Του Δημήτρη Γκιώνη
«Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά/ κι αρχή καλός μας χρόνος», τραγουδούν τα παιδιά, έτσι όπως το ’χουν μάθει, όπως το θέλει η παράδοση. Αλλά τι σημαίνουν αυτά τα λόγια που, λίγο πολύ, τα ’χουμε τραγουδήσει όλοι;
Το ερώτημα προκύπτει από ένα υμνογράφημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από τον 5ο τόμο των «Απάντων» του. Εκεί είναι που ο «άγιος των γραμμάτων» μας, υπερασπιζόμενος τα γνήσια λαϊκά άσματα των ημερών, εκφράζεται απαξιωτικά και με ερωτηματικά και θαυμαστικά για ορισμένες λέξεις από τα αγιοβασιλειάτικα -και όχι μόνο- Κάλαντα.
«Δεν ηξεύρω ποίος περιπλανώμενος ραψωδός συνέθηκε τα νυν συνήθως υπό των παίδων αδόμενα άσματα των Χριστουγέννων, του Αγ. Βασιλείου και των Φώτων, τα οποία ακολουθούσι δήθεν κατά γράμμα την εκκλησιαστικήν παράδοσιν, βρίθουσιν όμως κακοζήλων στίχων», γράφει στην αρχή του άρθρου του. Και, πιο κάτω, αναφερόμενος στα αγιοβασιλειάτικα Κάλαντα:
«Εννοεί ο αναγνώστης ότι, θέλων ενταύθα να εκφράσω λύπην επί τη εκθρονίσει γνησίων ασμάτων του λαού, ην κατώρθωσαν τα κακόφωνα ταύτα ραψωδήματα, πολύ απέχω άλλως του να θαυμάσω τα εν Αθήναις ακουόμενα δημώδη άσματα:
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά(;) κι αρχί-καλός σας χρόνος εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος (!!) Άις-Βασίλης έρχεται και δεν μας καταδέχεται (;!!)».
Αυτά γράφει ο Παπαδιαμάντης. Να όμως που, αντίθετα απ’ ό,τι λένε τα εν λόγω Κάλαντα, η σύγχρονη τουλάχιστον παράδοση (ή κατανάλωση) θέλει τον Αϊ - Βασίλη άκρως καταδεκτικό και με δώρα τα οποία, βέβαια, υποτίθεται φέρνει ο ίδιος, αλλά… τέλος πάντων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου