«Ζωγράφος…»

«[...] υπήρξα ζωγράφος (φοβούμαι ότι και μέχρι του νυν ούτος δεν απέθανεν εντελώς εν εμοί). Το φυσικόν χάρισμα τούτο έμεινεν εντός μου. Ήτο δυνατόν να εξαντλούμαι, να μην έχω δυνάμεις προς εργασίαν, ούτε έμπνευσιν, εγνώριζον όμως ότι το δώρον τούτο είναι φύσις μου».

Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ

Άγιος Σωφρόνιος του ‘Εσσεξ

Αγιοκατατάχθηκε επίσημα, έπειτα από απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου μία μεγάλη μορφή της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ένας από τους χαρισματικότερους μοναχούς του 20ου αιώνα, ο Γέροντας Σωφρόνιος του ‘Εσσεξ.
Το πνευματικό του έργο υπήρξε σπουδαίο ιδρύοντας μια χριστιανική αδελφότητα και χτίζοντας παράλληλα και ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο στο Έσσεξ. Ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ έμεινε εκεί μέχρι την κοίμησή του το 1993, σε ηλικία 97 ετών.

«Χριστούγεννα και μουσουλμάνοι»

Διάβασα ότι στη Γαλλία, την πατρίδα του Διαφωτισμού, απαγορεύεται ο χριστουγεννιάτικος στολισμός των δημαρχείων με φάτνες. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν «επιτέλους»! Τόσο πεπιεσμένο χαρτί και πλαστικό, τόση κατανάλωση ροζ, γαλάζιου και χρυσού, καιρός ήταν να σταματήσει να ταλαιπωρεί την αισθητική μας. Ασε τις αγελαδίτσες και τα γαϊδουράκια της Βηθλεέμ. Απ’ αυτή την άποψη αισθάνομαι τυχερός που βαπτίσθηκα ορθόδοξος. Για εμάς η μεγάλη εορτή είναι το Πάσχα, με όλο το τραγικό μεγαλείο του σε ανοιξιάτικο και δη μεσογειακό τοπίο. Ενώ τα Χριστούγεννα είναι γλυκερά, σαν τα χρώματα της φάτνης. Εχουμε κι εμείς το δικό μας κιτς, όμως το καθολικό είναι σαν να έχεις φάει ένα κιλό σοκολατάκια φουρέ χωρίς μια γουλιά νερό. Παρεμβαίνει και η έλλειψη της χιονισμένης στέγης, της εστίας και της κάπας. Κάπως έτσι απεικόνιζε τα Χριστούγεννα το αναγνωστικό στο δημοτικό κι ενώ περίμενα χιόνι, έβλεπα ήλιο. Κάτι σαν πολιτισμικό σοκ, το οποίο αποφεύγεις με το Πάσχα. Το τοπίο είναι απολύτως συμβατό με τη χαρμολύπη και το ανθρώπινο περιβάλλον επιβεβαιώνει την αντίληψη που έχουμε για την κοινή μας ζωή. Κανείς δεν ακούει κανέναν και όλοι σπεύδουν να παραγάγουν το προσφιλές μας εθνικό προϊόν, τον θόρυβο. Οι πιο θαρραλέοι τον κρότο της έκρηξης, από εξάτμιση έως βαρελότο, προσφάτως δε και μολότοφ.

Υποθέτω, όμως, ότι οι φάτνες δεν απαγορεύθηκαν στα δημαρχεία της Γαλλίας για λόγους αισθητικής. Πρόκειται για ένα ακόμη άλμα που θα επιτρέψει τη συνύπαρξη των δύο θρησκειών της Γηραιάς Ηπείρου, της χριστιανικής και της μουσουλμανικής. Διότι οι Εβραίοι, οι ινδουιστές, οι ταοϊστές ή ακόμη και οι άθεοι δεν έχουν πρόβλημα, εκτός από την αισθητική, αν βρεθούν μπροστά σε μια φάτνη περιμένοντας το πιστοποιητικό από τις υπηρεσίες του δήμου. Ας μην γελιόμαστε. Η περίφημη πολυπολιτισμική κοινωνία είναι στην πραγματικότητα διπολιτισμική. Τις προάλλες εγκαινιάστηκε η χριστουγεννιάτικη αγορά στο Στρασβούργο με αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Τα έζησα πέρυσι στην Καν. Για να περάσω από τον χώρο μού έκαναν έλεγχο αεροδρομίου. Προφανώς δεν φοβούνται επιθέσεις από φανατικούς κομφουκιανιστές.

