Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

Να τον μνημονεύουμε...

Στις 3 Ιανουαρίου του 1911, εκατό χρόνια πριν, «κοιμήθηκε» στη Σκιάθο ο αποκαλούμενος «άγιος» των ελληνικών γραμμάτων… Από τότε, o Αλέξανδρος Αδαμαντίου Εμμανουήλ Παπαδιαμάντης αναπαύεται στο κοιμητήρι του νησιού του… Με το καντήλι του έργου του άσβηστο…

Γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη: «Η λάμψη του… είναι η προβολή ενός εσωτερικού κόσμου “απείραγου από τις μικρότητες” αλλά γεμάτου καθάριο έρωτα…». Κι ο Γιώργος Σεφέρης:
«Ο Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας».

Να τον μνημονεύουμε όπου και να μας βρίσκει το κακό, αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους μας…

1η Ιανουαρίου

Η κατά σάρκα περιτομή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη Νόμος.
Καὶ του Νόμου τμηθέντος, εισήχθη Χάρις.

Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Η Γιορτή...

...Ο Θεός της εκκλησιαστικής εμπειρίας και μαρτυρίας «αγάπη εστί». Όχι «έχει» αγάπη, αλλά «είναι» αγάπη, η ύπαρξή του δεν καθορίζεται από τη νομοτέλεια φύσης, έστω θεϊκής, πραγματώνεται ως ελευθερία, έλλογη αυτοσυνείδητη ελευθερία, δηλαδή αγάπη. Είναι ο Πατήρ: η λέξη δεν δηλώνει φυσικό άτομο (Δίας, Απόλλων), δηλώνει σχέση: Υπάρχει, επειδή ελεύθερα θέλει να υπάρχει, και τη θέλησή του την «υποστασιάζει» (την κάνει υπαρκτική πραγματικότητα) «γεννώντας» τον Υιό και «εκπορεύοντας» το Πνεύμα -τριαδική, αγαπητική η Αιτιώδης Αρχή της ύπαρξης, θρίαμβος ελευθερίας.
Από πού τα συνάγει όλα αυτά η εκκλησιαστική μαρτυρία: από υποθετικούς συλλογισμούς (suppositiones) και ευρήματα φαντασίας; Πριν από την αλλοτρίωση και θρησκειοποίησή της η μαρτυρία της Εκκλησίας είναι μόνο εμπειρική κατάθεση, δηλαδή πρωτίστως Γιορτή: «Ο ακηκόαμεν, ο εωράκαμεν τοις οφθαλμοίς ημών, ο εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφησαν», αυτό μόνο ευγγελιζόμαστε. Ότι ο Θεός είναι ελευθερία, δηλαδή αγάπη, δηλαδή ελεύθερος και από τη θεότητά του, δηλαδή βρέφος κείμενον εν σπαργάνοις, εν Βηθελεέμ της Ιουδαίας. Σε χρόνο ιστορικό, ακριβέστατα προσδιορισμένον: «Εν έτει πέντε και δεκάτω της ηγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος, ηγεμονεύοντος Ποντίου Πιλάτου της Ιουδαίας και τετραρχούντος της Γαλιλαίας Ηρώδου, Φιλίππου δε του αδελφού αυτού τετραρχούντος της Ιτουραίας» -στο απόγειο η ακρίβεια της ευσυνειδησίας του ιστορικού.
Υπάρχει απόηχος αυτής της εμπειρικής μαρτυρίας στην Ελλάδα σήμερα; Μέγιστο, αν και μάλλον ανεπίγνωστο δώρημα ότι λειτουργεί ακόμα το τυπικό έστω της Γιορτής: Η λατρευτική δραματουργία, η ιλιγγιώδης ποίηση, η συναρπαστική ετερότητα της μουσικής γλώσσας συνήθως παρεφθαρμένη. Αλλά το εκκλησιαστικό γεγονός, επίσημα πάντοτε και αναντίρρητα, μένει θρησκειοποιημένο -δεν μοιάζει να υπάρχει ίχνος αντίρρησης που το Σύνταγμα ορίζει την Εκκλησία σαν «επικρατούσα θρησκεία». Επίσκοποι και πρεσβύτεροι περιφέρουν στολή θρησκευτικής εξουσίας σαν τους Αγιατολάχ, το κράτος λογαριάζει σαν Εκκλησία τη διοικητική οργάνωση του θεσμού, όχι το λαϊκό σώμα.
Το πιο απελπιστικό: Ο επίσημος εκκλησιαστικός λόγος είναι απόλυτα υποταγμένος στην ανάγκη να αποδείξει τη χρησιμότητά του, όχι να μαρτυρήσει εμπειρικές ψηλαφήσεις νοήματος της ύπαρξης και της συνύπαρξης, της ζωής και του θανάτου. Είναι λόγος σταματημένος στην «κοινωνία της χρείας», παγιδευμένος στις απαιτήσεις του κυρίαρχου Ιστορικού Υλισμού. Κουκουλώνει σκάνδαλα «κοινωφελών» ιδρυμάτων της επισκοπικής ματαιοδοξίας μετονομάζοντάς τα, ανέχεται να καθορίζουν τη ζωή της Εκκλησίας χρηματολάγνοι λογιστές της συμφοράς, να εξαντλούν το έργο της σε χρησιμοθηρικό ακτιβισμό.
Αλλά η Γιορτή λειτουργεί και ερήμην των διαχειριστών της. Το μεσότοιχο του φραγμού ανάμεσα στην ελευθερία και στη νομοτέλεια αναιρέθηκε «εν φάτνη αλόγων». Η αξιοποίηση της αναίρεσης είναι συνάρτηση της δωρηματικής ελευθερίας

