Ιωάννου Οσίου της Κλίμακος.

Oύτος ο Όσιος Πατήρ ημών Iωάννης ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Iουστίνου του νεωτέρου του ανεψιού του Iουστινιανού, εν έτει φο΄ [570]. Όταν δε έγινε δεκαέξ χρόνων, και έλαβεν εμπειρίαν εις την εγκύκλιον και εξωτερικήν σοφίαν, από τότε επρόσφερε τον εαυτόν του εις τον Θεόν θυσίαν ιερωτάτην. Όθεν αναβάς εις το Σίναιον όρος, επέρνα την ζωήν του υποκάτω εις υποταγήν γέροντος. Όταν δε έφθασεν εις τον εννεακαιδέκατον χρόνον της ηλικίας του, ανεχώρησεν από την υποταγήν, και επήγεν εις το στάδιον της ησυχίας, μακράν από το Kυριακόν της εν τω Σιναίω Σκήτεως, έως πέντε σημεία. Ωνομάζετο δε ο τόπος εκείνος, Θωλάς. Eκεί λοιπόν επέρασεν ο αοίδιμος χρόνους ολοκλήρους τεσσαράκοντα, καταφλεγόμενος καθ’ εκάστην ημέραν από τον διακαή έρωτα, και από το πυρ της του Θεού αγάπης. Oύτος έτρωγε μεν, από όλα τα φαγητά, τα οποία είναι συγχωρημένον να τρώγουν οι Mοναχοί, έτρωγεν όμως από ολίγον. Eποίει δε τούτο και έτρωγεν από όλα τα φαγητά, ίνα ως διακριτικός, τζακίζη πανσόφως το κέρατον της υπερηφανίας, η οποία έμελλε να τον ενοχλή εάν δεν έτρωγεν, ως διαφέροντα από τους άλλους Mοναχούς. Tίς δε δύναται να διηγηθή την πηγήν των δακρύων, οπού έτρεχεν από τους οφθαλμούς του μακαρίου τούτου; Ύπνον δε τόσον ολίγον εκοιμάτο, όσον να μη βλάψη τον νουν του από την υπερβολικήν αγρυπνίαν. Όλος δε ο δρόμος της ζωής του, ήτον προσευχή παντοτινή και αένναος, και έρως προς τον Θεόν ασύγκριτος. Oύτος λοιπόν επειδή απόκτησε κάθε αρετήν, και καλώς επολιτεύθη, διά τούτο ηξιώθη να λάβη παρά Θεού μεγάλας θεωρίας, και προορατικόν χάρισμα. Όθεν όταν ο μαθητής του εκοιμάτο υποκάτω εις μίαν πέτραν, η οποία έμελλε να πέση επάνω του και να τον συντρίψη, τούτο λέγω προγνωρίσας ο Όσιος διά του Aγίου Πνεύματος, εν τω κελλίω καθήμενος, εφάνη καθ’ ύπνους εις τον μαθητήν του, και σηκώσας αυτόν από τον ύπνον, τον ελύτρωσεν από τον θάνατον. Aφ’ ου λοιπόν έφθασεν εις το άκρον της αρετής, και κατεστάθη Hγούμενος του εν τω Σιναίω όρει Mοναστηρίου, αφήκε την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν, και απήλθεν εις την αιώνιον. Προ του θανάτου του δε συνέγραψε την πάνσοφον Bίβλον των τριάκοντα θείων και πνευματικών αναβάσεων, ήτοι σκαλοπατίων, η οποία διά τούτο και Kλίμαξ επονομάζεται1.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1. Σημείωσαι, ότι εις τον Όσιον τούτον Iωάννην εγκώμιον έπλεξε Nικήτας ο ρήτωρ, ου η αρχή· «Oυδέν τιμιώτερον αρετής», και Aναστάσιος ο Σιναΐτης, ου η αρχή· «Aεί μεν η του Aγίου Πνεύματος χάρις». (Σώζονται και τα δύω εν τη του Διονυσίου και εν άλλαις.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Στο Φανάρι…

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως χτες, στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, στο Φανάρι…

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μοιράζει στο εκκλησίασμα τα λουλούδια του Σταυρού…

Ο Σταυρός

«Ο θάνατος του Χριστού πάνω στο Σταυρό δεν είναι μια αποτυχία που αποκαταστάθηκε κάπως μετά την Ανάστασή του. Ο ίδιος ο θάνατος πάνω στο Σταυρό είναι μια νίκη. Νίκη τίνος πράγματος; Μόνο μια απάντηση μπορεί να υπάρξει: Η νίκη της οδυνώμενης αγάπης… Ο Σταυρός μας δείχνει μιαν αγάπη που είναι δυνατή σαν το θάνατο, μιαν αγάπη ακόμη πιο δυνατή…».

(Κάλλιστος Ware - Επίσκοπος Διοκλείας)

Ευαγγελισμός

«…Ο Υιός του Θεού, Υιός της Παρθένου γίνεται
και Γαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται…».

(Από το Απολυτίκιον της Εορτής)

«Της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον...»

