Οι Παρακλήσεις του Δεκαπενταύγουστου

Ο μήνας Αύγουστος είναι ο μήνας της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Παναγίας μας. Αν καθ’ όλο το έτος έχουμε συχνές και πυκνές αναφορές για τη Μητέρα του Κυρίου, εκεί που αποκορυφώνεται η δοξολογική, τιμητική και ικετευτική αναφορά μας σ' Εκείνη, είναι κατά τον μήνα αυτό, λόγω της εορτής της Κοιμήσεώς της και της με αυτήν κατά την παράδοση της Εκκλησίας μας συνδεδεμένης Μεταστάσεώς της.

Αιτία γι' αυτό είναι ότι η Κοίμηση και η μετάσταση της Θεοτόκου επιστεγάζουν την όλη αγιασμένη επί γης πορεία της, που σημαίνει ότι το κάθε γεγονός της ζωής της Παναγίας θεωρείται ως αναβαθμός, που οδηγεί στην αγκαλιά του Τριαδικού Θεού. Με άλλα λόγια, με την Κοίμηση της Θεοτόκου κατανοούμε οι πιστοί ότι τίποτε δεν υπήρξε τυχαίο στη ζωή της -άλλωστε, υπάρχει τίποτε τυχαίο;- αλλά όλα συμπλέκονταν από τη Θεία Χάρη, η οποία συνεργαζόταν με την ελεύθερη βούλησή της, ώστε να φθάσει να γίνει η Παναγία αυτό που δηλώνει η προσωνυμία της: Παν-αγία. Υπεράνω δηλαδή οποιουδήποτε αγίου, είτε ανθρώπου είτε αγγέλου. «Θεός μετά Θεόν» κατά μία μάλιστα πατερική έκφραση. Γι' αυτό και ψάλλει αδιάκοπα η Εκκλησία μας: «Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ». Από αυτό καταλαβαίνουμε και γιατί η νηστεία για την Παναγία, γιατί οι καθημερινές ικεσίες μας με τους παρακλητικούς κανόνες, γιατί οι γονυκλισίες.

Ιδιαιτέρως θα σταθούμε στους παρακλητικούς κανόνες, Μεγάλο και Μικρό, που αποτελούν μακάριο εντρύφημα κάθε πιστού, παρηγοριά κι ελπίδα του σ' όλες τις περιστάσεις της ζωής του, μάλιστα τότε που αντιμετωπίζει διαφόρων ειδών πειρασμούς. Και τούτο γιατί οι βασικές προϋποθέσεις στις οποίες στηρίζονται και οι δύο κανόνες, είναι αφενός το γεγονός ότι ως άνθρωποι χειμαζόμαστε ευρισκόμενοι μέσα σ' αυτόν τον ταλαίπωρο κόσμο με τους πολυποίκιλους πειρασμούς και τις παγίδες του, αφετέρου υπάρχει η ελπίδα και η παρηγοριά, η καταφυγή και η δύναμη, που είναι η παρουσία της Παναγίας στη ζωή μας.

Τώρα το 15αύγουστο, κάθε βράδυ, τελούμε όπως είπαμε, στις εκκλησίες την Παράκληση της Παναγίας. Η Παράκληση είναι ένα μουσικό ποίημα - προσευχή, που έγραψε τον 9ο αιώνα μάλλον ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός, που αντιστάθηκε ηρωικά στους Εικονομάχους, με αποτέλεσμα να τον σημαδέψουν στο κεφάλι με πυρωμένο σίδερο! (Γι' αυτό πήρε το όνομα «Γραπτός»).

Η παράκληση που έγραψε ο άγιος Θεοφάνης ονομάζεται «Μικρή» Παράκληση (επίσημα λέγεται «μικρός παρακλητικός κανόνας» γιατί «κανόνας» είναι το βυζαντινό μουσικό και ποιητικό είδος, με ειδικό στυλ γραμμένος, με ωδές κλπ).

Υπάρχει και η Μεγάλη Παράκληση (ελάχιστα μεγαλύτερη είναι), που την έγραψε ο πολύ πιστός -και μεγάλος ποιητής επίσης- αυτοκράτορας της Νίκαιας Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις (όταν η Κωνσταντινούπολη ήταν υπόδουλη στους σταυροφόρους).

Είναι κι αυτή ένα σπουδαίο ποίημα-κανόνας, που φανερώνει τις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά και τη βοήθεια που έχει πάρει και παίρνει συνεχώς από την Παναγία.

Πηγή: www.monipetraki.gr