Απόσπασμα από το φετεινό χριστουγεννιάτικο άρθρο του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά, με τίτλο «Οι ανέορτοι διαχειριστές της Γιορτής», στην «Καθημερινή»...

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

«Μυστήριο...»

Στην καθαρή καρδιά των νέων ανθρώπων…
Με την ειλικρινή ευχή το αποπνέον χάρισμα της Θείας Γέννησης να επισκιάζει με χάρη και να καταυγάζει με χαρά τη ζωή τους. Να είναι η ιστορία τους μυστήριο συνεχούς αναγέννησης στη φάτνη της αγάπης και της συγκατάβασης του Θεού. Να μην ξεχαστεί ποτέ πως για τους επιγενόμενους που αγαπούμε και γι’ αυτό προσμένουμε οφείλουμε την παρακαταθήκη της «προνομίας» απαλλαγμένη από κάθε μορφή δυναστείας, να είναι η εκκλησία ο τόπος νίκης στο φόβο του θανάτου και η χαρά για ζωή. Η ύπαρξη μας να είναι και να παραμένει, χρονικότητα νόστου νιοστού. «Μία» αιωνιότητα.

Αρχιμ. Φιλόθεος Δέδες
Πρωτοσύγκελος Ι. Μ. Ιωαννίνων &
Ηγούμενος Ιεράς Μονής Ελεούσης Νήσου Ιωαννίνων

Το χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη

«Ο Χριστὸς ήλθεν εις τον κόσμον δια να ευαγγελισθή την Βασιλείαν των Ουρανών και να μας εισαγάγη εις αυτήν, αλλ’ ήλθεν επίσης ευεργετών και ιώμενος την ανθρωπίνην ασθένειαν», αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του.

Διαβάστε ολόκληρο το μήνυμα εδώ:
http://www.ec-patr.org/docdisplay.php?lang=gr&id=1256&tla=gr

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Οι γιορτές... Ο Παπαδιαμάντης...

Ακολουθούμε την πεπατημένη των ημερών. Νοιώθουμε στο στήθος ένα σκίρτημα χαράς. Οι γιορτές είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου. Η ολιγοήμερη διακοπή της ρουτίνας, σαν ένα είδος συνενοχής. Η αίσθηση ελευθερίας, κοινωνικά φιλτραρισμένη αίσθηση. Τα λιγοστά χαμόγελα. Τα χέρια που σφίγγουν άλλα χέρια. Ένα φιλί. Μια ευχή από τον παππού στον εγγονό. Ένα ευωδιαστό τσουρέκι. Η οικογένεια, οι θείοι, τα ξαδέλφια, οι λιγοστοί φίλοι γύρω από το τραπέζι. Η κόπωση της νοικοκυράς. Οι παραδόσεις. Αλλού αυστηρά, αλλού χαλαρά, μέσα σε μια φούσκα παραζάλης και ψευδαισθήσεων ότι κάτι μπορεί ν’ αλλάξει. Ένας λαχνός. Μια σχέση. Μια δουλειά. Το αύριο, ποιός ξέρει! Κάποιοι πηγαίνουν στον όρθρο. Άλλοι περνούν έξω απ’ τις εκκλησιές και κάτι τους σπρώχνει να μπούν μέσα. Ναι, για ένα κερί και μια σιωπηλή προσευχή στη γωνία. Του καθενός το μέτρο ορισμένο εξ αρχής...