Εδώ και χρόνια μετονομάσαμε την ευχή «Καλά Χριστούγεννα» σε «Καλές Γιορτές» για να μην αποκλείονται όσοι δεν γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού. Εμπορικό σήμα, θα μου πείτε. Παραγνωρίζει όμως το γεγονός ότι οι «Γιορτές των Χριστουγέννων» αφορούν και τους αγνωστικιστές και τους άθεους, κοινώς είναι μια γιορτή του πολιτισμού μας που ξεκινά απ’ τη θρησκεία. Είναι όμως γιορτές των Χριστουγέννων. Και περιλαμβάνουν και τη φάτνη και το έλατο. Τα Χριστούγεννα και ό,τι σημαίνουν είναι μια ευρωπαϊκή γιορτή. Αν τα λογοκρίνεις μετονομάζοντάς τα σε «γιορτές», ακρωτηριάζεις τον πολιτισμό μας από ένα ακόμη μέλος του.

Τάκης Θεοδωρόπουλος

«Φίλους για το Χριστό…»

«Όλοι είναι πλασμένοι κατ' εικόνα Θεού:

Και οι χριστιανοί και οι ετερόθρησκοι και οι παγανιστές και οι εγκληματίες και οι μαφιόζοι... Πρέπει να κάνουμε φίλους για το Χριστό και εχθρούς για το Χριστό, λέει ο άγιος Χρυσόστομος».

Αντωνίου Ρωμαίου, ιερομονάχου, «Σταλαγματιές από τα κεραμίδια», Εν πλω, Αθήνα 2015, σ. 22.

«Η δημιουργική ελευθερία…»

«Ο άνθρωπος διαφέρει από τα ζώα κατά τη δυνατότητά του να γίνει δημιουργικός, να νικήσει το μηδέν, την ανία τού τίποτε και να δημιουργήσει προσωπική και κοινωνική ζωή… Η δημιουργική ελευθερία είναι ένα δώρο τόσο οδυνηρό, ώστε ο άνθρωπος, όσες φορές αισθάνεται εξαντλημένος, τείνει να την ξεπουλήσει αντί πινακίου φακής σε κάθε είδους αυθεντία και τυραννία: ηθική, κοινωνική, επιστημονική και πολιτική. Η μεγαλύτερη δυστυχία του ανθρώπου είναι να υποδύεται τον άνθρωπο. Η θεατρική αυτή παράσταση γίνεται με την εφαρμογή απρόσωπων, τυπικών και συμβατικών καθηκόντων. Και στην προκειμένη περίπτωση εισβάλλει κυριαρχικά η υποκριτική ηθική που γίνεται κακούργος και τύραννος. Η ηθική είναι νόμισμα που παραχαράσσεται και κυκλοφορεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ευχέρεια».

Νίκου Α. Ματσούκα, «Το πρόβλημα του κακού», εκδ. «Π. Πουρναρά», Θεσσαλονίκη 1986, σ. 215.

«Ο ταπεινός άνθρωπος…»

«Κατά τους λόγους του αγίου Ισαάκ της Νινευή, ο οποίος στην ελληνική παράδοση τιμάται ως Ισαάκ ο Σύρος (7ος αι.): Ο ταπεινός άνθρωπος πλησιάζει τα άγρια ζώα, και την ώρα που αυτά τον βλέπουν η αγριότητά τους δαμάζεται. Τον πλησιάζουν και προσκολλώνται σ' αυτόν όπως στον κύριό τους, κουνώντας την ουρά και γλείφοντας τα χέρια και τα πόδια του. Διότι οσμίζονται σ' αυτόν την ίδια μυρωδιά που ανέδιδε ο Αδάμ πριν από την παράβαση».

Κάλλιστος Ware Μητροπολίτης Διοκλείας, «Εχθροί ή φίλοι», «Εν πλω», Αθήνα 2014, σ. 76.

Για την εορτή...

Δια χειρός Γεωργίου Κόρδη...

Αγία Αικατερίνα. Αυγοτέμπερα σε ξύλο. 50χ60 εκ.

Η Αγία Αικατερίνη…

 

