«Η καλύτερη επιχείρηση είναι να φτιάξει ο άνθρωπος ένα εργοστάσιο καλών λογισμών».
«Από την ποιότητα των λογισμών ενός ανθρώπου φαίνεται η πνευματική του κατάσταση. Οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα ανάλογα με το περιεχόμενο που έχουν μέσα τους. Αν δεν έχουν πνευματικό περιεχόμενο, βγάζουν λάθος συμπέρασμα, αδικούν τον άλλον».
~ Άγιος Παΐσιος
Έλαμπε ο ήλιος σ’ έρημα βουνά και καθαρόν αέρα, φώτιζε ως μέσα χρώματα, ρωγμές, σκοτάδια, ανατροπές, όνειρα, πόθους κι ακυρώσεις, έργα παρατημένα, βήματα αργά σ’ εγκαταλελειμμένα εθνικά ερείπια, έκθετα, ξεγυμνωμένα, δεν χαμπαριάζουν πια ούτε παρελθόντα, ούτε μέλλοντα, βουβά κι ανέκφραστα, ανεκτίμητα, ακινητούν σπαρακτικά παρόντα, άλυτα μπερδεμένα μυστικά, αδυσώπητα ωραία. Αντίσταση αυτονόητη, ηρωισμοί ανεκπλήρωτοι, αξέχαστο έπος. 28η Οκτωβρίου ‘24...
Χρήστος Μποκόρος
Ξέρετε, μέσα στην Αγία Γραφή και στους Αγίους της Εκκλησίας που έγραψαν πολλά έργα, εἰναι δύσκολο να βρεις έναν ορισμό της αγάπης. Στις αφηρημένες έννοιες δίνουμε ορισμούς.
Λοιπόν, δεν βρίσκουμε ορισμό της αγάπης. Τι βρίσκουμε; Έναν «ορισμό» της αγάπης ο οποίος δεν έχει να κάνει με αφηρημένες έννοιες. Στην Α΄ επιστολή του Ευαγγελιστή Ιωάννη, λοιπόν, λέει: «Ο Θεός αγάπη εστί». Ο Θεός είναι αγάπη. Αυτός είναι ο ορισμός! Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον γιατί το ρήμα «είναι» εισάγει έναν ορισμό. Δεν λέει «ο Θεός έχει αγάπη». Αν μάς έλεγε «ο Θεός έχει αγάπη», «δείχνει αγάπη», δεν θα είχαμε τον ορισμό ακόμη.
Όταν λέει ότι ο Θεός είναι αγάπη, όμως, μας παρουσιάζει ότι αγάπη είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός ξέρει να υπάρχει. Αυτός είναι ο ορισμός της. Δεν χρειαζόμαστε αφηρημένες έννοιες. Γιατί πριν αρχίσει η σκέψη, πριν αρχίσουν οι αφηρημένες έννοιες, πριν αρχίσει η φιλοσοφία, πριν αρχίσει η διανόηση, υπήρχε ο Θεός! Και ο μόνος τρόπος με τον οποίο ξέρει ο Θεός να υπάρχει είναι η αγάπη. Οπότε εκεί πάνω χτίζουμε τώρα εμείς. Αυτό είναι το θεμέλιό μας.
Πολλά χωρία στην Αγία Γραφή μιλούν για την αγάπη του Θεού. Στην Παλαιά Διαθήκη, όπου ακόμα δεν είχε φανερωθεί εντελώς η αγάπη του Θεού, το ξέρετε, οι άνθρωποι δεν ήξεραν τον Θεό καλά και Τον φοβόντουσαν κάπως. Παρ' όλα αυτά υπάρχει μια φράση του Θεού που λέει σ' έναν προφήτη: «Πιο εύκολο είναι να ξεχάσει μια μάνα το παιδί της που γέννησε παρά εγώ να ξεχάσω τον άνθρωπο που έπλασα»!
Σε τέτοιο βαθμό, δηλαδή, ώστε αργότερα οι Πατέρες της Εκκλησίας μίλησαν για έρωτα του Θεού προς τον άνθρωπο. Γνωρίζετε καλά ότι ο έρωτας είναι μία δύναμη που κινεί, εμάς τους ανθρώπους ο έρωτας μας σπρώχνει, μας παρακινεί προς συνάντηση με τον άλλον ώστε να ενωθούμε με τον άλλο, να γίνουμε ένα. Είναι πολύ ισχυρή η δύναμη του έρωτα. Χρησιμοποιούν λοιπόν αυτή τη λέξη για να δείξουν με ποια δύναμη κινείται ο Θεός προς τον άνθρωπο.
