«Η επιστροφή του ασώτου»

Τοῦ Αἰδ. Πρωτοπρεσβυτέρου π. Σεργίου Μαρνέλλου,

Εφημερίου τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ

Ἁγίου Ἀθανασίου Ἰωαννίνων

«Πάτερ ἀγαθέ, ἐμακρύνθην ἀπὸ σοῦ μὴ ἐγκαταλίπῃς με,

μηδὲ ἀχρεῖον δείξῃς τῆς βασιλείας σου».

Τὰ λόγια τοῦ δοξαστικοῦ τῶν αἴνων τῆς ἑορτῆς, τὰ ὁποῖα ὁ ὑμνῳδὸς μὲ πολλὴ ἐπιτυχία φέρνει στὸ στόμα τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, πρέπει, ἀγαπητοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί, νὰ μεταφερθοῦν καὶ στὸ δικό μας καὶ νὰ γίνουν ἀδιάκοπη προσευχή. Σὲ αὐτὸ τὸ γεγονός μᾶς καλεῖ ἡ σημερινὴ ἡμέρα, ἡ Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ ἢ ἀλλιῶς τοῦ Σπλαχνικοῦ Πατέρα.

Ἡ διήγηση τῆς περίφημης αὐτῆς παραβολῆς τοῦ Κυρίου εἶναι γνωστὴ σὲ ὅλους μας καὶ νομίζω ὅτι δὲ χρειάζεται ἁπλὰ νὰ τὴν ἐπαναλάβουμε. Αὐτὸ ποὺ σήμερα πρόκειται νὰ ἐπιχειρήσουμε, εἶναι νὰ σταθοῦμε στὰ καθοριστικά της σημεῖα μὲ παράλληλη ἀναγωγή της στὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων. Θὰ λέγαμε ὅτι ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου συγγενεύει μὲ τὴ διήγηση τοῦ λεγόμενου προπατορικοῦ ἁμαρτήματος ἤ μᾶλλον εἶναι τὸ αἰώνιο ζήτημα τῆς ἐλευθερίας, μὲ τὴν ὁποία μᾶς ἔχει προικίσει ὁ Θεὸς καὶ ποὺ ἀνάλογα μὲ τὴ χρήση της ἀπομακρυνόμαστε ἤ ἐπιστρέφουμε σὲ Ἐκεῖνον.

Ὁ πανάγαθος Θεός, ὡς γνωστόν, κατὰ τὴν ἑξαήμερο δημιουργία του κατασκεύασε τὸν κόσμο μας. Ἔπλασε ἀπὸ πυλὸ τὸν ἄνθρωπο «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσίν του», ἐνεφύσησε στὸ πρόσωπό του καὶ τοῦ ἔδωσε πνοὴ ζωῆς κάνοντάς τον στενὸ πνευματικὸ συγγενῆ του. Ἀφοῦ δημιούργησε ἐκ τῆς πλευρᾶς τοῦ Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὕα, τοὺς εὐλόγησε καὶ τοὺς ἔδωσε τὴ δυνατότητα νὰ εἶναι οἱ ἄρχοντες πάσης τῆς κτίσης, τῆς χλωρίδας καὶ τῆς πανίδας. Τοὺς ἔθεσε δὲ στὸν παράδεισο νὰ τὸν κατεργάζονται καὶ νὰ τὸν διαφυλάττουν. Ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὕα, ζώντας στὸν παράδεισο τῆς τρυφῆς, ζοῦν οὐσιαστικὰ μέσα στὴν ἀπεραντοσύνη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ Πατέρα, σὲ κοινωνία καὶ σχέση μαζί Του. Ὁ Θεὸς τοὺς παρέχει τὰ πάντα, τοὺς ἔχει προικίσει πλουσιοπάροχα. Ὅλος ὁ πλοῦτος τῆς γῆς βρίσκεται στὰ χέρια τους καὶ ἂς μὴν τὸν ἔχουν δημιουργήσει αὐτοί, κι ἂς μὴν τοὺς ἀνήκει. Τὰ τοῦ Θεοῦ εἶναι καὶ δικά τους.

Κάπως ἔτσι καὶ ὁ ἄσωτος υἱὸς βρίσκεται στὴν ἀγάπη, τὴ σχέση καὶ τὴν κοινωνία τοῦ πλούσιου Πατέρα του. Ὀφείλει τὴν ὕπαρξή του σὲ Αὐτὸν καὶ μένοντας κοντά Του ἀπολαμβάνει ἀφενὸς τὴν πατρικὴ ἀγάπη καὶ ἀφετέρου ὅλα τὰ ἀγαθὰ καὶ ὅλα ὅσα ἔχει δημιουργήσει ὁ πατέρας Του, δηλαδὴ τὸν πλοῦτο καὶ τὴν εὐμάρεια ποὺ τοῦ παρέχει ἐκεῖνος· τὸ ἴδιο βέβαια ἰσχύει καὶ γιὰ τὸν πρεσβύτερο ἀδελφό του. Τὰ τοῦ Πατέρα εἶναι καὶ δικά τους.