Για τη δράση και τη ζωή της Αγίας δεν υπάρχουν ιστορικές πληροφορίες. Πρωτογίνεται λόγος γι’ αυτή στο τέλους του 9ου αιώνα και με δεδομένο ότι η εποχή του μαρτυρικού της θανάτου προσδιορίσθηκε περί το 307, υπάρχει σιωπή πέντε αιώνων.
Tο 1969 η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αφαίρεσε τη γιορτή της από το γενικό εορτολόγιο των αγίων, επικαλούμενη την έλλειψη ιστορικών αποδείξεων για την ύπαρξή της. Το 2002, περιελήφθηκε ξανά στο ημερολόγιο. Την περίοδο αυτή το Βατικανό επέτρεπε ως παραχώρηση την τήρηση της εορτής της όπως προηγουμένως.
Η πάνσοφη, εκπληκτικά όμορφη, δεινή ρήτορας και με ωραίο παράστημα Αγία Αικατερίνη σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και απέκτησε ευρύτατες θεολογικές γνώσεις. Σύμφωνα με τους θρύλους και τα συναξάρια της Αγίας, όταν πληροφορήθηκε ο Αυτοκράτορας Μαξιμίνος όσα διαδίδονταν περί αυτής, ανέθεσε σε πενήντα ή κατ’ άλλους σε εκατόν πενήντα περίφημους ρήτορες προκειμένου συζητώντας μαζί της να της αποδείξουν το αβάσιμο και στρεβλό των ιδεών (δοξασιών) της. Το αποτέλεσμα όμως υπήρξε το αντίθετο. Θύμωσε ο αυτοκράτορας και την υπέβαλε σε μαρτύρια μέχρι θανάτου. Έτσι έγινε αγία και προστάτρια όσων ασχολούνται με τα γράμματα, ιδιαίτερα των παρθένων φοιτητριών. Χριστιανικό σύμβολο σοφίας και επιστήμης. Συχνά εικονίζεται να κρατά σφαίρα και διαβήτη.
Σύμφωνα με μια άλλη ακόμη εκδοχή του θρύλου, η Αικατερίνη απέρριψε πολλές γαμήλιες προτάσεις. Ίσως με αυτό συνδέεται μια εύθυμη γιορτή της αγίας στο Παρίσι. Νεανίδες ηλικίας 25 ετών ανύπανδρες, ανήμερα της εορτής της Αγίας, περιφέρονταν εν ευθυμία στην πόλη φέροντας ή σκεπάζοντας τα μαλλιά τους με λευκό δαντελωτό «κεκρύφαλο» (σκούφο) εκ του οποίου και προήλθε η γαλλική έκφραση «elle a la coiffure de Sainte Catherine» (= έχει το κτένισμα της Αγίας Αικατερίνης, κότσο τα μαλλιά) που αποτελεί ιδιωματισμό και λέγεται για γεροντοκόρες, ιδιαίτερα αυτές που αυτοπροσδιορίζονται ως «μνηστευμένες» με την πίστη στον Κύριο.

Τα Εισόδιά Της

«Τόσο δα μικρό μικρό κοριτσάκι ανεβαίνει τα σκαλιά του ναού και του τρομερού πεπρωμένου της. Πεπρωμένο για το οποίο αργότερα θα ζητηθεί η γνώμη της απ τον άγγελο του Θεού και αυτή θα συμφωνήσει...

Πόσο μεγάλα, υπέρλογα και μυστήρια τα γεγονότα της πίστης μας! Δίχως αυτά η ψυχή, η ζωή ξεραίνεται και, περίεργο, όσο αδειάζει τόσο βαραίνει».

Μάρω Βαμβουνάκη

Για τα Εισόδια της Θεοτόκου...

Θεολογικοί στοχασμοί για τη Θεομητορική εορτή των Εισοδίων της Παναγίας μας...

Γράφουν:

Θεοφύλακτος Αχρίδος:

http://eiskopanous.blogspot.com/2015/11/blog-post_20.html

Κυρός Νικόδημος Βαλληνδράς, Επίσκοπος Πατρών:

http://eiskopanous.blogspot.com/2014/11/blog-post_37.html

π. Αλέξανδρος Σμέμαν:

https://eiskopanous.blogspot.com/2017/11/blog-post_18.html

π. Λάμπρος Τσιάρας:

http://eiskopanous.blogspot.com/2015/11/blog-post_21.html

Ματθαίος Μουντές:

http://eiskopanous.blogspot.com/2011/11/blog-post_20.html

Μωυσής αγιορείτης:

http://eiskopanous.blogspot.com/2014/11/blog-post_19.html

Διονύσης Πομόνης:

http://eiskopanous.blogspot.com/2017/11/blog-post_21.html

«Διάσταση αιώνια...»

 

«Μου δίνει δύναμη, χαρά, ακόμα και ενθουσιασμό η αίσθηση ότι υπάρχει διάσταση άλλη, αγαθή και αιώνια, πέρα από τον κόσμο τον υλικό. Ύπαρξη άλλη που κάνει να αξίζουν οι κόποι μας και οι πόνοι μας και κάθε καθημερινά άσχημο και άδικο στη ζωή, όπως εδώ τη ζούμε...».

Μάρω Βαμβουνάκη,

συγγραφέας.