«Μπορούμε να ζήσουμε τον Θεό μόνο με τη χάρη…»

Νομίζω ότι μπορούμε να ζήσουμε τον Θεό μόνο με τη χάρη και όχι με τις ανθρώπινες προσπάθειες. Είναι απαραίτητο όμως να καταβάλουμε μεγάλη ψυχική, πνευματική και σωματική προσπάθεια, για να διαμείνουμε μέσα στο πνεύμα των εντολών. Αλλιώς χάνουμε τη χάρη.
Η δική μας κατάσταση εδώ είναι δύσκολη, διότι ζούμε ανάμεσα σε ανθρώπους που αγνοούν τα πάντα για τον Θεό. Παρ' όλα αυτά, πιστεύουν ότι υπάρχει, ότι είναι. Αν μου επιτρέπεται να το πω, υπάρχει ένα στοιχείο, μια πλευρά του Θεού, την οποία δεν μπορούμε να γνωρίσουμε, όποια και αν είναι η προσευχή που Του απευθύνουμε. Αυτή η πλευρά παραμένει αιώνιο μυστήριο. Έχοντας ακούσει από την παιδική μας ηλικία ότι ο Ίδιος ο Θεός ήρθε στη γη, έχοντας διαβάσει το Ευαγγέλιο ως παιδιά, είναι εύκολο να πιστέψουμε σε Αυτόν. Αλλά ακολουθεί έπειτα το ερώτημα: Πως ο Θεός μπορεί να εμφανίζεται με τη μορφή αυτή; Το γεγονός ότι διαβάζουμε το Ευαγγέλιο αποδεικνύει ότι μπορεί να μιλά κανείς για τον Θεό με τρόπο θετικό, "καταφατικό", και όχι με τρόπο αρνητικό, "αποφατικό": Θεός άγνωστος, ακατανόητος, πάντοτε κρυμμένος".

Αρχιμανδρίτου ΣΟΦΡΩΝΙΟΥ (Σαχάρωφ), Οικοδομώντας τον ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας, τ. Α΄, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας 2014, σσ. 279-280.