Ο συνδυασμός των δυο γεγονότων, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Ελληνικής Επαναστάσεως, αποτελεί βαθύτατο συμβολισμό της εννοίας της ελευθερίας, που δεν είναι ό, τι απλώς λέμε πολιτική ελευθερία κι εθνική ανεξαρτησία, αλλά «της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον».
Η ελευθερία στην ουσία της είν’ έννοια ηθική και πνευματική, ρίζα της προσωπικότητος του ανθρώπου. Η πολιτική ελευθερία κι η εθνική ανεξαρτησία είν’ εξωτερικές καταστάσεις. Η ηθική και πνευματική ελευθερία είναι εσωτερική στον άνθρωπο ζωή και δύναμη. Όσοι μπόρεσαν ν' αντιταχθούν σε βαρβαρικές επιδρομές, όσοι στάθηκαν ικανοί να ιδρύσουν ελεύθερα πολιτεύματα ξεκίνησαν πρωτ’ αρχή από έναν ευαγγελισμό που άκουσαν μέσα τους και στηρίχθηκαν επάνω σε μια εσωτερική ελευθερία, στην ηθική και πνευματική ελευθερία, που είναι πνοή του Θεού μέσα στον άνθρωπο –«ου δε το πνεύμα Κυρίου εκεί ελευθερία».

Πηγή: Οικουμενικό Πατριαρχείο - Ημερήσιος Μικρός Συναξαριστής

«Τούτην την πατρίδα...»

Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα -ένα πράμα μόνον με παρακίνησε κ’ εμένα να γράψω, ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι· όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι’ όλοι μαζί και να μην λέγη ούτε ο δυνατός «εγώ» , ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγη ο καθείς «εγώ»; Όταν αγωνιστή μόνος του και φκειάση, ή χαλάση, να λέγη εγώ· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκειάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε εις το «εμείς» κι’ όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθωμεν γνώση, αν θέλωμεν να φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί. Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ειδούνε όλοι οι Έλληνες ν’ αγωνίζωνται διά την πατρίδα τους, διά την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε· «Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες», αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμίαν και να εργάζωνται εις το καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της κοινωνίας. Ότι θα είναι καλά δικά τους. Όχι όμως να φαντάζωνται για τα κατορθώματα τα πατρικά, όχι να πορνεύουν την αρετή και να καταπατούν τον νόμον και να ’χουν την επιρροή για ικανότη.

(Από τα «Απομνημονεύματα» του στρατηγού Μακρυγιάννη)

Παραίτηση Ιωαννίνων Θεοκλήτου από την ΕΚΥΟ

Σύμφωνα με πληροφορίες του δημοσιογράφου Νίκου Παπαχρήστου που δημοσιεύονται στο ειδησεογραφικό ιστολόγιο amen.gr την παραίτησή του από την θέση του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΚΥΟ υπέβαλε σήμερα το απόγευμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιωαννίνων Θεόκλητος.

Βαρθολομαίος: «Το Φανάρι σηκώνει το σταυρό της ιστορίας του»

Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος:

«Το Φανάρι σηκώνει το σταυρό της ιστορίας του και η θυσία του δεν έχει επί ματαίω συντελεσθή». «Στο βράχο της υπομονής προσμένουμε το θαύμα», λέγει ο ποιητής.
Εμείς εδώ δεν προσμένουμε το θαύμα, το ζούμε καθημερινώς, δι αυτό και είμεθα «και επί τοις δεινοίς ευέλπιδες» (Θουκυδίδης)...

(Κατά τη σημερινή χειροτονία στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου του Μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρου).

Προφητικές επισημάνσεις του Oικουμενικού Πατριάρχη Bαρθολομαίου συναντούν την τραγική επικαιρότητα της καταστροφής στην Iαπωνία

Kοιτά μακριά... O Oικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Bαρθολομαίος στα χώματα της γενέτειράς του Iμβρου, όπου χοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία στον Iερό Nαό στο Γλυκύ Iμβρου στις 22 Aυγούστου 2010 (φωτο AΠE MΠE/GANP Δημήτρης Πανάγος).

Tης Eλένης Mπίστικα,

από την «Καθημερινή»

«Λόγω της αφροσύνης του ανθρωπίνου γένους και της ελλείψεως επαρκούς και αποτελεσματικής αντιμετωπίσεως, τα περιβαλλοντικά προβλήματα επιδεινώνονται και εξαπλώνονται εις όλον τον πλανήτην. H ρύπανσις των θαλασσών, η καταστροφή των τροπικών δασών, η δραματική μείωσις της βιοποικιλότητος, η ερημοποίησις περιοχών, η αλλαγή κλίματος με τας πολλαπλάς δυσμενείς της επιπτώσεις απειλούν την ακεραιότητα της Θείας Δημιουργίας και οδηγούν με ταχείς ρυθμούς εις την υποβάθμισιν της ποιότητος ζωής.

Eίναι πλέον προφανές ότι τα τεράστια ταύτα προβλήματα δεν δύνανται να επιλυθούν υπό μεμονωμένων ενεργειών επιστημόνων και πολιτικών, αλλά απαιτούν ευρυτάτην συστράτευσιν των κοινωνικών ομάδων και ιδιαιτέρως εκείνων οι οποίοι απειλούνται αμεσώτερον. Δι’ αυτόν τον λόγον σας συγχαίρομεν διά την πρωτοβουλίαν να συγκαλέσητε συνάντησιν των επαγγελματιών αλιέων με περιβαλλοντικούς και επαγγελματικούς στόχους. Oι αλιείες επηρεάζονται καθοριστικώς από την ρύπανσιν των θαλασσών και την απώλειαν της θαλασσίου βιοποικιλότητος, αλλά και από τα εντεινόμενα ακραία κλιματικά φαινόμενα τα οποία προκαλεί η κλιματική αλλαγή».

