Στην Πόλη…

«Χαίρε, Κωνσταντινούπολις, των πόλεων η βασιλίς»!
«Η Πόλη είναι μαγεμένη… όσο μένεις, τόσο περισσότερο σε μαγεύει και από τα μάγια της κανείς δε δύναται να ξεφύγει… Η Πόλη ξυπνάει μέσα μας φωνές και ανάβει φωτιές και φωτίζει. Το αντίκρισμά της μαγνητίζει και πονεί και μένει πάντα ο πόθος μας για κάτι άφθαστο, πόθος ανεκπλήρωτος πάντα…».
Αυτά γράφει ο συγγραφέας Ίωνας Δραγούμης για την Κωνσταντινούπολη, την «παραμυθένια πολιτεία», όπως την αποκαλεί ο Φώτης Κόντογλου.
«Θα φέρεις γύρα την Πόλη»… θα την σφίγγεις στην αγκαλιά σου, θα την φιλείς… ώσπου ν’ αρχίσεις ν’ ακούς φωνές μυστικές», συμπληρώνει ο εξ Ηπείρου Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρας.
Οι λέξεις είναι λίγες για να σκιτσάρουν, έστω, το ιστορικό μέγεθος και την πολιτιστική προσφορά της Κωνσταντίνου πόλης, που έμελλε να «αποκτήσει με τον καιρό τις διαστάσεις ενός πραγματικού θρύλου», σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ.
Τα εγκαίνια της «θεοφυλάκτου» Κωνσταντινουπόλεως έγιναν, με κάθε μεγαλοπρέπεια, από τον Μέγα Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Ελένη, στις 11 Μαΐου του 330.

Ένας νέος κόσμος γεννιέται τότε και ένας οικουμενικός πολιτισμός δημιουργείται! Η Νέα Ρώμη αφομοιώνει δημιουργικά τα στοιχεία που δανείζεται από τη Δύση και τις επιδράσεις που δέχεται από την Ανατολή. «Δυτικότροπη κι ανατολική τη θέλησαν οι χρόνοι της ανήσυχης ιστορίας της, αναφορά της ματαιοδοξίας των πιο ισχυρών ηγεμόνων, αυτοκρατορική, αλλά και μητρική για όσους κατέθεσαν τη συντριβή τους στους δρόμους και στις όχθες των νερών της», γράφει ο γνωστός συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης.
Και η Μαρία Ιορδανίδου, στη «Λωξάντρα», αναφέρει: «Ξαπλωμένη πάνω σε δυο ηπείρους, ανοίγει η Πόλη τα στήθια της στο βορρά της Μαύρης Θάλασσας από τη μια μεριά και στη νοτιά του Μαρμαρά από την άλλη. Γιουρούσι λες και κάνουνε τα δυο αντίθετα ρεύματα για να την κατακτήσουνε. Παλεύει η Δύση με τη Ανατολή και τη διεκδικούνε…».
Ιστορία, τέχνη, φιλοσοφία, θεολογία και υμνογραφία ανθίζουν στον κήπο της Βασιλεύουσας Πόλης και φέρουν πλούσιους καρπούς στο πέρασμα των αιώνων. Τους κλασικούς φιλοσόφους διαδέχονται οι Πατέρες της Εκκλησίας. «Προχωρούμε από τη φιλοσοφία στη θεολογία, από την τραγωδία στη θεία μυσταγωγία. Όλα διακρίνονται, υπάρχουν και συλλειτουργούνται μέσα σε μια λάμψη άκτιστου φωτός και θεϊκού κάλλους».
«Πόλις πόλεων πασών κεφαλή! Πόλις κέντρον των τεσσάρων του κόσμου μερών! Πόλις, Χριστιανών καύχημα και βαρβάρων αφανισμός!».