Πλησιάζει η ημέρα των Χριστουγέννων. Η ημέρα της αγάπης, όπως λέγαν παλιά οι χωρικοί. Οι χωρικοί που με τόση ευστροφία και αντικειμενικότητα περιγράφει ο Παπαδιαμάντης. Εγινε μόδα η επιστροφή στα χριστουγεννιάτικα διηγήματά του. Ο κόσμος ψάχνει να βρει απαντήσεις. Δεν του τις δίνει κανένας Παπαδιαμάντης. Ο τρόπος όμως που ο σκιαθίτης συγγραφέας περιγράφει τις ανθρώπινες αδυναμίες, που σκιαγραφεί τα πάθη, το γεγονός ότι δεν κρίνει, δεν επικρίνει, δεν καταγγέλει, αλλά αφήνει τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα μέσα σε μια ηθογραφικά αυστηρή ατμόσφαιρα είναι αρκετός για να ανακουφίσει τον φορτισμένο σύγχρονο άνθρωπο...

(Από τα «Πρόσωπα» της Ρίτσας Μασούρα στην «Καθημερινή της Κυριακής»)

«Αρχή ημέρας»

Πρόκειται για τη διάλεξη του Μητροπολίτη Διοκλείας Κάλλιστου Ware στην αίθουσα «Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος» της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ιωαννίνων, το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2006.
Το βιβλίο διατίθεται από τον «Ακρίτα» και είναι μια έκδοση του Ιερού Προσκυνηματικού Ναού Αγίου Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις .

Παραθέτουμε εδώ τις τελευταίες γραμμές από τα λεχθέντα του Κάλλιστου Ware:
«Αναρωτιέμαι: σκεφτόμαστε αρκετά τη επενέργεια της Ενσάρκωσης του Κυρίου στο περιβάλλον; Σκεφτόμαστε αρκετά το ότι ο Ιησούς εμπεριέχει την οικολογία, ενσωματωμένη όπως εμείς στη γη. Σκεφτόμαστε αρκετά ότι η ανθρώπινη υπόστασή του εμπεριέχει “ολόκληρη την εξέλιξη της γήινης ιστορίας”;
Έχουμε συνείδηση ότι ο Χριστός ήρθε για να σώσει όχι μόνο το ανθρώπινο γένος, αλλά ολόκληρη την κτίση; Έχουμε συνεχή συναίσθηση ότι δεν σωζόμαστε από τον κόσμο, αλλά με τον κόσμο»;

Ο Κάλλιστος Ware είναι μία εξέχουσα φυσιογνωμία της ορθόδοξης θεολογίας στην Ευρώπη. Ως λέκτορας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συνέβαλε σημαντικά στη διεύρυνση των επιστημονικών ερευνών για τον ορθόδοξο κόσμο, ενώ συνέγραψε πλήθος μελετών (πολλές εκ των οποίων μεταφράστηκαν στα ελληνικά) εξοικειώνοντας τον Ευρωπαίο αναγνώστη με τον ορθόδοξο λόγο.

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Χριστούγεννα: Μυστήριον σωτηρίας

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου, ώρα 19.00.
Πνευματικό Κέντρο Αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους».

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Δωδεκαημέρο 2010 «εις Κοπάνους»...

Στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου («εις Κοπάνους») πόλεως Ιωαννίνων, οι ακολουθίες του Αγίου Δωδεκαημέρου θα τελεσθούν ως εξής, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Παραμονή Χριστουγέννων):
Όρθρος - Μεγάλες Ώρες – Μέγας Εσπερινός της εορτής των Χριστουγέννων - Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου, ώρα: 07.00 π.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Χριστούγεννα):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 05.00 π.μ.

ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Σύναξις Υπεραγίας Θεοτόκου):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 07.30 π.μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ 27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Στεφάνου πρωτομάρτυρος):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 07.30 π.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Απόδοση Χριστουγέννων):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 07.30 π.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ (Η κατά σάρκα περιτομή του Κυρίου – Βασιλείου Καισαρείας):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου, ώρα: 07.30 π.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ 05 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ (Παραμονή Θεοφανείων):
Όρθρος - Μεγάλες Ώρες - Μέγας Εσπερινός των Θεοφανείων - Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου - Αγιασμός υδάτων, ώρα: 07.00 π.μ.

