και στην τυπική διάταξη των ακολουθιών των καθημερινών. Από το εσπέρας της Κυριακής των Απόκρεω, έως και την Παρασκευή της Τυρινής παρατηρείται η χρήση του Τριωδίου σε όλες τις ακολουθίες, με αποκορύφωμα την Τετάρτη και την Παρασκευή, οπότε η αδυναμία τέλεσης Θείας Λειτουργίας μεταβάλλει την τυπική διάταξη σε σχεδόν όμοια με εκείνη των καθημερινών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής...

Η εβδομάδα της Τυρινής αποτελεί λοιπόν και τελετουργικό προάγγελο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, εισάγοντας σταδιακά τους πιστούς στο λειτουργικό πλούτο της περιόδου των Νηστειών. Κατά την περίοδο που ανοίγεται μπροστά μας, η ενοριακή λατρεία θα ομοιάσει με εκείνη που τηρείται στα καθολικά των μοναστηριών και θα αποτελέσει πρόκληση για μύηση στις αρετές της προσευχής, της νηστείας και της εγκράτειας, αλλά και στην ιδιόρρυθμη τελετουργική πάλη μεταξύ της μοναχικής ακρίβειας και της ενοριακής οικονομίας των ιερών ακολουθιών.

Ιεροδιάκονος  Γεώργιος Ζαραβέλας

Εβδομάδα της Τυροφάγου...

 

Αν ο Κύριος πέθανε και αναστήθηκε...

"Αν ο Κύριος πειράσθηκε κι εμείς πρέπει να περάσουμε από το καμίνι του πειρασμού, αν εκείνος διώχθηκε, κι εμείς πρέπει να διωχθούμε από τις ίδιες δυνάμεις που δίωκαν το Χριστό. Αν ο Κύριος έπαθε και σταυρώθηκε, κι εμείς οφείλουμε να πάσχουμε και να σταυρωνόμαστε έστω και πάνω σε αόρατους σταυρούς. 

Αν ο Κύριος μεταμορφώθηκε, κι εμείς θα μεταμορφωθούμε, ενώ ακόμα βρισκόμαστε πάνω στη γη. Αν ο Κύριος πέθανε και αναστήθηκε κι εμείς που πιστεύουμε σ΄αυτόν, θα πεθάνουμε, θα μπούμε σε τάφους και θα αναστηθούμε όπως Αυτός".

Αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ
 

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2023

Κάθε αναχώρηση ενός αγαπημένου προσώπου...

Ο θάνατος δεν είναι μια στιγμή, συνυπάρχει και συντροφεύει τον άνθρωπο καθ' όλη την πορεία της ζωής του. Είναι παρών σε όλα τα πράγματα, είναι το προφανές όριό τους. Ο χρόνος και ο χώρος, οι στιγμές πού χάνονται και οι αποστάσεις πού χωρίζουν, είναι τόσες τομές, τόσοι τμηματικοί θάνατοι. Κάθε αποχαιρετισμός, λήθη, αλλαγή, το γεγονός ότι τίποτε δεν μπορεί να ξαναγίνει ακριβώς το ίδιο, μεταφράζουν την πνοή τού θανάτου μέσα στην καρδιά της ζωής και μας αιωρούν μέσα στην οδύνη.

Κάθε αναχώρηση ενός αγαπημένου προσώπου, το τέλος κάθε πάθους, τα ίχνη του χρόνου πάνω σ' ένα πρόσωπο, το τελευταίο βλέμμα πάνω σε μια πόλη ή σ' ένα τοπίο, πού δεν θα ξαναδούμε πια ποτέ, ή απλούστατα ένα μαραμένο λουλούδι προκαλούν μια βαθειά μελαγχολία, μια προκαταβολικά άμεση εμπειρία του θανά­του.

Η φύση δεν γνωρίζει προσωπική αθανασία, δεν γνωρίζει παρά την επιβίωση του είδους. Οι «άθεοι» δεν μπορούν να οραματίζονται παρά επιβίωση μέσα στα έργα τους ή μέσα στην ανάμνηση των μελλοντικών γενεών είναι μια μελαγχολική αθανασία λεξικού, το πολύ - πολύ.

Η βιαιότητα του θανάτου δεν μπορεί να εξουδετερωθεί παρά με την άρνησή του. Γι' αυτό στο κέντρο της ζωής ορθώνεται ο Σταυρός η δε Ζωή δέχεται ελεύθερα να περάσει από τον θάνατο, για να τον ανατινάξει και να τον εκμηδενίσει: «θανάτω θάνατον πατήσας», ψάλλει η Εκκλησία την νύχτα του Πάσχα.

Ο Ωριγένης αναφέρει μια παράδοση, κατά την οποία το σώμα του Αδάμ είχε ταφεί εκεί όπου ο Χριστός σταυρώθηκε. Μια άλλη παράδοση λέγει ότι το ξύλο τού Σταυρού έχει την προέλευσή του από το δένδρο της Εδέμ. Έτσι ο Σταυρός του Χριστού έγινε το Δένδρο της ζωής. Η Βίβλος αγνοεί την φυσική αθανασία και αποκαλύπτει την Ανάσταση πού έρχεται από το υπερπέραν: από τον θάνατο και την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Έτσι μόνον ο Χριστιανισμός δέχεται την τραγικότητα του θανάτου, τον κοιτάζει κατά πρόσωπο, γιατί o Θεός περνά απ' αυτό τον δρόμο και όλοι τον ακολουθούν.

ΠΑΥΛΟΣ ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