Ο βίος του Πολιούχου μας Νεομάρτυρα

 

Ο Γεώργιος γεννήθηκε το 1808 στο χωριό Τσούρχλι Γρεβενών (σήμερα Άγιος Γεώργιος). Οι γονείς του Κωνσταντίνος και Βασίλω, φτωχοί αγρότες, πέθαναν όταν ήταν 8 χρονών και έκτοτε έμεινε με τον αδερφό του και την αδερφή του.

Εργάσθηκε από μικρός σε διάφορους αγάδες, ώσπου έγινε ιπποκόμος (σεϊτζής) του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ιμίν πασά των Ιωαννίνων. Έζησε μαζί του καλά και κέρδισε την εμπιστοσύνη του προκαλώντας όμως έτσι τη ζηλοφθονία των άλλων υπηρετών. Τον αποκαλούσαν γκιαβούρ Χασάν (άπιστο Χασάν) και με τον καιρό άρχισαν πολλοί να νομίζουν ότι ήταν μουσουλμάνος.

Το 1836 αρραβωνιάζεται την Ελένη, ορφανή επίσης χριστιανοπούλα, γνωστή για τον καλό της χαρακτήρα. Την ημέρα των αρραβώνων γίνεται και ένα σημαδιακό για τις μετέπειτα εξελίξεις επεισόδιο. Ένας Τουρκογιαννιώτης χότζας του ζητάει το λόγο γιατί αυτός ένας μουσουλμάνος που τον λένε Χασάν παντρεύεται μια χριστιανή. Ο Γεώργιος απαντά ότι είναι χριστιανός, και ο χότζας τον πηγαίνει στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι ενώ είναι μουσουλμάνος, εμπαίζει τη θρησκεία του και γίνεται χριστιανός. Αν ο Γεώργιος δεν γίνει μουσουλμάνος η ποινή θα είναι θάνατος, βάσει του νόμου. Μπροστά στον Τούρκο δικαστή ο Γεώργιος θα επιμείνει ότι πάντα ήταν και είναι χριστιανός, κάτι που θα επιβεβαιώσει και ο Χατζής Αβδουλάς, ο οποίος με το κύρος και την οργή του, διασώζει τελικά τον Γεώργιο.

Ο Γεώργιος την ίδια χρονιά (ή στις αρχές του 1837) θα παντρευτεί τελικά την Ελένη και θα αποκτήσουν και ένα αγόρι την επόμενη χρονιά, τον Ιωάννη, τον «Γιαννάκη του Αγίου», όπως τον φωνάζανε οι Γιαννιώτες μετά την εκτέλεση του πατέρα του.  Λίγες ημέρες μετά τα βαφτίσια του Ιωάννη στις 7 Ιανουαρίου 1838, στις 11 Ιανουαρίου, ο Γεώργιος σύμφωνα με τους βιογράφους του, θα λάβει μια «προαίσθηση», θα κοιμηθεί δηλαδή για μια ολόκληρη μέρα και όταν ξυπνήσει, στο δείπνο θα πει «Δόξα σοι ο Θεός», κάτι που δεν συνήθιζε.