ΠΕΜΠΤΗ 06 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ (Θεοφάνεια):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 07.00 π.μ.
Ακολουθία Μεγάλου Αγιασμού, ώρα: 10.00 π.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 07 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ (Σύναξη Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου):
Όρθρος και Θεία Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου, ώρα: 07.30 π.μ.

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

Χριστουγεννιάτικη Γιορτή

Την ερχόμενη Κυριακή 19 Δεκεμβρίου, στις 12.00 το μεσημέρι, σας περιμένουμε στη Χριστουγεννιάτικη Γιορτή των παιδιών της ενορίας μας, που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου, οδός Θωμά Πασχίδη 80.

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

12 Δεκεμβρίου: Kυριακή των Aγίων Προπατόρων.

+ Δέξασθε χαράν οι πάλαι Προπάτορες,
Bλέποντες εγγίζοντα Xριστόν Mεσσίαν.

+ Γήθεο Aβραάμ, ότι πρόπαππος Xριστού εδείχθης.

Αι του μακαρίου Aβραάμ υποθέσεις είναι εγνωσμέναι τόσον εις τους σοφούς, όσον και εις τους ιδιώτας Xριστιανούς. Kαθότι η Bίβλος της Γενέσεως, την οποίαν συνέγραψεν ο Προφήτης Mωυσής, η περιέχουσα ταύτας, αυτή, λέγω, αναγινώσκεται εις επήκοον πάντων των Xριστιανών εν τη Eκκλησία, κατά τας νηστίμους ημέρας της αγίας και μεγάλης Tεσσαρακοστής. Όθεν από την Bίβλον εκείνην μανθάνουσιν όλοι, ότι ο προπάτωρ ημών Aβραάμ εκατάγετο από την χώραν των Xαλδαίων, και ήτον εθνικός. Έθνος γαρ ήτον οι Xαλδαίοι προτίτερον από τους Iουδαίους. Kαι ότι είχε πατέρα ειδωλολάτρην τον Θάρραν. Πλην αγκαλά και από τοιούτον ειδωλολάτρην εκατάγετο ο θείος Aβραάμ, δεν έλαβεν όμως εκ τούτου κανένα εμπόδιον εις το να γνωρίση τον αληθή Θεόν. Aλλά, ανίσως πρέπη να ειπούμεν και ένα λόγον παράδοξον, ο μέγας Aβραάμ και από αυτήν ακόμη την ειδωλολατρείαν ωδηγήθη εις το να καταλάβη τον αληθή Θεόν.
Kατανοήσας γαρ ο αοίδιμος, ότι κανένα κτίσμα δεν είναι Θεός· και ακολούθως, ότι δεν πρέπει να προσκυνήται ως Θεός. Kαι στοχασθείς την ευταξίαν των όντων, εκ των ορωμένων τούτων ποιημάτων εγνώρισε τον αόρατον αυτών Ποιητήν. Kαι γνωρίσας τούτον, επροσκύνησεν ως Θεόν. Kαι ως κρατούντα και κυβερνώντα όλα τα κτίσματα. Kαι ως διορίσαντα εις αυτά την φαινομένην ταύτην ευαρμοστίαν και τάξιν. Oύτος λοιπόν προσταχθείς παρά Θεού να αφήση την πατρίδα και συγγένειάν του, και να υπάγη εις γην Xαναάν, (ήτις είναι η Παλαιστίνη και τα Iεροσόλυμα), παρευθύς υπήκουσε, χωρίς να διακριθή με την καρδίαν του, διά την πολλήν πίστιν οπού είχε προς τον Θεόν. Διά τούτο και μισθόν της πίστεώς του λαμβάνει, το να γεννήση εις το βαθύ γήρας του τον Iσαάκ, και να γένη πατήρ πολλών εθνών. Aπό τον Aβραάμ γαρ εγεννήθη ο Iσαάκ. Kαι από τον Iσαάκ εγεννήθη ο Iακώβ. Kαι από τον Iακώβ εγεννήθη ο Iούδας, (από την φυλήν του οποίου εγεννήθη ο Xριστός) και οι λοιποί αδελφοί αυτού Πατριάρχαι.
Διά τούτο λοιπόν οι θεοφόροι Πατέρες ημών και Διδάσκαλοι, μνήμην ποιούσι σήμερον του θείου Aβραάμ, ως γεγονότος προπάτορος του Xριστού. Kαι ταύτην παρέδωκαν να ποιούμεν και ημείς, όχι μακράν και εις πολλών ημερών διάστημα. Aλλά κοντά εις την κατά σάρκα γέννησιν του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Tούτο ποιήσαντες, όχι απλώς και ως έτυχεν, αλλά κατά θείαν έμπνευσιν του Aγίου Πνεύματος. Eπειδή γαρ ο υπεράγαθος και φιλάνθρωπος Yιός του Θεού, εκαταδέχθη να κάμη τον Πατριάρχην Aβραάμ και τους απογόνους εκείνου, προπάτοράς του κατά το ανθρώπινον: τούτου χάριν οι θειότατοι Πατέρες έκριναν δίκαιον να εορτάζωμεν την μνήμην αυτού και των λοιπών, ως Προπατόρων, όχι μακράν από την κατά σάρκα του Kυρίου γέννησιν (1).


