Η σάρκα του Χριστού και η θέωση του ανθρώπου

 

 

Γράφει ο π. Παύλος Βαταβάλης

 

Κάτω από τα λαμπιόνια και τις φιέστες, τους ευτραφείς Αϊ-Βασίληδες με τους πεταχτούς σκεμπέδες, την εμπορεύσιμη πια συναισθηματικότητα των ημερών, και το παζάρι μιας αλλοπρόσαλλης καταναλωτικής ευωχίας, η γιορτή αυτή των Χριστουγέννων έχει χάσει την βαθύτερη και ουσιαστικότερη υπαρξιακή της αναφορά.

Η γέννηση αυτού του Χριστού, του γλυκύτατου Ναζωραίου, του μεγάλου αναμορφωτή των ανθρωπίνων σχέσεων, του κοινωνικού πρωτοπόρου και διδασκάλου, του «κάρμα» και «μπάκτι γιόγκι» κατά τον Ινδουϊσμό, δεν έχει καμία σχέση με το υπέρλογο αντάμωμα, στο χώρο του «είναι», του κτιστού με το άκτιστο.

Η ενανθρώπηση του Χριστού σήμανε κάτι πολύ σπουδαιότερο από τα στείρα ηθικολογικά συνθήματα και εγκαινίασε κάτι πολύ βαθύτερο από τις γλυκανάλατες αναλύσεις των κηρυγμάτων.

Η ενανθρώπηση του Θεού σήμανε κάτι πολύ ουσιαστικότερο, σήμανε την ύπαρξη πέρα από κτιστούς όρους και προϋποθέσεις. Κατέλυσε το χρόνο και σήμανε τον τρόπο υπάρξεως : τη σχέση.

Το άκτιστο «χωρείται» στο κτιστό και το κτιστό στο άκτιστο. Το κτιστό με όρους ακτίστου και το άκτιστο με τους όρους του κτιστού. Θεμελιακό γεγονός για τη σωτηρία του ανθρώπου, ότι ο Θεός παίρνει σάρκα και οστά, «κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος». Δεν χωρά εδώ καμία μονομερής ερμηνεία, καμία αποπνευματικοποιημένη θεώρηση της σωτηρίας του ανθρώπου.

Σήμερα, βιώνουμε ένα Χριστιανισμό άσαρκο, αποπνευματοποιημένο και κατ’ ουσίαν μονοφυσιτικό. Δεν διανοούμαστε σήμερα να μιλάμε για σάρκα και οστά, για θέωση σύνολης της ανθρώπινης φύσης και αφθαρτοποίηση του κτιστού μας σώματος.

Η ενανθρώπηση όμως του Χριστού είναι ο ζωτικός κόμβος του μυστηρίου της ύπαρξης – θέωσης του ανθρώπου, που δεν νοείται χωρίς τη σάρκα. Δεν θα υπήρχε λόγος να σαρκωθεί ο Χριστός, αν η σάρκα δεν συμμετείχε στην οντολογική ανακαίνιση του ανθρώπου, αν δεν έπαιρνε μέρος στη Θεοθείσα ανθρώπινη φύση. «Το γαρ απρόσληπτον και αθεράπευτον», μας θυμίζει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. 

Ο Χριστιανισμός διαθέτει την κατεξοχήν «υλιστική» διάγνωση και θεραπεία της ανθρώπινης νόσου. Ο Χριστός, ο ίδιος, υπήρξε ο κατεξοχήν «υλιστής», εκείνος ο οποίος πήρε την ανθρώπινη φύση στην ολότητα της, σάρκα ανθρώπινη και ψηλαφητή, και συνένωσε αχωρίστως και αδιαιρέτως, μα και ατρέπτως και αναλλοιώτως, το κτιστό με το άκτιστο.

Η συν–χώρηση αυτή κτιστού και ακτίστου είναι εκείνη που βεβαιώνει και καταξιώνει την ύλη, δίνοντας της όρια και προοπτικές αθανασίας, αφθαρσίας, αιωνιότητας.

Υπάρχει μεγαλύτερη υλιστική θεώρηση (βλέπε καλύτερα οντολογική προοπτική του ταπεινού σαρκίου) του ανθρώπου και του σύμπαντος από αυτή;