Οἱ πρωτόπλαστοι ἔχουν ὡς στόχο τῆς ζωῆς τους νὰ ἐπιτύχουν τὴν ὁμοίωση τοῦ Θεοῦ, νὰ γίνουν κοινωνοὶ τῆς θείας φύσεως, νὰ ἐπιτύχουν τὴ Θέωση, μέσα μάλιστα ἀπὸ τὴν ὀρθὴ χρήση τῆς θεόδοτης ἐλευθερίας τους καὶ τὴν ὑπακοὴ στὸ θεῖο θέλημα. Στοὺς πρωτοπλάστους, ὅμως, δὲν ἀρκοῦν τὰ πάντα, προσβάλλονται καὶ ἐνδίδουν στὸν ἐγωιστικὸ πειρασμὸ τῆς αὐτοθέωσης ποὺ προσφέρεται, μάλιστα, δίχως ἄσκηση καὶ κόπο, μὲ τὴ βρώση τοῦ ἀπαγορευμένου καρποῦ. Αὐτὴ ἡ αὐτονόμηση ἀπὸ τὸ θέλημα καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ τοὺς ἀπομακρύνει καὶ τοὺς ἀποξενώνει ἀπὸ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς.

Μὲ τὴν παραβίαση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, ἀπογυμνώνονται ἀπὸ τὴ θεία χάρη, ἀλλοτριώνονται, ὑπεισέρχεται στὴ ζωὴ τους ὁ πόνος, ἡ φθορὰ καὶ ὁ θάνατος. Ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ μετατρέπεται σὲ φόβο πρὸς Ἐκεῖνον. Ἐπιχειροῦν νὰ κρυφτοῦν καί, ὅταν τοὺς ἀναζητᾷ ὁ Θεὸς γιὰ νὰ διαλεχθεῖ μαζί τους, ἐκεῖνοι μένουν ἀμετανόητοι, ἐμμονικοὶ στὸ λάθος τους. Ἐθελοτυφλώντας δὲν ἀντιλαμβάνονται τὸ σφάλμα τους καὶ γι’ αὐτὸ δὲ μετανοοῦν καὶ δὲν ἐπιστρέφουν στὶς ἀγκάλες τοῦ στοργικοῦ καὶ γεμάτου ἀγάπη Θεοῦ καὶ Πατέρα.

Ὁ Ἄσωτος Υἱός, καὶ αὐτός, ὅπως οἱ πρωτόπλαστοι, εἶναι κοινωνὸς τοῦ οἴκου καὶ τῆς ἀγάπης τοῦ Πατρός του. Ζεῖ στὴ μακαριότητα μαζί Του ὡς ἄρχοντας. Ὅμως, τὸ γεγονὸς αὐτὸ κάποια στιγμὴ δὲν εἶναι ἀρκετὸ γιὰ τὸν υἱό, ὁ ὁποῖος ὑποκύπτοντας στὸν πειρασμὸ μίας ἄλλης ζωῆς, θέλει πλέον νὰ αὐτονομηθεῖ. Λαμβάνει μόνος του, ἐγωιστικά, τὴν πρωτοβουλία νὰ ζητήσει ἀπὸ τὸν Πατέρα του τὴν περιουσία ποὺ τοῦ ἀναλογεῖ καὶ αὐτὸ τὸ κάνει, ὅπως γράφει ὁ Προηγούμενος τῆς Μονῆς Ἰβήρων π. Βασίλειος Γοντικάκης, «δυναστικὰ καὶ ἀντάρτικα». Θὰ λέγαμε ὅτι ὁ Ἄσωτος, ὡς ἄλλος πρωτόπλαστος, αὐτονομεῖται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ Πατέρα, καὶ κάνοντας λανθασμένη χρήση τῆς ἐλευθερίας του θέλει κομμάτι ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἔχει ὁ Πατέρας, ἀποκομμένο ὅμως ἀπὸ Ἐκεῖνον, ἀκριβῶς σὰν τὸν Ἀδὰμ μὲ τὴν Εὕα ποὺ ζητοῦν τὴ Θέωση χωρὶς τὸν Θεό.

Ὁ Ἄσωτος εἶναι πλήρως ἐλεύθερος νὰ κάνει τὸ λάθος, νὰ σφάλει. Ὁ Θεὸς Πατέρας δὲν ἀντιδρᾷ, δὲν τὸν ἀποπαίρνει, οὔτε τὸν ἐπιτιμᾶ, ἂν καὶ σαφῶς γνωρίζει τὴ ζημία ποὺ θὰ ἔχει ὁ υἱός του. Ἀντίθετα, σέβεται τὴν ἐλευθερία ποὺ τοῦ ἔχει δώσει καὶ μοιράζει τὴν περιουσία του καὶ στοὺς δυὸ γιοὺς ἐξίσου. Ὁ ἕνας, ὁ μεγαλύτερος, παραμένει μαζί του, ὁ ἄλλος, ὁ νεώτερος φεύγει μακριά του καὶ ζεῖ ἀσώτως. Ἀποξενώνεται ἀπὸ τὸν Οἶκο τοῦ Πατρὸς καὶ κατασπαταλᾷ τὸ κομμάτι τῆς περιουσίας ποὺ ἔλαβε, τὸ ὁποῖο δὲν ἀρκεῖ γιὰ πολύ. Αὐτὸ συμβαίνει διότι τὸ κομμάτι αὐτό, ὁ θησαυρὸς τῆς ψυχῆς καὶ τὰ θεῖα χαρίσματα ποὺ ἔλαβε, δὲν ἔχουν πλέον ζωή, εἶναι ἀποκομμένα ἀπὸ τὴ ρίζα τους, ξεραίνονται καὶ δὲν καρποφοροῦν. Ἔτσι, ὁ ἄσωτος δὲν ἔχει οὐσιαστικὰ ζωή, εἶναι ἕνας ζωντανὸς νεκρός, γιατί ἀπομακρύνθηκε ἀπὸ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ ὡς ἐκ τούτου ὅλες οἱ ἐγωκεντρικὲς προσδοκίες του πέφτουν στὸ κενό...

Η συνέχεια, πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.imioanninon.gr/main/?page_id=2099