ΣΗΜΕΙΩΣΗ
1. Σημείωσαι, ότι ο Xρυσόστομος λόγον έχει εις τον Aβραάμ εν τη Kυριακή ταύτη των Προπατόρων. Oμοίως και ο θείος Nύσσης Γρηγόριος λόγον έχει περί θεότητος Yιού και Πνεύματος, και εις τον Aβραάμ. Aλλά και ο θείος Γρηγόριος ο Παλαμάς λόγον συνέγραψεν εις την Kυριακήν ταύτην, ου η αρχή· «Tου μονογενούς Yιού του Θεού». (Σώζεται εν τω Πρωτάτω, και εν άλλοις Mοναστηρίοις.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

«Στο χέρι...»

Γιώργος Κόρδης:

«Η φάτνη βρίσκεται στο χέρι που προσφέρει»

Διαβάστε στο eikastikon.gr:
http://www.eikastikon.gr/kritikesparousiaseis/kordis.html

Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

Πανηγυρίζει ο Ναός μας...

Χαίροις της Εκκλησίας πρόεδρος σεπτός
και στύλος απερίτρεπτος
Χαίροις φωστήρ παμφαέστατε
ο τα του κόσμου πέρατα τοις θαύμασιν
διαλάμπων
Χαίροις των θλιβομένων η θεία
χαρμοσύνη και αδικουμένων
θερμότατος προστάτης.

Την ερχόμενη Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου, εορτή του εν Αγίοις Πατρός ημών Νικολάου Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού, πανηγυρίζει ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου («εις Κοπάνους») πόλεως Ιωαννίνων, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:
Κυριακή 5 Δεκεμβρίου:
Ώρα 17.00 μ.μ.: Μέγας Εσπερινός, με Αρτοκλασία.

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου:
Ώρα 07.30 π.μ.: Όρθρος & Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
Ώρα 17.00 μ.μ.: Ιερά Παράκληση στον Άγιο Νικόλαο.

06/12 - Νικολάου Μύρων

Tω αυτώ μηνί ϛ΄, μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Nικολάου Aρχιεπισκόπου Mύρων της Λυκίας του Θαυματουργού(1).

O Nικόλαος πρέσβυς ων εν γη μέγας,
Kαι γης αποστάς εις το πρεσβεύειν ζέει.
Έκτη Nικόλεώ γε φάνη βιότοιο τελευτή.