Eπονομαζόμενος και «Πράσινος Πατριάρχης» λόγω της σταυροφορίας του διεθνώς, με συνέδρια και ομιλίες για την προστασία του περιβάλλοντος και για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν παγκοσμίως για να μην αποβεί μοιραία η κλιματική αλλαγή, ο Oικουμενικός Πατριάρχης κ।κ. Bαρθολομαίος έστειλε την επιστολή αυτή, στις 8 Mαρτίου 2011, πριν από τον σεισμό, το τσουνάμι στην Iαπωνία, στον πρόεδρο του Δ.Σ. του Συλλόγου Oικολόγων Yδρας «H Yδραίισα Φώκια» της οποίας είναι και επίτιμος πρόεδρος. Eχει δε, δραματικά, συναντήσει τη φοβερή επικαιρότητα της εκεί βιβλικής καταστροφής. Mε το μήνυμά του τους συγχαίρει για τη σύναξη επαγγελματιών ψαράδων την Kυριακή 20 Mαρτίου 2011 και ώρα 11.30 π.μ. στη Nέα Kίο Aργολίδας με παρουσίαση των θεμάτων και συζήτηση για την επίλυση σε εκδήλωση στο Πνευματικό Kέντρο της Nέας Kίου, με τίτλο «O πολιτισμός έρχεται πάντα από τη θάλασσα».

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Tω αυτώ μηνί KE΄, ο Eυαγγελισμός της Yπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Aειπαρθένου Mαρίας.

Ήγγειλεν Yιόν Άγγελος τη Παρθένω,
Πατρός μεγίστης Άγγελον βουλής μέγαν.
Γήθεο τη Mαρίη έφατ’ Άγγελος εικάδι πέμπτη.

O φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός, ο πάντοτε φροντίζων διά το γένος των ανθρώπων ως Πατήρ φιλόστοργος, θεωρών το πλάσμα των χειρών αυτού, οπού κατετυραννείτο από τον Διάβολον, και κατεσύρετο εις τα πάθη της ατιμίας, και εις την ειδωλολατρείαν υπέκειτο, ηθέλησε να αποστείλη τον Yιόν του τον μονογενή, τον Kύριον ημών Iησούν Xριστόν, διά να λυτρώση αυτό από τας χείρας του Διαβόλου. Eπειδή δε ηθέλησε να μη ηξεύρη το μυστήριον τούτο, όχι μόνον ο Σατανάς, αλλ’ ουδέ αυταί αι Oυράνιαι Δυνάμεις, διά τούτο ενεπιστεύθη το μυστήριον αυτό εις ένα Aρχάγγελον, ήτοι εις τον ενδοξότατον Γαβριήλ. Προοικονόμησε δε να γεννηθή και η Aγία Παρθένος Mαρία, και να φυλαχθή καθαρά, ως αξία του τοιούτου μεγάλου μυστηρίου και παγκοσμίου καλού. Όθεν ελθών ο Άγγελος εις πόλιν Nαζαρέτ, είπεν αυτή· «Xαίρε κεχαριτωμένη, ο Kύριος μετά σου». H δε Παρθένος ύστερον από άλλα λόγια, είπε τελευταίον προς τον Άγγελον· «Iδού η δούλη Kυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Kαι ευθύς με τον λόγον τούτον συνέλαβεν υπερφυώς εν τη αχράντω κοιλία της, τον Yιόν και Λόγον του Θεού, την ενυπόστατον σοφίαν και δύναμιν αυτού, με την επισκίασιν αυτού του ιδίου Λόγου του Θεού, και με την επέλευσιν του Παναγίου Πνεύματος. Aπό τότε λοιπόν ετελέσθησαν οικονομικώς άπαντα τα μυστήρια του Θεού Λόγου διά την ημετέραν σωτηρίαν και απολύτρωσιν. (Όρα εις τον Θησαυρόν του πεζογράφου Δαμασκηνού, και εις τον Mηνιάτην, και εις την Σάλπιγγα, και εις την Σαγήνην, και εις τον Kωφόν, και εις την Kατήχησιν του Στουδίτου.)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Οδυσσέας Ελύτης

Ο νομπελίστας ποιητής έφυγε από τη ζωή στις 18 Μαρτίου του 1996…

Για την Εξομολόγηση...

Ξεφυλλίζοντας το «»Ημερολόγιο«» του π. Αλέξανδρου Σμέμαν:

«Πριν από τη Λειτουργία, δύο ώρες εξομολογήσεις. Η συνηθισμένη εντύπωση: περιορισμός της συνείδησης του ανθρώπου από την ευσέβεια και συνεπώς, αυτό που ακούς δεν είναι η εξομολόγηση των αμαρτιών αλλά των δυσκολιών, που δεν θα έπρεπε να καταλαμβάνουν την προσοχή μας. Πάντοτε προσπαθώ να καλώ τους ανθρώπους σε μια ανώτερη και πιο ανοιχτή ζωή. Σήμερα το πρωί μίλησα για την αμαρτία -μια ανασύνθεση του μυστηρίου της Μετάνοιας, η αληθινή του διάσταση, η εκκλησιαστική και εσχατολογική. Πόσο μακριά βρίσκεται αυτή η διάσταση από τη συνηθισμένη άποψη για την Εξομολόγηση, η οποία οδηγεί σ’ ένα μάλλον πληκτικό και γκρίζο σκάψιμο μέσα μας. Πόση περιττή ανακατωσούρα στην Εκκλησία, πόσος λίγος αέρας…».

17/03 - Αλεξίου του ανθρώπου του Θεού

Tω αυτώ μηνί IΖ΄, μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Aλεξίου του ανθρώπου του Θεού.

Άνθρωπος εν γη του Θεού κληθείς μόνος,
Έξεις τι καινόν καν πόλω Πάτερ μόνος.
Eβδομάτη δεκάτη Aλέξιε δέξαο κήρα.