Ξέρετε, αυτό δίνει πολύ μεγάλη δύναμη στη λέξη, διότι στην ελληνική γλώσσα είναι διαφορετικές οι λέξεις «αγάπη» και «έρωτας». Στα αγγλικά έχουμε την ίδια λέξη, Ιove: όταν λένε στα αγγλικά ότι ο Θεός αγαπά τον άνθρωπο χρησιμοποιούν τη λέξη love που ισχύει για κάθε αγάπη. Έτσι δεν φαίνεται η δύναμη του έρωτα, ότι ο Θεός έχει έρωτα προς τον άνθρωπο, επειδή δεν υπάρχει δεύτερη λέξη. Το ίδιο και στα γαλλικά, amour. Εμείς όμως έχουμε στη γλώσσα μας αυτή την ικανότητα να μπορούμε να εκφράσουμε απ' όλα τα είδη της αγάπης ένα είδος, τον έρωτα, με διαφορετική λέξη.
Και αυτή την λέξη την παίρνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας και τη συνδέουν με το Θεό, ότι ο Θεός νιώθει έρωτα για τον άνθρωπο. Επείγεται να τον συναντήσει σε σημείο που να ενωθεί μαζί του, να γίνουν ένα, όπως ακριβώς ο έρωτας δύο ανθρώπων.
Ο άγιος είναι αυτός που αγάπησε τόσο πολύ τον Θεό και ανταποκρίθηκε στην αγάπη που του έδωσε ο Θεός, ώστε γίνονται ένα. Η ένωση αυτή είναι ερωτική ένωση, που χωρίς να καταργεί ο ένας τον άλλον (γιατί στο ζευγάρι ο μεγάλος έρωτας δεν καταργεί την προσωπικότητα του καθενός) παραμένουν δύο άνθρωποι αλλά είναι πάρα πολύ σφιχτά δεμένοι με τη δύναμη του έρωτα. Λοιπόν, έτσι και στη σχέση του Θεού με τον άνθρωπο, χωρίς να καταργείται η προσωπικότητα του ανθρώπου, ενώνεται με τον Θεό και αγιάζεται.
Και στη συνέχεια, επίσης αυτό είναι πολύ γνωστό, όταν ήρθε η ώρα ο Χριστός να πει ποιοι είναι εκείνοι οι οποίοι θα αξιωθούν να ζήσουν στην αιώνια ζωή κοντά στο Θεό, είπε ότι θα είναι αυτοί που θα αγαπήσουν.
Και για να μην είναι κάτι αφηρημένο αυτό, αόριστο (τι θα πει «θα αγαπήσουν»; ο καθένας μπορεί να λέει «κι εγώ αγαπώ», μπορεί να ξεγελαστεί ο άνθρωπος, εύκολα ξεγελάμε τον εαυτό μας), ο Χριστός δίνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις και λέει «αυτός που θα συντρέξει εκείνον που πεινάει, εκείνον που δεν έχει ρούχο να φορέσει, εκείνον που είναι στη φυλακή εγκαταλελειμμένος, εκείνον που είναι άρρωστος», θα φέρει τέτοια παραδείγματα στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, «είναι σαν να το έκανε σε μένα»!
Εδώ έχουμε πραγματικά μία πολύ υψηλή μορφή αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο αφού ο Χριστός ταυτίζει τον Εαυτό Του με τους άλλους ανθρώπους, αυτούς που έχουν ανάγκη, και λέει «το κάνατε σ' αυτόν που έχει ανάγκη; είναι σαν να το κάνατε σ' εμένα». Τέτοια αγάπη έχει για τον άνθρωπο.
Έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι, αν δούμε θεολογικά το θέμα, η αγάπη είναι η αρχή του κόσμου. Δηλαδή ο κόσμος δημιουργήθηκε από αγάπη και συνεπώς, όπως είναι στην αρχή του κόσμου η αγάπη, είναι και στο τέλος. Δηλαδή η αγάπη δίνει το στόχο της ζωής, το γιατί υπάρχουμε.
π. Βασίλειος Θερμός
«Οι άγιοι χτενίζουν με τρυφερότητα τη χαίτη της μνήμης και λιχνίζουν τα αισθήματα. Μας φέρνουν ξαρμάτωτους τον ένα στον άλλο κοντά, μας κάνουν πιο ανθρώπινους, δηλαδή πιο ευάλωτους και πιο διαφανείς. Έστω για λίγο».