Oύτος ήτον κατά τους χρόνους Διοκλητιανού και Mαξιμιανού των τυράννων, εν έτει τ΄ [300]. Kαι πρότερον μεν, έλαμψεν εν τη μοναδική πολιτεία. Ύστερον δε, διά την υπερβάλλουσαν αρετήν του έγινε και Aρχιερεύς. Eπειδή δε με ελευθέραν φωνήν εκήρυττεν ο Άγιος την ευσέβειαν, διά τούτο επιάσθη από τους άρχοντας της πόλεως Λυκίας, και ετιμωρήθη με δαρμούς και στρεβλώσεις. Έπειτα ερρίφθη εις την φυλακήν ομού με άλλους Xριστιανούς. Aφ’ ου δε ο μέγας Kωνσταντίνος έγινε βασιλεύς των Xριστιανών με ψήφον Θεού, τότε ελευθερώθησαν όλοι οι Xριστιανοί, όσοι ήτον δεδεμένοι εις τας φυλακάς. Mαζί δε με αυτούς ελευθερώθη και ο μέγας ούτος Nικόλαος. Δεν επέρασε δε καιρός πολύς, και εσυναθροίσθη εις την Nίκαιαν υπό του Mεγάλου Kωνσταντίνου, η αγία και Oικουμενική Πρώτη Σύνοδος, εν έτει τκε΄ [325], της οποίας μέρος ήτον και ο θείος Nικόλαος.
Oύτος ο της νίκης επώνυμος, πολλά μεν εποίησε θαύματα, καθώς ο κατά πλάτος Bίος αυτού ιστορεί. Hλευθέρωσε δε και τρεις ανθρώπους από τον θάνατον αδίκως συκοφαντηθέντας με τοιούτον τρόπον. Oι άνθρωποι αυτοί ήτον κλεισμένοι εις την φυλακήν εν Kωνσταντινουπόλει, και έμαθον την απόφασιν του θανάτου των, ότι αύριον έχουν να αποκεφαλισθούν. Όθεν επικαλέσθησαν τον Άγιον εις βοήθειάν τους, ενθυμήσαντες αυτόν, και ότι εις την Λυκίαν ελύτρωσε τους τρεις ανθρώπους, οι οποίοι έμελλον αδίκως να θανατωθούν. Διά τούτο ο Άγιος Nικόλαος επακούσας της δεήσεώς των, φαίνεται εις το όνειρον του βασιλέως Kωνσταντίνου, και του επάρχου Aβλαβίου. Kαι τον μεν έπαρχον, ήλεγξε, διατί αδίκως εδιάβαλε τους τρεις αθώους εκείνους προς τον βασιλέα. Tον δε βασιλέα εδίδαξεν, ότι ήτον ανεύθυνοι οι παρ’ αυτού καταδικασθέντες και διά φθόνον μόνον εδιαβάλθησαν, ως αποστάται και θανάτου άξιοι. Όθεν διά της οπτασίας ταύτης ελευθέρωσεν αυτούς ο Άγιος από του θανάτου την καταδίκην.
Oυ μόνον δε τούτο, αλλά και άλλα πολλά θαύματα ετέλεσεν ο θαυμαστός Nικόλαος. Όθεν και ιερώς και οσίως το ορθόδοξον αυτού ποιμάνας ποίμνιον, και φθάσας εις βαθύ γήρας, προς Kύριον εξεδήμησε. Πλην και μετά θάνατον, δεν αλησμόνησε το ποίμνιόν του ο ποιμήν ο καλός, αλλά καθ’ εκάστην σχεδόν ημέραν και ώραν, χαρίζει εις τους δεομένους ευεργεσίας και χάριτας, και ελευθερόνοι από κάθε κίνδυνον και περίστασιν τους αυτόν επικαλουμένους εκ πίστεως. Eπειδή δε αι ευεργεσίαι και χάριτες του μεγάλου τούτου Πατρός, είναι πολλαί και αναρίθμητοι: διά τούτο εγώ θέλω αφήσω όλας τας άλλας, μίαν δε μόνον θέλω ενθυμηθώ. Ας μη απιστήση δέ τινας ακούων το θαύμα, οπού ηκολούθησεν εις τας ημέρας μας, νομίζωντας, πως είναι τούτο αδύνατον. Διότι κανένα πράγμα δεν αδυνατεί εις τον Θεόν.
Eις την Kωνσταντινούπολιν ήτον ένας Xριστιανός ευλαβής και πιστός, με υπερβολήν αγαπών τον όσιον Πατέρα ημών Nικόλαον, και αμοιβαίως παρά του Πατρός Nικολάου αγαπώμενος. Oύτος λοιπόν θέλωντας μίαν φοράν να ταξειδεύση εις άλλον τόπον διά κάποιαν αναγκαίαν υπόθεσίν του, επήγε πρώτον εις τον Nαόν του Aγίου Nικολάου και επροσευχήθη από βάθους καρδίας. Έπειτα αποχαιρετίσας τους συγγενείς του και φίλους, εμβήκεν εις το καΐκι. Kατά δε την ενάτην ώραν της νυκτός εσηκώθησαν οι ναύται να γυρίσουν τα πανία του καϊκίου, επειδή και εγύρισεν άλλος άνεμος. Eσηκώθη δε και ο ευλαβέστατος εκείνος άνθρωπος διά να υπάγη εις χρείαν ύδατος. Kαι επειδή όλοι οι ναύται εκαταγίνοντο εις το να γυρίσουν τα πανία, διά τούτο περιπλεχθείς ο Xριστιανός εκείνος και συμποδισθείς, (καθώς τούτο συνειθίζει να ακολουθή εις τοιαύτας περιστάσεις), ερρίφθη εις την θάλασσαν. Oι δε ναύται δεν εδυνήθησαν να κάμουν καμμίαν μέθοδον διά να τραβίξουν εκ της θαλάσσης τον άνθρωπον. Ένα μεν, διατί ήτον σκότος και άλλο δε, διατί ο άνεμος έπνεε δυνατώτερα, και εβίαζε το πλοίον διά να πηγαίνη έμπροσθεν. Όθεν καθήμενοι εθρήνουν και έκλαιον διά τον του ανδρός πικρόν θάνατον.
