Η Παναγία...

"Όταν ο άνθρωπος, κάνοντας χρήση κακή της ελευθερίας του, έχανε τον κόσμο της γαλήνης και της μακαριότητας στ’ αυτιά του του έφτασε από το στόμα του Θεού μιά υπόσχεση. Μια υπόσχεση πού δέχονταν την ώρα της κατάρας που εκτοξεύτηκε ενάντια στον όφι. «Και έχθραν θήσω αναμέσον σου και αναμέσον της γυναικός και αναμέσον του σπέρματός σου και αναμέσον του σπέρματος αυτής. Αυτός σου τηρήσει κεφαλήν σύ δε τηρήσεις αυτού πτέρναν».

Μέσα σε τούτη την υπόσχεση κρύβονταν το σχέδιο της θείας Πρόνοιας, το στοιχείο της χαράς του ανθρώπου. Μα ‘πρεπε νάρθη και η ώρα της πραγμάτωσης. Και ήταν τούτη η ώρα η αιώνια προσμονή του ανθρώπου.

Η αγγελία της πραγμάτωσης της υπόσχεσης έφτασε σε κάποιο φτωχικό καλύβι της Ναζαρέτ. Εκεί βρίσκονταν η παρθένα Μαρία όταν ο άγγελος του Θεού έφτασε φέρνοντας μαζί του την θεία βουλή για την πραγμάτωση. Η υπόσχεση είχε δοθή, ο άνθρωπος περίμενε, μά ‘πρεπε να θελήση κι ο Θεός να πραγματωθή. Κι όταν ο Θεός θέλησε, από τον κόσμο του Θεού από τον ουρανό, ήρθε ο άγγελος για να φέρη τούτη τη βουλή, τούτη τη θέληση στους ανθρώπους, πούχε μέσα της το στοιχείο της χαράς. Κι ήταν τούτο το άγγελμα πηγή της χαράς για τον άνθρωπο, γιατί του πρόσφερνε τη λύτρωση.

Ύστερα από τη πρώτη περιφρόνηση προς το Νόμο «ο άνθρωπος», κοίτονταν δεσμώτης τούτου του Νόμου. Τα δάκρυα, πού γεννά η συμφορά, στέκονταν ανήμπορα να του προσφέρουν το ξεπέρασμά της.

Πάνω του πλανιόταν η κατάρα που τούδωσε για λύτρα η παρακοή κι αποκαμωμένος πρόσμενε. Πρόσμενε τη λευτεριά. Το ξεπέρασμα της κατάρας. Το ξανασήκωμα. Το στέρεμα των δακρύων. Και τούτα όλα έμπαιναν στο δρόμο της πραγμάτωσης με το άγγελμα των ουρανών. «Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε, και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός του Θεού».

Μα τούτη η αγγελία ήταν πρωτάκουστη. Ο Θεός γίνονταν άνθρωπος. Και δεν γινόταν θεϊκά μα ανθρώπινα. Έπαιρνα σάρκα και οστά από μια γυναίκα. Αυτός, πού τα «σύμπαντα» στέκονταν με το δικό του νεύμα, χωρούσε τώρα μέσα σ’ ένα από τα στοιχεία του κόσμου.

Τούτο ήταν άφατο. Τούτο ήταν πάνω από κάθε προσμονή, πάνω από κάθε λογική. Για τούτο και ο ίδιος ο άγγελος στέκεται απορρημένος μπροστά στο θαύμα.

Ο πλούτος της αγάπης του Θεού έκαμε φτωχότερη την ανθρώπινη σκέψη. Το μέγεθος της θείας ταπείνωσης ανέβασε πιότερο τον άνθρωπο, μα σύγχρονα τον έκαμε ένα πρόβλημα για τον κόσμο των αγγέλων.

Είναι ανήμπορο στην ανθρώπινη λογική να συλλάβη τούτο που πραγματώνονταν, μα η πραγμάτωσή του αξιολόγησε τόσο τον άνθρωπο που έκαμε την αξία του ακόμα και στους αγγέλους δύσκολη στη σύλληψή της.

Και σε τούτη την πραγμάτωση στάθηκε η Θεοτόκος το μέσο. Στάθηκε ο θρόνος του βασιληά Θεού, στάθηκε το αστέρι της αυγής που πορεύονταν ανάμεσα στο σκοτάδι της ανθρωπότητας για να το ακολουθήση το φως του ήλιου.

Το αποτέλεσμα τούτης της πραγμάτωσης είναι γνωστό στον άγγελο, αφού γνώρισε τη θεία βουλή. Για τούτο και ο ποιητής με το στόμα του αγγέλου λέει όσα ο ίδιος γνώρισε ύστερα από τη πραγμάτωση πριν τούτη γίνη πραγματικότητα.

Μα η Παναγία άνηκε στους ανθρώπους. Δεν της ήταν μπορετό με μιας να συλλάβη όσα ο Θεός θέλησε να της χαρίση.

Όταν το φθαρτό και πεπερασμένο ανταμώση με το αιώνιο και άπειρο καταλαμβάνεται από δέος. Το δέος που γεννιέται από την μικρότητα και την αδυναμία του φθαρτού. Το δέος του αφανισμού. Τούτο το δέος του φθαρτού στο αντάμωμά του με το «αιώνιο» δεν ήταν ξένο για την Θεοτόκο.

Η βεβαιότητα της πίστης δοκιμάζεται από την δύναμη της λογικής. Και σε τούτο το δοκίμασμα αποζητά να στηριχτή στη γνώση. Στην γνώση που βασίζεται στο εσωτερικό βύθισμα και στην αντιπαράθεση της ύπαρξής μας με τον φυσικό Νόμο."

- Θεόκλητος Γ. Σετάκης (Αρχιμανδρίτης), Ο Ύμνος της Ακαθίστου Ακολουθίας. Ιστορικοστοχαστική Μελέτη., Βέρροια 1966, σ. 70-72.