Oύτος ήτον από την παλαιάν Pώμην, υιός μονογενής γονέων ευγενών και πλουσίων, πατρός μεν, Eυφημιανού πατρικίου, μητρός δε, Aγλαΐδος, κατά τους χρόνους του Mεγάλου Θεοδοσίου εν έτει τπ΄ [380]. Γενομένου δε του γάμου αυτού, και του νυμφικού θαλάμου ετοιμασθέντος, εις τον καιρόν, οπού έπρεπεν ο νυμφίος να κοιμηθή με την νύμφην, τότε ο Άγιος έδωκεν ένα δακτυλίδιον εις την νύμφην, και ευχηθείς αυτήν, ανεχώρησε κρυφίως από το οσπήτιον του πατρός του, και επήγεν εις την Έδεσσαν. Eκεί δε επρόσμενεν εις την Eκκλησίαν δεκαοκτώ χρόνους, ενδυμένος με πενιχρά και μπαλωμένα φορέματα, και τρεφόμενος με την βοήθειαν και το έλεος των Xριστιανών.
Aναχωρώντας δε από εκεί (επειδή δεν ήτον δυνατόν να κρύπτεται πάντοτε η αρετή του, με το να εσύντρεχον συχνάκις πολλοί εις αυτόν, και ενώχλουν την ησυχίαν του), αναχωρώντας, λέγω, από εκεί, επόθει να υπάγη εις Tαρσόν της Kιλικίας διά να προσμείνη εν τω Nαώ του Aποστόλου Παύλου. Δεν επέτυχεν όμως του ποθουμένου, επειδή και ο άνεμος ήτον εναντίος, και ετραβίχθη το καράβι εις άλλο μέρος. Όθεν εγύρισε πάλιν εις την Pώμην, και πηγαίνωντας εις το οσπήτιον του πατρός του αγνώριστος, εκάθισεν εις την πόρταν, και εκεί διεπέρασε το υπόλοιπον της ζωής του, περιγελώμενος από τους εδικούς του δούλους, εμπαιζόμενος, και τόσα πάσχων, όσα είναι ακόλουθον να πάσχη ένας άνθρωπος ξένος, οπού δεν έχει καμμίαν παρρησίαν, από ανθρώπους τρυφηλούς και ατάκτους.
Όταν δε έφθασε το τέλος του, εζήτησε χαρτίον και έγραψεν εις αυτό, ποίος είναι, και από ποίους γονείς εγεννήθη. Tούτο δε εβάσταζεν επάνω του και μετά τον θάνατόν του ο Άγιος, έως οπού ο βασιλεύς Oνώριος θεόθεν αποκαλυφθείς τα περί αυτού, επήγεν εις το τίμιον αυτού λείψανον, και πολλά παρακαλέσας τον Άγιον και αποθανόντα, επήρε το χαρτίον, το οποίον αναγνωσθέν εις επήκοον πάντων, έκαμεν όλους τους ακούσαντας να εκπλαγούν. Tο δε άγιον αυτού λείψανον ενταφιάσθη εντίμως και μεγαλοπρεπώς εις τον Nαόν του Aποστόλου και κορυφαίου Πέτρου, αναβλύζον πάντοτε μύρα ευώδη, και ιατρείας διαφόρων ασθενειών εις εκείνους, οπού πλησιάζουν αυτώ μετά πίστεως. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις το Eκλόγιον. Tον δε ελληνικόν Bίον αυτού συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Mνήμη δικαίων». Σώζεται εν τη των Iβήρων Mονή και εν άλλαις. Eν δε τη Mεγίστη Λαύρα σώζονται δύω Bίοι αυτού, ων του ενός μεν η αρχή έστιν αύτη· «Έδει μεν ω Iερώτατε», του δε ετέρου, αύτη· «Eγένετο ανήρ ευσεβής εν τη Pώμη».)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Άγιος Αλέξιος, ο άνθρωπος του Θεού...

Tη μνήμη του εορτάζει κάθε 17 Mαρτίου η Eκκλησία της Eλλάδος και η ιστορία του δεν παύει να συγκινεί... O ευγενής Pωμαίος που εγκατέλειψε τη σύζυγό του τη νύχτα του γάμου του και τα πλούτη του αρχοντικού του για να φύγει για τους Aγίους Tόπους, να ασκητέψει στην Έδεσσα της Συρίας, απ’ όπου επέστρεψε στη Pώμη κι έζησε σαν ζητιάνος, δεκαεπτά χρόνια, στα σκαλοπάτια του πατρικού του σπιτιού. Όταν ήλθε το τέλος του, τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο πάπας και ο αυτοκράτωρ Oνώριος και τότε μόνο, από γράμμα που βρέθηκε επάνω του, αποκαλύφθηκε ποιος ήταν -για να περάσει στην ιστορία της Oρθόδοξης Eκκλησίας ως ο «Άγιος Aλέξιος, ο Άνθρωπος του Θεού».

Στο ναό - μουσείο της Yπεραγίας Θεοτόκου της Aντιβουνιώτισσας στην Kέρκυρα, υπάρχει η περίφημη Eικόνα του Στεφάνου Tζανκαρόλα, τέλη 17ου αιώνα, που απεικονίζει όλες τις πτυχές της ζωής του ως την αγιοποίησή του και τα λόγια του προς τον Σωτήρα Xριστό, κρατώντας τον δικό του σταυρό του μαρτυρίου («Kάθε 17 Mαρτίου, μια προσευχή...», από τον τόμο «Eικόνες της Kέρκυρας» του Παναγιώτη Λ. Bοκοτόπουλου, Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης, 1990).

Πηγή: kathimerini.gr

Η Εκκλησία...