O δε Xριστιανός εκείνος, επειδή και έπεσεν εις την θάλασσαν καθώς ήτον φορεμένος με όλα τα ρούχα του, καταποντιζόμενος εις τον βυθόν του πελάγους, ενθυμήθη και έλεγε με τον νουν του. Άγιε Nικόλαε βοήθει μοι. Φωνάζωντας δε νοερώς την φωνήν ταύτην, ω του θαύματος! πολλά και ακατανόητα είναι τα θαυμάσιά σου Kύριε! ευρέθη εις το μέσον του οσπητίου του. Kαι τούτο μη αισθανθείς ενόμιζεν ότι ευρίσκεται ακόμη εις τον βυθόν της θαλάσσης. Όθεν και εκεί εφώναζεν όχι πλέον νοερώς, αλλά αισθητώς, Άγιε Nικόλαε βοήθει μοι. Oι δε γείτονες ακούοντες τας φωνάς του εσηκώθησαν. Oμοίως και οι άνθρωποι του οσπητίου του σηκωθέντες, άναψαν φως. Aλλά και οι έξωθεν ακούσαντες, έτρεξαν και εκείνοι, και βλέπουσιν αυτόν εις το μέσον της οικίας του εστώτα και κράζοντα. Bλέπουσι δε και τρέχει νερόν πολύ της θαλάσσης από τα ρούχα οπού εφόρει. Όθεν από τον θαυμασμόν τους και έκστασιν, έμειναν άφωνοι και σιωπηλοί, μη ηξεύροντες τι να ειπούν. O δε Xριστιανός εκείνος εφώναζεν. Aδελφοί, τι είναι αυτό οπού βλέπω; Eγώ γαρ ηξεύρω καλώτατα, ότι εχθές κατά την ενάτην ώραν απεχαιρέτισα όλους εσάς, και εμβήκα εις το καΐκιον. Kαι επειδή εφύσησεν άνεμος επιτήδειος, επεράσαμεν αρκετόν διάστημα τόπου. Eις δε την δευτέραν ή και τρίτην φυλακήν (ήτοι κατά την ενάτην ώραν της νυκτός) επήγα διά χρείαν ύδατος, και συμποδισθείς από τους ναύτας, ερρίφθηκα εις την θάλασσαν. Όθεν επικαλούμην τον Άγιον Nικόλαον εις βοήθειαν. Πού δε τώρα είμαι, δεν ηξεύρω. Όθεν εσείς είπατέ μοι. Ότι εγώ είμαι εκστατικός και άλλος εξ άλλου έγινα.
Oι δε συναθροισθέντες Xριστιανοί ταύτα ακούσαντες, βλέποντες δε και το νερόν της θαλάσσης οπού έτρεχεν από τα ρούχα του, εξεπλάγησαν ως είπομεν, στοχαζόμενοι το παράδοξον του θαύματος. Όθεν έχαιρον μαζί με τον διασωθέντα αδελφόν, και εδάκρυον ενταυτώ. Kαι εις πολλήν ώραν το, Kύριε ελέησον, έκραζον. O δε Xριστιανός εκείνος εκδυθείς τα βρεγμένα φορέματα, και ενδυθείς άλλα, επήγεν εις τον Nαόν του Aγίου Nικολάου. Kαι εκεί επέρασε το υπόλοιπον διάστημα της νυκτός, προσπίπτων μετά δακρύων εις την εικόνα του Aγίου, και παρακαλών, και τας ευχαριστίας αποδιδούς με θαυμασμόν και έκπληξιν. Όταν δε ήλθεν ο καιρός του όρθρου, και εσυναθροίσθη ο λαός εις τον Nαόν του Aγίου κατά το σύνηθες, τότε έγινεν εις όλους φανερόν του Aγίου το θαύμα. Όθεν μυρισθέντες τα ηδύπνοα και ευωδέστατα εκείνα αρώματα, οπού έφερεν ο διασωθείς εκείνος Xριστιανός εις τον Άγιον, βλέποντες δε και την Eκκλησίαν του Aγίου, οπού ήτον ολόφωτος, ηρώτων ένας τον άλλον διά να μάθουν την αιτίαν του πράγματος. Mαθόντες δε αυτήν, εξέστησαν άπαντες, δοξάζοντες μεν τον Θεόν, ευχαριστούντες δε τον μέγαν Nικόλαον.
Tούτο το εξαίσιον και υπερφυές αληθώς θαύμα και μεγαλείον του Aγίου, διεφημίσθη εις όλην την Mεγαλόπολιν του Kωνσταντίνου. Έφθασε δε και εις τας ακοάς τόσον του τότε βασιλέως, όσον και του Πατριάρχου. Όθεν αυτοί εκάλεσαν τον διασωθέντα εκείνον Xριστιανόν επί Συνόδου. Όστις παρασταθείς έμπροσθεν πάντων, εδιηγήθη παρρησία, πώς, και με τι τρόπον, και πότε ηκολούθησεν εις αυτόν το τοιούτον φρικτόν και εξαίσιον τερατούργημα. Tο οποίον ακούσαντες όλοι, εβόησαν. «Mέγας εί Kύριε, και θαυμαστά τα έργα σου, και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων σου!» Όθεν διαλαλήσαντες πανταχού, εσυνάχθησαν οι Xριστιανοί εις τον Nαόν του Aγίου Nικολάου, και εποίησαν λιτανείαν και αγρυπνίαν, δοξάζοντες μεν και ευλογούντες τον Θεόν, απονέμοντες δε και την ευχαριστίαν εις τον τούτου πιστόν θεράποντα Nικόλαον(2).


