Για την εορτή...

Αρχάγγελος Μιχαήλ

Χρονολόγηση: 14ος αιώνας

Περιοχή: Κωνσταντινούπολη

Σε επίσημη μετωπική στάση, με απλωμένες τις φτερούγες, φορώντας χιτώνα και ιμάτιο, εικονίζεται Ο ΑΡΧ(ΩΝ) ΜΙΧΑΗΛ Ο ΜΕΓΑC ΤΑΞΙΑΡΧΗ(C). Στο δεξί χέρι κρατεί σκήπτρο, ενώ με το αριστερό υποβαστάζει τη σφαίρα του κόσμου, διάφανη, με σταυρό στην κορυφή, με χρυσά τα αρχικά Χ(ριστός) Δ(ίκαιος) Κ(ριτής) στο κέντρο, και με παράσταση λέοντα. Η μορφή του λέοντα στη σφαίρα, η επωνυμία που συνοδεύει τον αρχάγγελο αλλά και η σύνδεσή του με την αντίστοιχη μορφή της Δευτέρας Παρουσίας οδηγούν στην υπόθεση ότι η παράσταση έχει εσχατολογικό περιεχόμενο, δηλαδή αναφέρεται στην Ώρα της Κρίσεως, καθώς τονίζεται ιδιαίτερα η ιδιότητα του αγγέλου ως ψυχοπομπού.
Ο αρχάγγελος εικονογραφικά συνδέεται με τη μορφή του αρχαγγέλου Μιχαήλ που προέρχεται από ευρύτερη σύνθεση Δευτέρας Παρουσίας στο παρεκκλήσιο της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη (1315-1320). Και εδώ επαναλαμβάνονται τα σπάνια αρχικά στη σφαίρα. Η προέλευση της εικόνας από την Κωνσταντινούπολη, η άμεση συνάφειά της με τις λαμπρές τοιχογραφίες της Μονής Χώρας και η υψηλή ποιότητα της ζωγραφικής μάς επιτρέπουν να την αποδώσουμε σε σημαντικό εργαστήριο που έδρασε στην Κωνσταντινούπολη κατά το α΄ μισό του 14ου αιώνα.