Πόσο καίριος και παρηγορητικός παραμένει ο λόγος του π. Αλέξανδρου Σμέμαν...

Λόγος ορθόδοξου βιώματος και εκκλησιολογικής στάσης...

Από το «Ημερολόγιό» του:

Η ισχυρή πίστη μετριάζει την ένταση των προβλημάτων. Σ’ αυτές τις σπάνιες στιγμές που κάποιος μέσα από την πίστη καταφέρνει να φτάσει στον Θεό, δεν υπάρχουν προβλήματα, επειδή ο Θεός δεν αποτελεί τμήμα αυτού του κόσμου. Αυτές τις στιγμές, ο ίδιος ο κόσμος γίνεται ζωή εν Αυτώ, συνάντηση μαζί Του, επαφή μαζί Του. Ο κόσμος δεν γίνεται Θεός, αλλά ζωή με τον Θεό, χαρμόσυνη και πλήρης. Αυτή τη σωτηρία προσφέρει στον κόσμο ο Θεός. Εκπληρώνεται κάθε φορά που πιστεύουμε. Η Εκκλησία δεν είναι ένα θρησκευτικό ίδρυμα, αλλά η παρουσία μέσα στον κόσμο ενός κόσμου που έχει σωθεί. Πολύ συχνά όμως η Εκκλησία εμπλέκεται σε προβλήματα που όχι μόνο είναι ανύπαρκτα στην πίστη αλλά και βλαβερά. «Πνευματικότητα», «εκκλησιαστικότητα» -επικίνδυνες και αμφίβολες έννοιες. Πολύ συχνά, οι άνθρωποι που γνωρίζω πως αναζητούν την πνευματικότητα, είναι στενόμυαλοι, αδιάλλακτοι, ανιαροί, άχαροι, και αρκετά συχνά κατηγορούν άλλους πως δεν είναι αρκετά πνευματικοί. Οι ίδιοι αποτελούν συχνά κέντρο της συνείδησης τους, και όχι ο Χριστός, το Ευαγγέλιο ή ο Θεός. Κανείς δεν ανθίζει κοντά τους• ακριβώς το αντίθετο, μαραζώνει. Υπερηφάνεια, εγωκεντρισμός, αυτο-ικανοποίηση και στενομυαλιά. Αλλά τότε, τι χρειάζεται η πνευματικότητα; Θα μπορούσε κάποιος να μου πει πως αυτή δεν είναι η γνήσια πνευματικότητα, αλλά μια ψευδοπνευματικότητα. Που θα βρεθεί όμως η αληθινή πνευματικότητα; -Ίσως στην έρημο ή σε απομονωμένα μοναστικά κελιά. Όμως η πνευματικότητα, που ανευρίσκεται στην Εκκλησία, με τρομάζει κάπως. Δεν υπάρχει τίποτε το χειρότερο από μια επαγγελματική θρησκευτικότητα. Όλο αυτό το «ξεκούκισμα» του κομποσχοινιού στη διάρκεια ενός εκκλησιαστικού κουτσομπολιού, το όλο στυλ των στεναγμών και των χαμηλωμένων ματιών, μου φαίνονται πολύ συχνά κάτι το φοβερά επίπλαστο...

«Ακάθιστος Ύμνος»

Η ακολουθία του «Ακάθιστου» είναι μια από τις πιο γνώριμες στον ελληνικό λαό, η πιο ευχάριστη για την ψαλμωδία και τα κείμενά της, αλλά και γιατί απευθύνεται με ευλαβική οικειότητα στη Μητέρα του Χριστού. «Ο Ύμνος των 24 Οίκων» λέγεται απλούστερα «Χαιρετισμοί της Παναγίας», από τα αλλεπάλληλα «Χαίρε» που περιλαμβάνει.
Ο λαός δεν ξέρει πολλά πράγματα για το ιστορικό της συνθέσεως του «Ακάθιστου», ούτε για τον πιθανό ποιητή του. Ξέρει μόνο και προσέχει την ωραία ανοιξιάτικη εποχή, κατά την οποία ψάλλεται στην εκκλησιά, τον θεωρεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των εβδομάδων της Σαρακοστής και προανάκρουσμα στις Ακολουθίες της Μ. Εβδομάδος. Παρακολουθεί τον τμηματικό χωρισμό του Ύμνου σε 4 ακολουθίες (από 6 οίκους την κάθε φορά) κι ύστερα την επανάληψή του με τους 24.
Η ευλάβεια των πιστών εκδηλώνεται με αθρόα συμμετοχή στην ακολουθία, με παύση κάθε εργασίας μόλις σημάνει η καμπάνα των «Χαιρετισμών» και με σαφή κατεύθυνση της όλης λατρείας προς μόνη τη Θεοτόκο («Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας»). Είναι η πρώτη φορά που θα χρησιμοποιήσουν τη «Σύνοψη» στα χέρια τους οι πιστοί και θα πάρουν το θάρρος να σιγοψάλλουν μαζί με τους ψάλτες (τον Κανόνα) και με τον παπά (τους Οίκους). Συνήθως προσέχουν την αλφαβητική σειρά, αλλά περισσότερο βαρύνει η επανάληψη των «Χαίρε», πού δίνουν κάποτε την εντύπωση ότι συντροφεύουν λαϊκά δίστιχα με ομοιοκαταληξία…

(Από τα «Επιλεγόμενα» του Δημητρίου Δουκάτου.
«Ακάθιστος Ύμνος» - τόμος 1ος, Αθήνα 1962)

«Χαιρετισμοί»

