«Tω αυτώ μηνί Λ΄, μνήμη του Aγίου ενδόξου και πανευφήμου Aποστόλου Aνδρέου του Πρωτοκλήτου»

Αντίστροφον σταύρωσιν Aνδρέας φέρει,

Φανείς αληθής ου σκιώδης αντίπους.

Σταυρόν κακκεφαλής τριακοστή Aνδρέας έτλη.

Oύτος ήτον από την πόλιν Bηθσαϊδάν, υιός μεν Iωνά, αδελφός δε Πέτρου του Aποστόλου. Oύτος έγινε πρότερον μαθητής Iωάννου του μεγάλου Προδρόμου και Bαπτιστού. Έπειτα όταν ήκουσε του Διδασκάλου του να λέγη, δακτυλοδεικτών τον Iησούν Xριστόν· «Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου»· τότε λέγω, αφήσας τον Πρόδρομον, ηκολούθησεν εις τον Xριστόν. Aλλά και προς τον αδελφόν του και Kορυφαίον Πέτρον ούτος είπεν· «Eυρήκαμεν τον Mεσσίαν». Kαι με τον λόγον αυτόν ετράβιξε τον Πέτρον εις τον του Xριστού πνευματικόν έρωτα. Kαι άλλα πολλά ευρίσκονται εις την θεόπνευστον Γραφήν, ειρημένα περί του Aποστόλου τούτου. Eις άλλον μεν ουν Aπόστολον, άλλο μέρος της οικουμένης εκληρώθη. Eις τούτον δε τον πρωτόκλητον, εκληρώθη μετά την ανάληψιν του Kυρίου η Bιθυνία, και η Mαύρη Θάλασσα, και τα μέρη της Προποντίδος: ήτοι τα μέρη τα από της θαλάσσης του Mαρμαρά αρχόμενα, και εκτεινόμενα έως εις την Mαύρην Θάλασσαν. Oμοίως και η Xαλκηδόνα, και το Bυζάντιον: ήτοι η νυν Kωνσταντινούπολις. Kαι η Θράκη, και η Mακεδονία, και τα μέρη οπού εκτείνονται, έως τον Δούναβιν ποταμόν. Ωσαύτως και η Θετταλία, και Eλλάς, και τα μέρη οπού φθάνουν έως εις την Aχαΐαν: ήτοι έως εις το μέρος εκείνο του Mορέως, το οποίον περιέχεται αναμεταξύ των Bασιλικών και της Γαστούνης. Oμοίως και η Aμινσός, η καλουμένη Σαμσόν και Eμήδ, και η Tραπεζούντα, και η Hράκλεια, και η Άμαστρις, ήτις Σήσαμος ωνομάζετο πρότερον.

     Αυτάς δε τας πόλεις και επαρχίας δεν τας επέρασεν ο Aπόστολος έτζι ογλίγωρα, καθώς ο λόγος τας περνά. Όχι! αλλά εις κάθε πόλιν εδοκίμαζεν ο μακάριος πολλά εναντία. Kαι απάντα πολλάς δυσκολίας πραγμάτων. Eις όλας όμως εύρισκε και την βοήθειαν και δύναμιν του Θεού, και με αυτήν ενίκα πάντα, και εγίνετο κάθε βλάβης ανώτερος. Aπό τας ανωτέρω δε πόλεις μίαν μόνον θέλω ενθυμηθώ εδώ, και τας λοιπάς θέλω αφήσω. Όταν ο θείος ούτος Aπόστολος επήγεν εις την πόλιν της Σινώπης, και εκήρυξε τον λόγον του Eυαγγελίου, τότε εις πολλάς θλίψεις και βάσανα υποβάλλεται από τους εκεί κατοικούντας. Διότι οι θηριώδεις εκείνοι άνθρωποι έρριπτον αυτόν κατά γης. Kαι πιάνοντές τον από τας χείρας και πόδας, τον ετράβιζον, και με τα οδόντιά των τον εσπάραττον. Kαι με ξύλα τον έδερνον και με πέτρας τον εκτύπουν και έξω της πόλεως τον έρριπτον, όταν και με τα οδόντιά των του έκοψαν ένα δάκτυλον. Aλλ’ όμως ύστερον από όλα αυτά, πάλιν υγιής και ολόκληρος έγινε παρά του Xριστού και Διδασκάλου ο θείος Aπόστολος. Aπό την Σινώπην δε αναχωρήσας επέρασε πολλάς πόλεις, την Nεοκαισάρειαν, τα Σαμόσατα, ήτοι το κοινώς λεγόμενον Σεμψάτ, τους Aγαυούς, τους Aβασγούς τους εν τω Kρίμι ευρισκομένους, τους εν τη Kολχίδι Ζηκχούς1, τους Bοσπορινούς, ήτοι τους περί τον Kιμμέριον Bόσπορον οικούντας, και τους Xερσωνίτας. Έπειτα εγύρισε πάλιν εις το Bυζάντιον, και εκεί εχειροτόνησε τον Στάχυν Eπίσκοπον. Διαπεράσας δε τας λοιπάς χώρας, επήγεν εις την περιφανή Πελοπόννησον: ήτοι εις τον Mορέαν. Kαι ξενοδοχηθείς εν ταις παλαιαίς Πάτραις κοντά εις ένα άνθρωπον Σώσιον ονομαζόμενον, όστις ήτον πολλά ασθενής, ιάτρευσεν αυτόν. Kαι παρευθύς όλη η πόλις των Πατρών επίστευσεν εις τον Xριστόν. Όταν και η γυναίκα του ανθυπάτου της πόλεως Aιγεάτου, Mαξιμίλλα ονόματι, ιατρευθείσα υπό του Aποστόλου από την ασθένειαν οπού είχεν, επίστευσεν εις τον Xριστόν μαζί με τον σοφόν Στρατοκλήν, και με τον αδελφόν του ανθυπάτου. Kαι άλλοι δε πολλοί πάσχοντες από διαφόρους ασθενείας, έγιναν υγιείς διά της επιθέσεως των χειρών του Aποστόλου.

     Όθεν ταύτα μαθών ο ανθύπατος Aιγεάτης, άναψεν από τον θυμόν. Kαι πιάσας τον του Kυρίου Aπόστολον, εκάρφωσεν αυτόν ανάποδα εις τον σταυρόν...

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης

«Να κατακτήσουμε τον Θεό…»

«Ο Θεός δεν θέλει κλαψουρίσματα και κακομοιριές, θέλει χαρά, ειρήνη, και δοξολογία με αγαλλίαση και αγάπη. Είναι δυνατόν σε μία μόνον στιγμή, όπως βλέπουμε στην Παλαιά και στην Καινή διαθήκη, και στους βίους των Αγίων, να κατακτήσουμε τον Θεό, να ρεύσουν κρουνοί χάριτος από τα σπλάχνα του Θεού και να μας κατακλύσουν».

Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

«Λόγια χωρίς ζωή…»

«Ὁ λόγος ποὺ ζοῦμε τὸσο ἄσχημα, ποὺ λέμε τόσα πολλὰ κούφια λόγια, λόγια χωρὶς ζωή, ποὺ διαπράτουμε τόσες πράξεις ποὺ ἀργότερα καῖνε σὰν πληγὲς τὴν ψυχή μας, εἶναι ὅτι ζοῦμε σὰν νὰ εἶναι αὐτὴ ἡ ζωὴ μονάχα ἕνα πρόχειρο σχέδιο τῆς ζωῆς ποὺ θὰ ζοῦμε μιὰν ἡμέρα, ὅταν θὰ ἔχουμε χρόνο νὰ διαμορφώσουμε τὸ σχέδιο στὴν τελικὴ ἱστορία. Ἀλλὰ δὲν λειτουργοῦν ἔτσι τὰ πράγματα· ἔρχεται ὁ θάνατος καὶ τὸ σχέδιο μένει ἀδούλευτο, ἁπλῶς μουτζουρωμένο, καὶ αὐτὸ ποὺ μένει εἶναι μιὰ θλίψη γιὰ τὸ πρόσωπο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι σπουδαῖο, ἀλλὰ ποὺ ἀποδείχτηκε ἐπιπόλαιο καὶ ἀσήμαντο...».

Anthony Bloom

«Αναμένουμε την υπέρβαση του θανάτου…»

«Η αθανασία της ψυχής είναι μια θεωρητική ιδέα, η ανάσταση των νεκρών είναι μιά ελπίδα. Η πρώτη είναι εμπιστοσύνη σε κάτι αθάνατο μέσα στον άνθρωπο, η δεύτερη είναι εμπιστοσύνη στον Θεό, που καλεί το μη ον στο είναι, και που ζωοποιεί τους νεκρούς. Εμπιστευόμενοι την αθανασία της ψυχής, αποδεχόμαστε το θάνατο και κατά κάποιο τρόπο τον προκαταλαμβάνουμε. Εμπιστευόμενοι όμως τον Θεό που δημιουργεί τη ζωή, αναμένουμε την υπέρβαση του θανάτου: κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος (1 Κοι. 15,54) και προσδοκούμε μια αιώνια ζωή στην οποία ο θάνατος ουκ έσται έτι (Απ. 21,4)».

Juergen Moltman, «Ο ερχόμενος Θεός. Χριστιανική εσχατολογία», εκδ. «Άρτος Ζωής», Αθήνα 2013, σ. 105.

«Στην εκκλησία…»

«Να πηγαίνετε στην εκκλησία λειτουργία, δηλαδή πρόσφορο, και να δίνετε το όνομα τού κεκοιμημένου, να μνημονευθή από τον ιερέα στην προσκομιδή. Επίσης, να κάνετε μνημόσυνα και τρισάγια. Σκέτο το τρισάγιο, χωρίς Θεία Λειτουργία, είναι ελάχιστο. Το μέγιστο, που μπορούμε να κάνουμε για κάποιον, είναι το Σαρανταλείτουργο...».

Γέροντας Παΐσιος

«Θαλπωρή εξ' ουρανών...»

«Πολύ μου αρέσει αυτή η εποχή του χρόνου και ιδίως η αυριανή εορτή της αγίας Αικατερίνης. Ψάλλουμε τα εισοδιακά και τα χριστουγεννιάτικα, εισερχόμαστε σιγά σιγά στον χειμώνα... Τη θλίψη του κόσμου έρχεται να περιθάλψει μια κατανυκτική θαλπωρή εξ' ουρανών και την πικρία να μετριάσει πνευματική γλυκύτητα. Από κει και πέρα είναι θέμα απόκτησης ή ενεργοποίησης αισθητηρίων...».

π. Παντελεήμων Κρούσκος

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Αικατερίνη

Πολλούς σοφούς και επιστήμονες γνώρισε ο κόσμος. Και παλαιότερα και στους νεώτερους χρόνους θαύμασε τη σοφία τους και θαμπώθηκε από τις γνώσεις τους. Πόσο όμως κράτησε ο θαυμασμός; Συνήθως πολύ λίγο. Μετά τον θάνατό τους, ξεχάσθηκε και η αξία τους και μόνο στην θύμηση ολίγων ανθρώπων ζουν, ανθρώπων των γραμμάτων ή στα βιβλία των βιβλιοθηκών. Πόσο διαφορετικά όμως είναι τα πράγματα για τους Αγίους; Εκείνοι «εις τον αιώνα ζώσι», δηλ. ζουν αιώνια. Όσα χρόνια κι αν περάσουν ζουν, στις καρδιές εκατομμυρίων πιστών, οι οποίοι τους θαυμάζουν τους ευλαβούνται και τους τιμούν. 

Μία φωτεινή μορφή ανάμεσα στα αναρίθμητα αστέρια του νοητού στερεώματος είναι και η Αγία Μεγαλομάρτυς Αικατερίνη, της οποίας σήμερα γιορτάζουμε την μνήμη. Όμως γιατί έγινε τόσο ονομαστή η Αικατερίνη; Γιατί αγαπήθηκε τόσο πολύ από τους πιστούς; Τι κάνει χιλιάδες η εκατομμύρια πιστών να την τιμούν σήμερα; Όλα αυτά τα ερωτήματα απαντώνται εάν μελετήσουμε με προσοχή τον βίο και το μαρτύριο Της. Η πίστη, η κατά Θεόν Σοφία, η αφιέρωσή της, ο πόθος και η λαχτάρα της για το Χριστό, ήταν εκείνα που την ανέδειξαν λαοφιλή αγία.

Γεννημένη στην ξακουστή πόλη της Αλεξάνδρειας από πλούσιους γονείς. Πανέμορφη στην όψη, ευγενής στον χαρακτήρα της, πάνσοφος στην πνευματική της καλλιέργεια. Πιστή στο Χριστό, ταπεινή και μετρημένη, έχοντας δοσμένη την καρδιά της στο Νυμφίο Της Εκκλησίας, συλλαμβάνεται και οδηγείται μπροστά στο κριτήριο και εκεί ομολογεί την πίστη Της.

Ο αυτοκράτορας Μαξιμιανός συγκεντρώνει όλους τους σοφούς της Αλεξάνδρειας και προκαλεί σε διάλογο την Αικατερίνη. Σκοπός του να ντροπιάσει τη μάρτυρα. Όμως τα σχέδια του αποτυγχάνουν, διότι στη μάχη αυτή νικητής είναι ο Χριστός. Ο Μαξιμιανός τότε δίνει εντολή και συλλαμβάνουν την αγία κι αφού την υπέβαλλαν σε φρικτά βασανιστήρια, όπως εκείνο του τροχού, τέλος διατάσσει τον αποκεφαλισμό της και με αυτό τον τρόπο, ενώ χύνεται το νεανικό αίμα της Αικατερίνης, ποτίζεται το δένδρο της πίστεως.

«Στα κηπάρια του Νοεμβρίου…»

«Έρχεται μες στην ερημιά που ζης και σε χαϊδεύει

γλυκειά και γαληνή σαν καλησπέρα της μανούλας σου

εκείνη η ευωδιά των χρυσανθέμων

π' ανθούνε στα κηπάρια του Νοεμβρίου -

η ευωδιά η παράξενη, που εκπλήσσει τους αγγέλους

καθώς τους αναγγέλλει μυστικά

την είσοδο της ταπεινής Παρθένου...».

Ματθαίος Μουντές

«Το τελειότερο πλάσμα που μπορούσε να σιωπά…»

«Η Παναγία δεν έκανε τίποτε άλλο στην γη, παρά μόνον υπηρέτησε την κένωση και το κρύψιμο του Θεού, για να μπορούμε εμείς να τον έχωμε, χωρίς να αντιδρούμε. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Είναι δυνατόν κάποτε να θέλεις συμβουλή ή να χρειάζεσαι ευλογία ή και μερικά χρήματα. Επειδή όμως αντιδράς σε μένα, εγώ τα δίνω στον φίλο σου ή σε κάποιον άλλον, για να σου τα δώσει. Εσύ τότε τα παίρνεις, του φιλάς τα χέρια και κλαίγοντας του λες: Με έσωσες σήμερα. Τα δέχεσαι, χωρίς να ξέρεις ότι πίσω από αυτόν κρύβομαι εγώ. Κάτι ανάλογο κάνει και ο Θεός.

Μετά τον Κύριον η Θεοτόκος ήταν το τελειότερο πλάσμα που μπορούσε να σιωπά, αν και έκρυβε μέσα της έναν Θεόν. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θεός χρησιμοποίησε γυναίκα στο σχέδιο της οικονομίας του, παρ’ ότι αυτή δύσκολα σιωπά. Το πέτυχε με την Παναγία, γι' αυτό και τα κείμενά μας περιέχουν χωρία, που δείχνουν πόσο εκλεκτή ήταν από όλες τις γυναίκες ανά τους αιώνες. Έπρεπε να περάσουν αιώνες, για να βρεθεί το πρόσωπο της Παναγίας και να κρύψει εντός της τον Χριστόν. Η κρυμμένη ζωή της δείχνει ότι όλα τα γεγονότα της ζωής της είναι μυστικά και δεν πρέπει να εξιχνιασθούν, γιατί δεν αντέχει ο άνθρωπος την αποκάλυψή τους...».

Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

«Μνημονεύοντας ψυχές σε ένα ταπεινό αγιορειτικό κελάκι...»

 

Γράφει ο π. Θωμάς Ανδρέου, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων 

Πριν από πολλά χρόνια, βρέθηκα στο Άγιον Όρος παρακολουθώντας μια αξέχαστη Θεία Λειτουργία σε ένα ταπεινό κελλάκι, με λειτουργό, ευλαβή Ιερομόναχο, αγιασμένη ψυχή που πλέον αυλίζεται εις τόπους, ένθα των δικαίων τα πνεύματα αναπαύονται... Νέος παπάς ο γράφων, άγευστος ακόμα της μεταμορφωτικής εμπειρίας του πολιού και σεβασμίου λειτουργού, που κρυμμένος σχεδόν μέσα στο μισοσκόταδο, στέκονταν ευθυτενής παρά το βάρος του χρόνου που αγόγγυστα στους ώμους του κουβαλούσε και τον έβλεπα να μνημονεύει ψυχές, με ένα χαμόγελο να διαγράφεται στα χείλη του που έτρεμαν προφέροντας σχεδόν μυστικά τα ονόματα των ανθρώπων... Το μοναδικό κερί που είχε κοντά του, του προσέφερε μια οριακή ματιά σε αυτό που μπορούσε ο καθένας μας να δει όσο το φως του κεριού που τρεμόπαιζε, πολεμούσε να αποδιώξει το μεταμεσονύκτιο σκοτάδι.

Εκείνος, κυπαρίσσι που ο αγέρας της ζωής δεν κατάφερε ρίξει στη γη, έστεκε κοιτώντας το δισκάριο και μνημόνευε για ώρες, διακόπτοντας μόνο όπου η ακολουθία επέβαλλε την διακοπή για τις εκφωνήσεις. Τον κοίταζα με προσοχή, να διαβάζει ατέλειωτα ονόματα και κάπου, κάπου έβλεπα δάκρυα να κυλούν από τα μάτια του. Πλησίασα αθόρυβα κοντά του, από την μια να καταστώ κοινωνός αυτής της δωρεάς του Θεού, μνημονεύοντας ονόματα δικά μου και από την άλλη να παρακολουθήσω αυτό που εκείνος, την στιγμή αυτή ζούσε. Με κοίταξε σε κάποια στιγμή και μου είπε: Παπά-Θωμά, καλύτερα να θυμάσαι πιο πολύ τους κεκοιμημένους παρά τους ζωντανούς…

Δεν πολυκατάλαβα το νόημα του λόγου του, συνέχισα να μνημονεύω, χωρίς να μπορώ να αντιληφθώ τι ζούσε εκείνος! Σε κάποια στιγμή, η μνημόνευση ολοκληρώθηκε, έτσι νόμιζα τουλάχιστον. Πήγα, δειλά-δειλά κοντά του, με την αναζήτηση του αρχαρίου που αποζητά να μάθει και τον ρώτησα: Γιατί γέροντα περισσότερο τους κεκοιμημένους; Την ώρα εκείνη δεν μου απάντησε. Και αυτό, ήταν μια επιβεβαίωση της δικής μου απειρίας, να τον ρωτήσω, πράγματα που βλέποντας τα, δεν μπορείς να τα καταλάβεις. Ωστόσο, τελειώνοντας η Θεία Λειτουργία, ο σεβάσμιος Γέροντας, με πλησίασε και μου είπε: ''Όταν πρωτόρθα, στ' Αγιονόρος, πριν από πολλά χρόνια, μικρότερος από σένα στην ηλικία, είχα την ευλογία να έρθω κοντά στον μακαριστό Πνευματικό Παπά-Τύχωνα. Έτυχε, κάποια στιγμή, ένας από τους πατέρες ενός διπλανού κελλίου να κοιμηθεί αιφνιδίως. Ο παπά-Τύχωνας, θέλησε να τον σαρανταλειτουργήσει. Κάθε μέρα, τελούσε τη Θεία Λειτουργία μνημονεύοντας ονόματα, χιλιάδες ονόματα, ιδιαίτερα όσων δεν είχαν πλέον κανέναν να τους θυμάται, αλλά πρώτα του αδελφού που πέρασε την πύλη του Ουρανού.

Τελειώνοντας το σαρανταλείτουργο, στην τελευταία λειτουργία, το είδα αυτό που σου λέω, λίγο πριν βάλει το '' δι ευχών'' στάθηκε κοιτώντας την προσκομιδή. Η περιέργεια με οδήγησε να κοιτάξω και γω με τρόπο, να δω τι κοιτούσε. Και είδα ξεκάθαρα τον κοιμηθέντα να στέκει γονατιστός μπροστά στον Παπά-Τύχωνα, να βάζει μετάνοια, σαν να του λέει ευχαριστώ και ξάφνου να χάνεται από μπροστά του... Το είδα παιδί μου, και αυτό δεν έφυγε ποτέ από την μνήμη μου. Κάθε φορά που στέκω μπρος στην προσκομιδή, θυμάμαι το Γέροντα και την ψυχή που ήρθε να τον ευχαριστήσει...

Πέρασαν χρόνια από τότε. Και στην σειρά των παλαιών που ολοκλήρωσαν την αποστολή τους στο Άγιο Βήμα, μπήκαμε οι νεότεροι...

Και όταν στέκω μπρος στην προσκομιδή, θυμάμαι τον ευλαβή λειτουργό του Θεού, θυμάμαι την απέριττη Θεία Λειτουργία, στο Αγιορείτικο Κελί και ευχαριστώ τον Θεό γιατί μέσα στις πολλές δωρεές, έδωσε και τούτη τη Χάρη. Να στέκεις μεταξύ ουρανού και γης  και να ενώνεις δυο κόσμους, των φθαρτών και των αιωνίων...

«Ο Χριστός έρχεται όταν του μοιάσουμε...»

“Τις προάλλες συναντήθηκα με ένα γέροντα που αγαπώ πολύ. Είδες ποτέ τον Χριστό γέροντα τον ρώτησα. «Ναι πάτερ μου», μονολόγησε, με συστολή. «Πώς είναι Γέροντα;» «Όπως στα Ευαγγέλια πάτερ μου, αγνός, αγαθός, απλός και προσιτός». «Και πότε συνέβη αυτό», ήταν η αμέσως επόμενη γεμάτη θάμβος ερώτηση μου. «Όταν αγάπησα πολύ δίχως να περιμένω τίποτα πάτερ μου», ψιθύρισε ο γέροντας με χαμηλωμένα τα μάτια του, που είχαν ήδη πλημμυρίσει ερωτικά δάκρυα για τον Χριστό του. «Άδειασα σαν άνθρωπος και γέμισα Χριστό. Τα έδωσα όλα και δεν πήρα τίποτα. Τότε έρχεται Εκείνος όταν του μοιάσεις».

Αυτή η φράση, «Ο Χριστός έρχεται όταν του μοιάσουμε», σκαρφάλωσε στα πιο δύσβατα μονοπάτια της καρδιάς μου και άνοιξε χώρο μέσα μου. Ναι, η αγάπη. Εκείνη που ξέρει να θυσιάζεται και να χάνει. Να τα δίνει όλα δίχως να κρατάει λογαριασμό. Εκείνη που πεθαίνει για να ζήσεις ο άλλος. Που προδίδεται, σταυρώνεται κι όμως συγχωρεί. Που ξέρει να λέει και να εννοεί, πάρε τον παράδεισο μου και δος μου την «κόλαση» σου…”. 

π. λίβυος

«Σαν άσπιλη περιστέρα…»

«Μπήκαν στο ναό του Κυρίου. Και εκεί την υποδέχτηκε την παιδίσκη ο ιερέας, που, αφού πρώτα τη φίλησε, την ευλόγησε ύστερα και είπε· ο Κύριος έχει κάνει μεγάλο τ' όνομά σου σε όλες τις γενεές· με σένα θα φανερώσει μια μέρα ο Κύριος τη λύτρωση των υιών Ισραήλ, όταν έρθει η υπερκόσμια και μητρική σου ώρα. Και την έβαλε στο τρίτο σκαλοπάτι στο θυσιαστήριο και δέχτηκε τη χάρη του Κυρίου η παιδίσκη,και όπως ήτανε καθισμένη έκανε με τα πόδια της ωσάν να χόρευε χαρούμενες κινήσεις, και όλος ο κόσμος της έδειξε μιαν ατέλειωτη αγάπη.

Και εβγήκαν οι γονείς της παιδίσκης απ' το ναό του Κυρίου θαυμάζοντας και αινώντας τον ουράνιο δεσπότη, που η μικρή δεν έκανε πίσω, μα αντίθετα, στάθηκε τόσο δεχτική στην ιερότητα, παρά τη νηπιακή της ηλικία. Και εζούσε η Μαρία στο ναό του Κυρίου σαν άσπιλη περιστέρα, τσιμπολογώντας από χέρι αγγέλου την τροφή της...».

Νίκος Καρούζος, «Fragmenta για την μάνα του Χριστού».

«Τοποθετήθηκε δικαίως σήμερα στα άγια άδυτα…»

«Έτσι λοιπόν τοποθετήθηκε δικαίως σήμερα στα άγια άδυτα σαν θησαυρός του Θεού η κόρη που εξελέγη ανάμεσα στους εκλεκτούς από αιώνες, που αναδείχθηκε αγία των αγίων, που έχει το σώμα καθαρώτερο και θειότερο ακόμη και από τα πνεύματα που έχουν καθαρθή με την αρετή, ώστε να μη είναι δεκτικό μόνο του τύπου των θείων λόγων, αλλά και του ιδίου του ενυποστάτου και μονογενούς Λόγου του προανάρχου Πατρός. Σαν θησαυρός που ο Λόγος θα τον χρησιμοποιούσε στον καιρό του, όπως και έγινε, για πλουτισμό και υπερκόσμιο και συγχρόνως παγκόσμιο κόσμημα. Και έτσι γι' αυτόν τον λόγο δοξάζει την μητέρα του και πριν από τη γέννηση και μετά τη γέννηση…»

Γρηγορίου του Παλαμά, «Λόγος ΝΒ' Εις την Είσοδον της Θεοτόκου», ΕΠΕ 11,254.

«Κατοικία καί στήν Παρθένο…»

«Οἱ ἄνθρωποι ποὺ εἶχαν διακρίνει στὴν Παρθένο τά πιὸ μεγάλα καὶ πιὸ θαυμαστὰ πράγματα, τέτοια ποὺ κανεὶς ἄλλος ποτὲ δὲν εἶχε, τὴν τιμοῦσαν μὲ ὅ,τι καλύτερο εἶχαν, προσφέροντάς Της γιὰ κατοικία τὸν πιὸ ἱερὸ χῶρο ποὺ ὑπῆρχε. Ἔτσι τό χῶρο ἐκεῖνο ποὺ εἶχαν ξεχωρίσει καὶ εἶχαν ἀφιερώσει σὰν δῶρο ὅλης τῆς γῆς ἀποκλειστικά στὸν Θεό, αὐτὸν ἔδωκαν σάν κατοικία καὶ στὴν Παρθένο. Γιατί θεώρησαν ὅτι ὁ ἴδιος χῶρος ἔπρεπε νά εἶναι καὶ ναός τοῦ Θεοῦ καὶ κατοικία τῆς Παρθένου, γιατί ἔπρεπε μὲ τὰ ἴδια πράγματα νὰ λατρεύεται ὁ Θεὸς καὶ νὰ τιμᾶται ἡ Παρθένος ἢ μᾶλλον ἔπρεπε ὁ ἴδιος οἶκος ποὺ εἶχε μέσα του τὴν Παρθένο νὰ εἶναι καὶ ναός τοῦ Θεοῦ.

Ὁ δὲ Θεὸς ποὺ Τὴν ἐγνώριζε πολὺ καλύτερα, σὰν καρδιογνώστης ποὺ εἶναι, ὅπως ἐγνώριζε καὶ ὅσα ἦταν ἄξια ἡ Παρθένος νὰ λάβη ἀπὸ αὐτὸν -καὶ ὄχι μόνο τά ἐγνώριζε, ἀλλὰ εἶχε καὶ τὴν δύναμη νὰ τὰ δώση- τὴν κοσμοῦσε μὲ καθετί ποὺ ἦταν ἀληθινὰ ἄξιό Της. Ἒτσι, ἀφοῦ τὴν ἔβγαλε ἀπὸ τὰ ἱερὰ ἐκεῖνα ἄβατα, τὴν ὁδήγησε σὲ ἄλλη σκηνὴ φτιαγμένη ὄχι ἀπὸ νεφέλη οὔτε ἀπὸ ἀγγελικὰ ἢ ἀρχαγγελικὰ φτερὰ οὔτε ἀπὸ ὁτιδήποτε ἄλλο ἀπὸ τὰ κτιστὰ καὶ δουλικὰ πράγματα, ἀλλὰ ἔγινε Αὐτὸς ὁ Ἴδιος γιὰ τὴν μακαρία σκηνή, αὐτὸς «ποὺ κατοικεῖ στὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτο».

Κι ὅπως ἀνήγγειλε ὁ ἱερώτατος Γαβριήλ, τὴν «ἐπεσκίασεν ἡ Δύναμις τοῦ Ὑψίστου, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος». Γιατί ὁ Θεὸς μόνο τὸν ἑαυτὸ Του βρῆκε ὅτι μποροῦσε νὰ γίνη σκηνὴ ἄξια σ’ Ἐκείνη, ποὺ μόνη ἔγινε ἄξια γιὰ τὸν Θεὸ σκηνή....»

Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας

Η προκήρυξις της σωτηρίας των ανθρώπων...

Γράφει ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης π. Θωμάς Ανδρέου*

Σήμερον ναὸς ὁ ἔμψυχος, τῆς ἁγίας δόξης, Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἡ μόνη ἐν γυναιξίν, εὐλογημένη Ἁγνή, προσφέρεται τῷ Ναῷ, τῷ νομικῷ κατοικεῖν εἰς τὰ Ἅγια, καὶ χαίρουσι σὺν αὐτῇ, Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα τῷ πνεύματι, καὶ παρθενικαὶ χορεῖαι, τῷ Κυρίω ᾄδουσι ψαλμικῶς μελῳδοῦσαι, καὶ τιμῶσαι τὴν Μητέρα αὐτοῦ.[1] 

Μέσα στο λειτουργικό χρόνο της Εκκλησίας, υπάρχουν ημέρες αφιερωμένες στο πρόσωπο της Θεοτόκου. Ημέρες μοναδικές που τονίζουν ένα γεγονός το οποίον συνδέεται με την επίγεια ζωή Της.

Ένα από αυτά τα γεγονότα, είναι η ανάμνηση της εισόδου της Παναγίας μας, δηλαδή της αφιέρωσής Της, στο Ναό Του Θεού. Η Παναγία, προτυπώθηκε και προφητεύθηκε στην Παλαιά Διαθήκη, ως το πρόσωπο που θα ένωνε την Θεία με την ανθρώπινη φύση. Κανένα άλλο ανθρώπινο πρόσωπο στους αιώνες, δεν θα μπορούσε να σταθεί μεταξύ Θεού και ανθρώπου, μεταξύ ουρανού και γης όπως στάθηκε η Παναγία μας. Στο πρόσωπό Της, εκπληρώνονται προφητείες αιώνων, που αναγγέλουν τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, του μεταπτωτικού ανθρώπου που μετά την έξωση του από τον κήπο της Εδέμ, αδυνατεί να κοιτάξει ψηλά, παρά μόνον το βλέμμα του βρίσκεται στην γη, την γη από την οποία ζει, την γη που στο τέλος τον αγκαλιάζει στα σπλάχνα της!

Όμως, ο άνθρωπος, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς ουρανό! Και επειδή, είναι αδύνατον να μεταφέρει την γη, στον ουρανό, ο φιλεύσπλαχνος Θεός, αποφασίζει να φέρει τον Ουρανό στην γη, ώστε να επιτευχθεί με τον τρόπο αυτό, το σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Αποκαλύπτεται ο Θεός στον άνθρωπο, με τρόπο θαυμαστό και μεγάλο! Γίνεται, ο Ίδιος άνθρωπος, ώστε να χαρίσει τη θέωση, την αθανασία στον άνθρωπο.

Λίγο πριν συναντήσουμε λοιπόν τον Θεό εν σπαργάνοις, θα πρέπει να κατανοήσουμε πως μπορεί να συμβεί αυτό. Η προκήρυξη της σωτηρίας, αρχίζει από την στιγμή που η Θεοτόκος, αφιερώνεται από τους ίδιους της, τους γονείς τον Ιωακείμ και την Άννα, στον Θεό ο οποίος τους την χάρισε! Η Παναγία μας, υπήρξε καρπός προσευχής ενός άτεκνου ζεύγους, που ο πόνος και η αγωνία της ατεκνίας τους, έγινε θυμίαμα προσευχής και έφθασε στον Θρόνο του Θεού. Πως μπορούσαν να γνωρίζουν, ότι ο Θεός, όχι μόνον θα άκουγε τις προσευχές Τους, αλλά θα τους χάριζε ότι πιο πολύτιμο μπορούσε να υπάρξει στην ανθρώπινη φύση: το πρόσωπο που θα δάνειζε αίμα και σάρκα στον Ίδιο τον Δημιουργό!

Η απόφαση της Θείας ενανθρωπήσεως, περνά μέσα από το πρόσωπο της Παναγίας! Ο καρπός της προσευχής των Αγίων Ιωακείμ και Άννης, έχει αυτόν τον υψηλό προορισμό, να γίνει η Μητέρα Του Θεού! Κοίταξε λοιπόν, πως τελικά, ο Θεός «υπακούει» στον ανυπάκουο άνθρωπο! Ο άνθρωπος απομακρύνεται από κοντά Του και Εκείνος τον πλησιάζει ακόμα περισσότερο. Επιλέγει μίαν παιδίσκη, ώστε να την κάνει γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης! Οι άτεκνοι γονείς, τεκνοποιούν! Η ευτυχία τους είναι απερίγραπτη! Δεν ξεχνούν όμως, ότι το θαύμα, ανήκει στον Θεό! Και στον τρίτο χρόνο ζωής της Θεοτόκου, την επιστρέφουν εκεί που ανήκει: στο Ναό Του Θεού!

Παράδοξον θέαμα και στους αγγέλους και τους ανθρώπους. Εκεί όπου κανείς άλλος εκτός του Αρχιερέως και τούτου, άπαξ του ενιαυτού «οὐ χωρὶς αἵματος, ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων» [2]. Εκεί, στα Άγια των Αγίων η Παναγία μας προετοιμάζεται για το μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Τί ακριβώς σημαίνει αυτό; Ότι την επιλέγει ο Θεός και την προσφέρουν οι άνθρωποι ώστε αργότερα να γίνει η γέφυρα που θα ενώσει την Θεία με την ανθρώπινη φύση. Οι αρχαίες προφητείες εκπληρώνονται με την είσοδο της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων, όταν ο Προφήτης Ιεζεκιήλ προφητεύει ότι «ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καὶ οὐδεὶς μὴ διέλθῃ δι' αὐτῆς, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ᾿Ισραὴλ εἰσελεύσεται δι' αὐτῆς, καὶ ἔσται κεκλεισμένη» [3].

Εισοδεύεται λοιπόν η Θεοτόκος και προσφέρεται ως καθαρόν δοχείον, στο Ναό, ώστε μετά από δώδεκα χρόνια παραμονής στα Άγια των Αγίων, να γίνει η Ιδία, ο καθαρώτατος Ναός του Σωτήρος… Δικαίως λοιπόν, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς τονίζει ότι ο Θεός: «βρίσκει αυτήν την αειπάρθενη η οποία υμνείται από μας σήμερα που γιορτάζουμε την παράδοξη είσοδό της στα άγια των αγίων και την εκλέγει ανάμεσα από όλους ανά τους αιώνες εκλεκτούς και θαυμαστούς και περιβόητους για την ευσέβεια και σύνεση  και σε λόγια και σε έργα» [4].

Πόσο ευτυχείς είναι οι γονείς που αφιερώνουν τα παιδιά τους στο Θεό! Πόσο ευλογημένοι είναι οι γονείς που αξιώνονται τα παιδιά τους να διακονήσουν το Θεό! Μακαρία η μητέρα και μακάριος ο πατέρας, που θα γίνουν συνεργοί στο σχέδιο του Θεού, προσφέροντας σε Εκείνον, ένα τους παιδί… Η Θεοτόκος αγιάζεται μέσα στα Άγια των Αγίων! Είναι επιλεγμένη από τον Θεό, αλλά προσφερομένη από τους ανθρώπους.

Όπως ο Ναός του Θεού, υπήρξε ο πολυτιμότερος και αγιότερος, έτσι και η Θεοτόκος, κατέστη το καθαρότατο σκεύος  εκλογής του Θεού, το πολυτιμότερο που θα μπορούσαν να Του προσφέρουν οι άνθρωποι. Οι μητέρες κρατούν στα χέρια τους το μέλλον των ανθρώπων! Μια Μάνα που έχει φόβο Θεού στην καρδιά της, αυτό θα το ενσπείρει και στην καρδιά του παιδιού της! Θέλεις το παιδί σου να καταξιωθεί στην κοινωνία! Θέλεις να μεγαλουργήσει! Θέλεις να το καμαρώνεις να ζει ευτυχισμένο!  Του προσφέρεις το αίμα της καρδιάς σου και το κάνεις γάλα για να μεγαλώσει. Προσπαθείς να του δώσεις τα πάντα και αν χρειαστεί ακόμα και την ζωή σου! Εάν ένα, Μάνα, του χαρίσεις, του χάρισες όλον τον κόσμο. Μάθε το παιδί σου να σέβεται το Θεό. Και αν ο Θεός το επέλεξε να Τον υπηρετήσει, τότε να ξέρεις πως εκπλήρωσες απέναντί Του το μεγαλύτερο καθήκον μιας Μάνας: να δώσει παιδί στο Θεό!

Μαζί με την είσοδο της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων, εισοδεύουμε και εμείς στις ημέρες που μας οδηγούν στο μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως. Μέσα στην περίοδο του χειμώνος, κατά την οποίαν η φύσις ψύχεται, η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου μας φέρνει την πρώιμη άνοιξη στις παγωμένες ψυχές: «Ἰδοὺ σήμερον, ἐπέλαμψε τοῖς πέρασιν, ἔαρ, εὐφρόσυνον, καταφαιδρῦνον ἡμῶν, ψυχὴν καὶ διάνοιαν, καὶ νοῦν τῇ χάριτι, ἡ πανήγυρις, τῆς Θεοτόκου σήμερον, μυστικῶς εὐωχηθῶμεν» [5], μας προτρέπει ο Ιερός υμνωδός.

Η Θεομητορική αυτή εορτή, αναγγέλλει το προοίμιο της Θεϊκής ευδοκίας και, ταυτόχρονα,  την προκήρυξη της ανθρώπινης σωτηρίας! Είκοσι και πλέον αιώνες από τότε που ο Θεός περπάτησε μεταξύ των ανθρώπων, η Εκκλησία μας, υπενθυμίζει την συμβολή του ανθρωπίνου γένους στο σχέδιο της σωτηρίας των ανθρώπων. Η συμβολή μας αυτή, συνίσταται στο πρόσωπο Της Παναγίας που εισάγετε στα Άγια των Αγίων προετοιμαζομένη για να γίνει το δοχείον της χάριτος Του Θεού.

Αυτής της Χάριτος γινόμαστε μέτοχοι και εμείς κάθε φορά που εισοδεύουμε στον Ναό του Θεού. Μέσα στις δοκιμασίες, μέσα στις θλίψεις της ζωής, ο Ναός του Θεού γίνεται το απάνεμο λιμάνι, όπου οι τρικυμισμένες ψυχές μας θα βρουν την γαλήνη. Σε αυτή την καθημερινή μας πορεία, βοηθός και αρωγός στέκει η Παναγιά μας που μας συνακολουθεί στον καθημερινό μας αγώνα, χαρίζοντας το κουράγιο και την ελπίδα εκεί όπου η απελπισία κάνει απειλητική την εμφάνισή της. Βλέποντάς Την, γνωρίζουμε πως ο Θεός είναι μαζί μας! Τα πάντα γύρω μας αυτό μαρτυρούν, διότι τα Ιερά Εισόδια της Θεομήτορος σηματοδοτούν ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος! Έχει κοντά του το Θεό, αφού «ἡ Παρθένος δείκνυται, καὶ τὸν Χριστὸν τοῖς πᾶσι προκαταγγέλλεται. Αὐτῇ καὶ ἡμεῖς μεγαλοφώνως βοήσωμεν· Χαῖρε τῆς οἰκονομίας τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσις» [6]. Αμήν!

*Ο π. Θωμάς είναι Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων.

[1] Προσόμοιο Μ. Εσπερινού .

[2] Εβρ. 9-7

[3] Ιεζεκ. 44-2

[4]Πηγή:http://kirigmata.blogspot.com/2013/11/blog-post_1926.html#ixzz3JYZ91pSf

[5]  Ειρμός ζ’ ωδής του όρθρου της Εορτής.

[6] Απολυτίκιο εορτής.

Για τα Εισόδια...

Διαβάστε δύο επίκαιρα κείμενα για τη μεγάλη θεομητορική εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, πατώντας στους παρακάτω συνδέσμους:

α) Αρχιεπισκόπου Αχρίδος Θεοφυλάκτου:

https://eiskopanous.blogspot.com/2015/11/blog-post_20.html

β) Πρωτοπρεσβυτέρου Λάμπρου Τσιάρα, Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων:

https://eiskopanous.blogspot.com/2015/11/blog-post_21.html