Την άλλη μέρα, Τετάρτη 12 Ιανουαρίου, βάζει τα καλά του και λέει στη γυναίκα του ότι θα πάει στην αγορά για να βρει νέα δουλειά. Φιλάει τρεις φορές το γιο του και βγαίνει αποφασιστικά από το σπίτι. Στην πλατεία του Πλατάνου, στο γνωστό και σήμερα Γυαλί Καφενέ θα ξανασυναντήσει τον χότζα που τον κατηγόρησε παλιότερα. Κι αυτή τη φορά του κάνει επεισόδιο και τον κατηγορεί ότι από Τούρκος έγινε χριστιανός. Μαζεύεται κόσμος, γίνεται επεισόδιο, τον οδηγούν ξανά στο δικαστή, όπου για δεύτερη φορά, στην τουρκική γλώσσα, τον ρωτάνε αν είναι χριστιανός. Ο δικαστής αποφαίνεται ότι πρώτα ήταν Τούρκος, οπότε ή θα γίνει πάλι Τούρκος ή θα θανατωθεί. Ο Γεώργιος θα επιμείνει ότι είναι χριστιανός και θα κλειστεί στη φυλακή. Θα βασανιστεί με πολλά από τα γνωστά ως τότε βασανιστήρια (με χαρακτηριστική τη βαριά πέτρα στο στήθος, αλλά και ακίδες στα νύχια, πυρακτωμένα περόνια, βραστό λάδι κ.α), θα επανέλθει κι άλλες φορές στον δικαστή για να κάνει δήλωση πίστης, αλλά ατάραχος και γαλήνιος θα επιμείνει ότι είναι χριστιανός.

Η υπόθεσή του είναι ήδη γνωστή, παρεμβαίνει στον δικαστή ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Ιωακείμ, κόσμος μαζεύεται έξω από το δικαστήριο με Οθωμανούς να ζητούν την εκτέλεσή του και τελικά καταδικάζεται σε θάνατο. Παρεμβαίνουν και οι μητροπολίτες Άρτας και Γρεβενών, και συγγενείς, αλλά η απόφαση δεν αλλάζει. Την ίδια ώρα άνθρωποι της εκκλησίας αλλά και Γιαννιώτες χριστιανοί στηρίζουν τον Γεώργιο και τον παρακινούν να μην λυγίσει. Η υπόθεσή του αποκτά έτσι μια συμβολική σημασία για τις ισορροπίες μεταξύ των κοινοτήτων της πόλης.

Ξημερώματα Δευτέρας 17 Ιανουαρίου 1938 πέντε δήμιοι οδηγούν τον Γεώργιο στον τόπο της εκτέλεσης στο Κουρμανιό. Θα πεθάνει στην αγχόνη στη γωνία της σημερινής Αβέρωφ και Εθνικής Αντιστάσεως (και όχι εκεί που βρίσκεται το εικονοστάσιο στην Πύλη του Κάστρου). Ο νεκρός παρέμεινε στην αγχόνη, αλλά από τη νύχτα, κατά την παράδοση, ένας φως σαν στεφάνι κατέβαινε στο κεφάλι του, κάτι που έγινε πολύ γνωστό στην πόλη. Αυτό ήταν μια πρώτη ένδειξη θαύματος για να ακολουθήσουν κι άλλα.

Την τρίτη μέρα από το θάνατό του, Γιαννιώτες παίρνουν το σκήνωμα και το μετέφεραν στη μητρόπολη. Εκεί, μάλιστα ο μητροπολίτης Ιωακείμ κάλεσε τον πρωτοψάλτη και αγιογράφο Πέτρο Γεωργίου να αποτυπώσει τον νεκρό ώστε να συνθέσει την εικόνα του η οποία και ολοκληρώθηκε μετά από 13 ημέρες. Θάβεται δίπλα στη μητρόπολη. Κατά την παράδοση τα θαύματα συνεχίστηκαν, οπότε Γιαννιώτες συντάσσουν υπόμνημα προς το Πατριαρχείο με το οποίο ζητάνε να γίνει ο Γεώργιος άγιος. Το Πατριαρχείο δίνει τελικά εντολή στον μητροπολίτη Ιωαννίνων (ο οποίος στο μεταξύ είχε αλλάξει) να συντάξει μια επιστολή για το βίο του Γεωργίου, κάτι που κάνει και το κείμενο, το οποίο υπογράφουν πολλοί εκκλησιαστικοί και τοπικοί παράγοντες, αποστέλλεται στο Πατριαρχείο. Αυτό με τη σειρά του ορίζει τον Γεώργιο ως νεομάρτυρα και την εορτή του να γίνεται στις 17 Γενάρη.