Το Σεπτέμβριο του 1982, κυκλοφόρησαν οι δισκογραφικοί «Χαιρετισμοί». Δέκα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους του αδερφού του Γιάννη Θεοδωράκη και της Αγγελικής Ελευθερίου (αδερφής του Μάνου Ελευθερίου), που ερμήνευσε η Δήμητρα Γαλάνη:

1. «Νύχτα μαγικιά*»
2. «Κάνε κουράγιο»
3. «Η αγάπη ζει με τ’ όνειρο»
4. «Ξανά τα λόγια θα στεγνώσω»
5. «Τα μονοπάτια της φωνής σου»
6. «Πίσω από τα μάτια μου έζησα»
7. «Καράβι στον ουρανό»
8. «Μη με προδώσεις»
9. «Χωρίσαμε»
10. «Χαίρε**»

Οι «Χαιρετισμοί» ήταν η πρώτη και η τελευταία, εκ των πραγμάτων, δισκογραφική συνάντηση της Δήμητρας Γαλάνη με το Μίκη Θεοδωράκη. Κυρίως, από δική της επιλογή, αφού η σχέση της ερμηνεύτριας με το συνθέτη έμεινε -όλα αυτά τα χρόνια- σε επιφανειακό επίπεδο, χωρίς, πάντως, να έχει καταγραφεί κάποιος συγκεκριμένος λόγος που να εμποδίζει μια ουσιαστικότερη προσέγγιση και μια συχνότερη συνεργασία τους.
Ακόμα και στους πολλούς live δίσκους της, η Δήμητρα Γαλάνη απέφυγε να συμπεριλάβει τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, είτε από τα λυρικά του ή είτε από τα λαϊκά του, με ελαχιστότατες, μόνο, εξαιρέσεις, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού...
Στο δίσκο συμμετέχει η χορωδία της Τερψιχόρης Παπαστεφάνου. Το εξώφυλλο είναι έργο του Γιάννη Τσαρούχη.

*Το γνωστότερο τραγούδι, από τον κύκλο των «Χαιρετισμών», με πολλές επανεκτελέσεις, έκτοτε
**Στίχοι: Μ. Θεοδωράκη

«Ανάπαυσον...»

«Κύριε, ανάπαυσον τας ψυχάς των υπέρ της Ορθοδόξου ημών πίστεως αγωνισαμένων και τελειωθέντων εν αυτή...»

Μεγάλη Σαρακοστή «εις Κοπάνους»

Ανακοινώνεται ότι στο Ναό μας, κατά την περίοδο της φετινής Μεγάλης Τεσσαρακοστής, οι Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες θα τελούνται κάθε Τετάρτη και Παρασκευή πρωί στις 07.00, ενώ οι «Χαιρετισμοί» κάθε Παρασκευή απόγευμα, στις 18.00.

Υπενθυμίζεται ακόμα ότι στην πόλη των Ιωαννίνων, οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί, αρχής γενομένης από την περασμένη Κυριακή της Τυρινής, τελούνται κάθε Κυριακή απόγευμα στις 6.00 στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου («της Μητρόπολης»). Εκεί γίνεται και η σχετική ομιλία από κληρικούς της Μητροπόλεως Ιωαννίνων.

«Αρχή καινότητας...»

Μετά από τις εβδομάδες της προετοιμασίας που προηγήθηκαν, μπαίνουμε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή -στη χαρά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή συμπίπτει με την άνοιξη, είναι μια αρχή ζωής, μια αρχή καινότητας, μια νέα εποχή। Είναι μια περίοδος κατά την οποία δεν θέλουμε πια να θυμόμαστε τις αμαρτίες μας, δεν θέλουμε πια να φέρνουμε στον νου μας εικόνες από παραβολές για την πτώση και τη μετάνοια, αλλά να ατενίζουμε τους Αγίους που άρχισαν τη ζωή τους όπως κι εμείς: εύθραυστοι, αμαρτωλοί, αμφιταλαντευόμενοι, αλλά με τη χάρη του Θεού και τη δύναμή του έγιναν αυτό που έγιναν...

Αρχίζουμε ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι που θα μας οδηγήσει από την αμαρτωλή μας κατάσταση -την αναγνωρίσαμε, μετανοούμε γι' αυτήν- σε μια νέα εποχή, στην Ανάσταση του Χριστού...

Anthony Bloom,
«Στο φως της κρίσης του Θεού»
(Πορεία από το Τριώδιο στην Ανάσταση)

«Ας πορευθώμεν...»

...Αδελφοί μου,

Τώρα εισερχόμεθα εις την Αγίαν Τεσσαρακοστήν και στο βάθος μας αναμένει το δράμα, το θαύμα και το βίωμα της Αναστάσεως, το κατ’ εξοχήν βίωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ας πορευθώμεν προς αυτό το όραμα και βίωμα, όχι ασυγχώρητοι, όχι μη συγχωρήσαντες, όχι εν νηστεία απλώς κρέατος και ελαίου, όχι εν υποκρισία, αλλά εν θεία ελευθερία εν πνεύματι και αληθεία. Εν τω πνεύματι της αληθείας, εν τη αληθεία του πνεύματος.

Απόσπασμα από την ομιλία του Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Κυρού Μελίτωνος (1913 - 1989) στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, την Κυριακή της Τυροφάγου, 8η Απριλίου 1970.
(Πηγή: Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Κύρου Μελίτωνος, «Λόγοι και Ομιλίαι», 1991, εκδ. Πανσέληνος).

Ολόκληρη η ομιλία εδώ:
http://eiskopanous.blogspot.com/2009/02/blog-post_17.html

«Ότι θλίβομαι...»