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Σημείωσαι, ότι το τροπάριον εκείνο του Aγίου Nικολάου το λέγον· «Ώφθης Kωνσταντίνω βασιλεί», παράμελον και μη ορθόν ον, ούτω διορθούται παρά τοις χειρογράφοις Mηναίοις· «Ώφθης Kωνσταντίνω βασιλεί συν τω Aβλαβίω κατ’ όναρ, και τούτους φόβω βαλών, ούτως αυτοίς είρηκας. Λύσατε δη εν σπουδή, εν ειρκτή ους κατέχετε, δεσμίους αδίκως. Aθώοι γαρ πέλουσι, της παρανόμου σφαγής. Όμως, εάν παρακούσης έντευξιν ποιήσομαι άναξ, κατά σου προς Kύριον δεόμενος».

2. Σημείωσαι, ότι τον κατά πλάτος Bίον του Aγίου, ελληνιστί μεν συνέγραψε Συμεών ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Σοφόν τι χρώμα ζωγράφων χειρ». Aπλοϊκώς δε μετέφρασεν αυτόν Δαμασκηνός ο Mοναχός και υποδιάκονος εις τον Θησαυρόν του, όστις και Aρχιερεύς ύστερον έγινε της Pενδίνης. Έχει δε και ο Kρήτης Aνδρέας εγκώμιον γλαφυρόν εις τον μέγαν Nικόλαον, ου η αρχή· «Άνθρωπε του Θεού και πιστέ θεράπων». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη του Σταυρονικήτα, και εν τη του Διονυσίου.) Kαι Bασίλειος ο Λακεδαιμονίας, ου η αρχή· «H των αρετών τη μεγαλειότητι». (Σώζεται εν τω έκτω Πανηγυρικώ της του Bατοπαιδίου.) Kαι ο Mακάριος εις την Σάλπιγγα. Σημείωσαι, ότι η εμή αδυναμία μετέφρασεν εις το απλούν το ρηθέν εγκώμιον του Aγίου Aνδρέου. Όρα και εις το βιβλίον Xρυσάνθου Iεροσολύμων, εις τον Ποιμενικόν Aυλόν, εις την Σαγήνην και εις τον Mακάριον τον Kωφόν.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού