«H Ανάσταση ως ρήξη για την ελευθερία»

Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη*

Το Πάσχα νοείται ως το πέρασμα μιας πορείας από την πνευματική, νοητική, ψυχική σκλαβιά της αμαρτίας στην απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά της. Η πορεία προς τον Γολγοθά επιβάλλει τον πόνο, τη Σταύρωση και την Ανάσταση. Δεν υπάρχει ανάσταση δίχως τον πόνο. Δεν υπάρχει άνοιξη δίχως το χειμώνα. Η πορεία αυτή του Χριστού είναι μια πορεία ρήξης με το μηδενισμό, είναι μια πορεία ελευθερίας, ζωής πραγματικής. Η Ανάσταση, ως προσωπικό γεγονός ελευθερίας, αναπόφευκτα οδηγεί το χριστιανό στη διαπροσωπική σχέση και αποτελεί σημείο εκκίνησης για την κοινωνική απελευθέρωση.

Η αµαρτία είναι το κεντρικό γεγονός της πορείας προς τον Γολγοθά, στα Πάθη του Χριστού, στη Σταύρωση και στην Ανάστασή του. Η αμαρτία, που εκκινεί από τον ανθρώπινο εγωισµό, θεωρείται ως ένα κοινωνικό, ιστορικό γεγονός, ως απουσία αδελφοσύνης και αγάπης στις σχέσεις ανάµεσα στους ανθρώπους, ως ρήξη φιλίας µε τον Θεό και µε τους άλλους ανθρώπους και κορυφώνεται ως ένα εσωτερικό προσωπικό ρήγµα. Η αµαρτία φανερώνεται στις καταπιεστικές δοµές, στην εκµετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στην υποδούλωση λαών, φυλών και κοινωνικών τάξεων. Αποτελεί τη θεµελιώδη αλλοτρίωση, τη ρίζα της αδικίας και της ανισότητας. Η αµαρτωλή κατάσταση απαιτεί µια ριζική απελευθέρωση, που µε τη σειρά της εµπεριέχει µια πολιτική απελευθέρωση. Αυτή η ριζική απελευθέρωση είναι το δώρο που µας προσφέρει ο Χριστός. Με το θάνατό Του και την Ανάστασή Του λυτρώνει τον άνθρωπο από την αµαρτία και όλες τις συνέπειές της. Ο χριστιανικός βίος είναι ένα Πάσχα (πέρασμα) µια µετάβαση από την αµαρτία στη χάρη, από το θάνατο στη ζωή, από την αδικία στη δικαιοσύνη, από το υπάνθρωπο στο ανθρώπινο. Η αµαρτία, λοιπόν, δεν είναι απλά εσωτερική υπόθεση, αλλά και κοινωνική κατάσταση. Ο άνθρωπος οφείλει να αγωνιστεί για την κοινωνική δικαιοσύνη και η πράξη του αυτή συνιστά μια απελευθερωτική και εν τέλει λυτρωτική διεργασία, αλλά όχι το άπαν της σωτηρίας. Δίχως τα απελευθερωτικά γεγονότα δεν θα µπορούσε να υπάρξει εξάπλωση της Βασιλείας. Αλλά η διαδικασία της απελευθέρωσης δεν θα µπορούσε να αγγίξει τις βαθύτερες ρίζες της καταπίεσης και της εκµετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο δίχως της έλευση της Βασιλείας, που είναι πάνω απ’ όλα δωρεά. Το ιστορικό γεγονός είναι η εξάπλωση της Βασιλείας και είναι γεγονός σωτηρίας, δίχως όμως να είναι το όλον της.

Η έννοια της Βασιλείας του Θεού δεν είναι μια κατάσταση στη μετά θάνατον ζωή, όπως εσφαλμένα νοείται. Η Βασιλεία του Θεού είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει εδώ και τώρα, σε αυτήν τη ζωή και έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο. Είναι η αγάπη προς τον πλησίον (πλησίον με την έννοια όχι την τοπική, αλλά για τον κάθε άνθρωπο όπου γης). Είναι η φροντίδα, η αλληλεγγύη, η συναδέλφωση, η κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνική απελευθέρωση. Είναι η προσωπική και κοινωνική πορεία από το μηδέν προς το ένα, η ανύψωση από την αδικία στην δικαιοσύνη.

Ο Χριστός κινείται μέσα στην Ιστορία και συναντιέται με τα θύματά του και όχι με τους θύτες του, όπως θα άρεσε σε κάποιους. Την ημέρα της κρίσης (Ματθ.25,31) αυτό που θα συντελέσει στην ανάστασή μας θα είναι το ψωµί, το πιοτό, η στέγη και τα ρούχα, η πραγµατική υποδοχή που επιφυλάξαµε στους αδελφούς µας. Στο πρόσωπο του αδελφού µας βρίσκεται πάντα ο Χριστός. Ο χριστιανός οφείλει να αγωνιστεί χωρίς να σκέφτεται το οποιοδήποτε κόστος. Η πολιτική και κοινωνική ρήξη, ως ελευθερία, είναι προϋπόθεση της Ανάστασης.

*Ο Τριαντάφυλλος Σερμέτης είναι θεολόγος - φιλόλογος, υπ. Δρ. Φιλοσοφίας