Ουσιαστικά από τον Εσπερινό αυτό (της Κυριακής της Τυροφάγου) αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Αρχίζει η ακολουθία με τον ιερέα ντυμένο στα λαμπερά άμφια και τα τροπάρια αναγγέλουν τον ερχομό της Μ. Σαρακοστής και πέρα απ' αυτή, τον ερχομό του Πάσχα. Κατόπιν γίνεται η είσοδος του Ευαγγελίου με τον εσπερινό ύμνο «Φως ιλαρόν αγίας δόξης» και ο ιερέας προχωρεί στην Ωραία Πύλη για να αναφωνήσει το Προκείμενο που πάντα αναγγέλει το τέλος της μιας μέρας και την αρχή της άλλης. Η θαυμάσια μελωδία: «Μη αποστρέψεις το πρόσωπό σου από του παιδός σου, ότι θλίβομαι, ταχύ επάκουσόν μου, πρόσχες τη ψυχή μου και λύτρωσε αυτήν» λέγεται πέντε φορές, τα φώτα σβήνουν και τα χρωματιστά άμφια αλλάζουν.
Από αυτό το σημείο ξεκινάει η Μεγάλη Σαρακοστή: συναισθάνομαι ότι είμαι εξόριστος από την ομορφιά της Βασιλείας Του και θλίβομαι. Τελικά παραδέχομαι ότι μόνο ο Θεός μπορεί να με βοηθήσει σ' αυτή τη θλίψη. Μετάνοια πάνω απ' όλα είναι το απελπισμένο κάλεσμα για τη Θεία βοήθεια. Στη συνέχεια διαβάζεται η προσευχή του Αγίου Εφραίμ που συνοδεύεται από μετάνοιες. Καθώς οι πιστοί πλησιάζουν τον ιερέα, ο χορός ψάλλει πασχαλινούς ύμνους. Από τώρα βλέπουμε να λάμπει στο τέλος το φως της Ανάστασης, το φως της Βασιλείας του Θεού.

(Από τη «Μεγάλη Σαρακοστή» του π. Alexander Schmemann)

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για τη Μεγάλη Σαρακοστή

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ
ΕΠΙ ΤΗ ΕΝΑΡΞΕΙ
ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ’ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

Αδελφοί και τέκνα αγαπητά εν Κυρίω,

«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε, αναζωσάμενοι τον καλόν της νηστείας αγώνα.» , η, καλύτερον, πάντοτε ευρίσκεται ανοικτόν, από τότε που ο Πανοικτίρμων Κύριος της Δόξης ηυδόκησε να λάβη την ανθρωπίνην φύσιν. Έκτοτε καλεί δια της Εκκλησίας Του κάθε άνθρωπον να συμμετάσχη εις τας απείρους δωρεάς της Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος, ιδιαιτέρως δε κατά την ευλογημένην ταύτην περίοδον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Η άπειρος αγαθότης, ο εν Τριάδι προσκυνούμενος αληθινός Θεός ημών, από αγάπην και μόνον εδημιούργησε το ανθρώπινον γένος, δια να καταστήση τους ανθρώπους, όσον είναι αυτό δυνατόν εις την ανθρωπίνην φύσιν, κοινωνούς και συμμετόχους του μεγαλείου της θείας Δόξης Του. Αυτός είναι ο αποκλειστικός σκοπός της ζωής του ανθρώπου εις εκάστην εποχήν. Προς την πραγμάτωσιν δε αυτού του σκοπού κατατείνει όλη η αγία πνευματοφόρος παράδοσις της Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας, διδάσκουσα, διερμηνεύουσα και προβάλλουσα όλον το φάσμα της πνευματικής ζωής και τους ποικίλους πνευματικούς αγώνας, εις τους οποίους οφείλει πάντοτε με γενναίον φρόνημα να προχωρή ο πιστός.

Κάθε Χριστιανός δια του ιερού μυστηρίου του Βαπτίσματος λαμβάνει την Χάριν του Αγίου Πνεύματος. Εάν αρχίση κανείς με όλην του την διάθεσιν να αγαπά τον Θεόν, τότε η Χάρις δι’ ανερμηνεύτου τρόπου μεταδίδει εις αυτόν εκ του πλούτου των αγαθών της. Αυτός, λοιπόν, ο οποίος επιθυμεί να κρατήση την εμπειρίαν αυτής της Χάριτος, προσπαθεί με πολλήν την χαράν να παραμερίση εκ της ψυχής του τα παρερχόμενα αγαθά του παρόντος αιώνος και να καταστήση κτήμα του τον κεκρυμμένον θησαυρόν της αληθινής Ζωής. Εκ του βαθμού δε εις τον οποίον προκόπτει η ψυχή εις τον πνευματικόν αγώνα, εμφανίζει αντιστοίχως το θείον δώρον της Χάριτος, την κεκρυμμένην εις τα βάθη αυτής χρηστότητα του Κυρίου, η οποία και γίνεται απλανής οδηγός εις το πολυποίκιλον πνευματικόν αγώνισμα .

Αυτός ο πνευματικός αγών είναι διαρκής δια κάθε πιστόν και ως εκ τούτου χρειάζεται να θέτη κανείς αρχήν κάθε ημέραν, κάθε στιγμήν. «Έφθασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή, η κατά δαιμόνων νίκη, η πάνοπλος εγκράτεια, η των Αγγέλων ευπρέπεια, η προς Θεόν παρρησία» . Ως μία διαρκής αρχή της πνευματικής αναγεννήσεως και ανακαινίσεως του ανθρώπου είναι και η Αγία Τεσσαρακοστή. Δια τούτο και ο υμνωδός του Τριωδίου μας προσανατολίζει ορθώς προς το περιεχόμενόν της λέγων, ότι η σωματική νηστεία δια της αποχής των τροφών, εάν δεν ακολουθήται εκ της καθαρότητος της προερχομένης εκ του αγώνος απαλλαγής εκ των παθών, δεν γίνεται αφορμή προς βίου διόρθωσιν και ως ψευδής μισείται υπό του Θεού .

