«Σταυρός υψούται...»

Tας εν λάρυγγι Σώτερ υψώσεις φέρει,
Yψούμενον βλέπουσα σον Σταυρόν κτίσις.
Yψώθη δεκάτη Σταυρού ξύλον ηδέ τετάρτη.

Το 326 η Αγία Ελένη πήγε στους Αγίους Τόπους να προσκυνήσει και να ευχαριστήσει τον Κύριο για τους θριάμβους του γιου της. Πηγαίνοντας εκεί η Αγία Ελένη άρχισε να αναζητά τον Τίμιο Σταυρό. Φτάνοντας στο Γολγοθά διέταξε να γκρεμιστεί ο ναός της Θεάς Αφροδίτης. Εκεί βρίσκουν τρεις σταυρούς, μη ξέροντας ποιος είναι ο Τίμιος Σταυρός ο επίσκοπος Ιεροσολύμων ακούμπησε, το σώμα μίας ευσεβέστατης νεκρής γυναίκας διαδοχικά και με τους τρεις σταυρούς. Μόλις το νεκρό σώμα της γυναίκας ακούμπησε τον Τίμιο Σταυρό αναστήθηκε. Μαθεύτηκε γρήγορα το νέο και πλήθος κόσμου άρχισε να έρχεται για να προσκυνήσουν. Ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό και σε περιφανές μέρος για να μπορούν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.

(Πηγή: http://www.ecclesia.gr/greek/synaxaire/synaxari.asp)