Από πού προέκυψε τόση απελπισία και τόση απελπισία στην εποχή μας;
Από το κενό του νου και την ερήμωση της καρδιάς. Ο νους δεν σκέφτεται πια τον Θεό και η καρδιά δεν αγαπά πια τον Θεό. Από εδώ. Όλος ο κόσμος δεν μπορεί να γεμίσει το ανθρώπινο μυαλό. Μόνο ο Θεός μπορεί να το κάνει αυτό. Χωρίς τον Θεό, ο νους είναι πάντα άδειος και όλη η γνώση που μπαίνει μέσα του πέφτει άδεια, σαν πέτρες που ρίχνονται στην άβυσσο. Η αγάπη όλου του κόσμου δεν μπορεί να γεμίσει την καρδιά του ανθρώπου, γιατί η καρδιά αισθάνεται την αστάθεια της κοσμικής αγάπης, που άλλοτε αυξάνεται, άλλοτε μειώνεται, άλλοτε στεγνώνει.
Αδελφοί μου, τόσο το μυαλό μας όσο και η καρδιά μας είναι προσκολλημένα στον Θεό και μόνο ο Θεός μπορεί να τους εκπληρώσει, με την πληρότητά Του, με την πληρότητα της χαρούμενης σοφίας και με την πληρότητα της πιστής αγάπης.
- Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Η τυπική σχέση με τον Θεό και την Εκκλησία.
Ποια είναι αυτή η τυπική σχέση;
Είναι στην πραγματικότητα: «Ξέρεις, είμαι κοντά Σου επειδή μού τά έχεις φέρει όλα καλά». Το λένε πολλοί άνθρωποι, και με καύχηση. Ούτε καν υποπτεύονται τι τρομερό λένε. «Δόξα τω Θεώ, δεν έχω παράπονο από το Θεό (ή την Παναγία), μάς έχει φροντίσει στην ζωή μας. Τα παιδιά μας προκόψανε, σπουδάσανε, παντρευτήκανε μια χαρά, οι δουλειές μας πάνε καλά». Και δεν έχουν καταλάβει τι λένε.
Λένε ότι είναι κοντά στον Θεό και Τον ευχαριστούν επειδή τούς πήγαν καλά τα πράγματα. Αυτό δεν έχει σχέση με το τι είναι ο Θεός, το τι έφερε ο Χριστός σε μάς. Αυτός, αν αλλάξουν οι συνθήκες, θα μπορούσε να πάει με κάποιον άλλο.
Το τραβάω λίγο στα άκρα, αλλά πρόκειται για την πελατειακή λογική των κομμάτων. Είμαι με αυτό το κόμμα διότι μού πραγματοποίησε αυτά τα οποία ήθελα. Αλλιώς θα πήγαινα με άλλον. Όμως ο Θεός μας είναι απαιτητικός, δεν μπαίνει σε αυτή τη λογική.
Η χριστιανοσύνη μας είναι μαζική, να το πούμε έτσι, ενώ θα έπρεπε να είναι ατομική επιλογή του κάθε ανθρώπου αν θέλει να μπει στην Εκκλησία. Τότε θα το δούλευε μέσα του, θα καλλιεργούταν κάπως.
Τώρα έχουν πέσει τα στάνταρντς όλων μας και αναπτύξαμε πελατειακή σχέση. Το μυστήριο της ελευθερίας του Θεού είναι ότι δεν χωράει ο Θεός σε κουτάκια. Αλλά αυτό το μυστήριο είναι ικανό να καλέσει τον άνθρωπο και να τον ανεβάσει σε άλλα επίπεδα μυστηρίου, πέρα από την ικανοποίηση των άμεσων..
----
π. Βασίλειος Θερμός
Ας μην κατηγορήσεις τον εαυτό σου, επειδή βρίσκεσαι σε βάθος κακών. Είναι ευκαιρία ανοχής, είναι καιρός μακροθυμίας, είναι καιρός να γιατρευτείς, είναι καιρός να διορθωθείς.
Γλίστρησες, σήκω!
Αμάρτησες, ησύχασε!
Μη στέκεσαι στον δρόμο των αμαρτωλών, αλλά φύγε από εκεί. Γιατί, όταν φύγεις και θρηνήσεις, τότε θα σωθείς. Καθ’ όσον η υγεία προέρχεται από τους κόπους και η σωτηρία απ’ τους ιδρώτες.
~ Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