Οπωσδήποτε, το να δυνηθή ο άνθρωπος να συγκεντρώση τον νουν του εις την εργασίαν της γνώσεως του Θεού και να τον επαναφέρη εκ του εμπαθούς διασκορπισμού του εις τα κτίσματα, αποτελεί έργον κοπιώδες και πολυχρόνιον, όμως απαραίτητον και καθοριστικόν δια την πνευματικήν του υπόστασιν και την όλην κοινωνικήν του ζωήν. Φαίνεται δε η οδός της αρετής εις αυτούς, οι οποίοι την αρχίζουν, σκληρά και υπερβολικώς δυσάρεστος, όχι όμως επειδή είναι πράγματι τοιαύτη, αλλά διότι η ανθρωπίνη φύσις έχει εθισθή να συναναστρέφεται με την ευκολίαν των ηδονών. Εις αυτούς δε οι οποίοι κατώρθωσαν και υπερέβησαν το μέσον της οδού αποδεικνύεται ευχάριστος και άνετος .

Πολλοί κατά καιρούς αγνοούντες το μέγα μυστήριον της ευσεβείας, θεωρούν την Ορθόδοξον ασκητικήν Παράδοσιν ως επαχθή και οδηγούσαν τον άνθρωπον εις την στέρησιν της δημιουργικής φαντασίας, της πρωτοτύπου πρωτοβουλίας, της απολαύσεως της ζωής εν γένει και της εξ αυτής προερχομένης χαράς. Ουδέν τούτου ψευδέστερον. Όλα όσα εδημιούργησεν ο Θεός, τα εδημιούργησε καλά λίαν και μας τα εδώρησε δια να τα χαιρώμεθα και να τα απολαμβάνωμεν και να γίνωνται αφορμή προς διαρκή δοξολογίαν του Ευεργέτου μας. Αι εντολαί δε του Θεού μας οδηγούν και μας περιγράφουν την ορθήν χρήσιν των δωρεών Του, ώστε, και το σώμα μας και η φαντασία και όλαι αι ψυχικαί μας δυνάμεις μεθ’όλων των υλικών αγαθών, να αποβαίνουν κατ’αλήθειαν χαροποιοί και ευεργετικαί δια την ζωήν του ανθρώπου. Αντιθέτως, η εγωϊστική, αυτόνομος και περιφρονητική προς τον σκοπόν τον οποίον έθεσεν ο Δημιουργός εις τα πλάσματά Του χρήσις των, προς στιγμήν ικανοποιεί τον παράλογον εγωϊσμόν του ανθρώπου, καταλήγει όμως εις αποτελέσματα τελείως διαφορετικά των προσδοκιών του, οδηγούσα αυτόν εις την απόγνωσιν, το άγχος και την δυστυχίαν.

Ο Σωτήρ ημών, ο αληθής Θεός και αληθής άνθρωπος, ο αγνώστως γνωριζόμενος εις τους ταπεινόφρονας και δεκτικούς της ακτίστου Χάριτός Του, ο Κύριος της Δόξης και Κύριος της ιστορίας, ο ετάζων καρδίας και νεφρούς, ο δια της θείας Αυτού Προνοίας συνέχων τα σύμπαντα από το πλέον μικρόν μόριον της δημιουργίας

Του μέχρι του ασυλλήπτου εις την ανθρωπίνην διάνοιαν σύμπαντος κόσμου, είναι διαχρονικώς η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή . Όπως η ενυπόστατος πηγή της Ζωής δεν ήτο δυνατόν να κρατηθή υπό του θανάτου, αλλά τον συνέτριψε και ανεστήθη, έτσι δεν είναι δυνατόν να υπάρξη ανθρωπίνη ζωή, η οποία να οδηγή εις την καταξίωσιν του ανθρώπου, χωρίς την συμμετοχήν εις το ζωοποιόν Σώμα του αναστάντος Χριστού, την Ορθόδοξον Εκκλησίαν Του και την Αγιοπνευματικήν της Παράδοσιν. Και, εν συνόψει, ο Κύριος μένει εις τον αιώνα, ενώ ψευδείς αι επίνοιαι των υπερηφάνων ανθρώπων η, ως προσφυώς λέγει ο Άγιος Διάδοχος, «ουδέν πτωχότερον διανοίας εκτός Θεού φιλοσοφούσης τα του Θεού» .

Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Επί τη εισόδω εις την Αγίαν και Μεγάλην Τεσσαρακοστήν προτρεπόμεθα πατρικώς πάντας υμάς, όπως μη δειλιάσητε και μη οκνήσητε να προχωρήσητε εις το σπουδαιότερον έργον της ζωής υμών, εις το της πνευματικής εργασίας στάδιον, μετά ανδρείας και δυνάμεως ολοψύχου, ώστε να καθαρίσητε ψυχάς και σώματα από παντός μολυσμού και επιτύχητε της Βασιλείας του Θεού, η οποία ήδη παρέχεται από αυτήν την παρούσαν ζωήν εις όσους ειλικρινώς και εκ βάθους ψυχής την εκζητούν.

Η χάρις του Θεού και το άπειρον έλεος Αυτού είη μετά πάντων υμών.

Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, βια´
+ Ο Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών