«Η προσωπική ελευθερία...»

 

«Σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον ομολογητή "όταν ο άνθρωπος ακολουθεί τη φυσική του βούληση, η οποία προϋποθέτει την εν Θεώ ζωή, τη συνεργασία και την κοινωνία του Θεού, τότε είναι πράγματι ελεύθερος. Όμως ο άνθρωπος διαθέτει επίσης και μια άλλη δυνατότητα, η οποία δεν καθορίζεται από τη φύση του, αλλά από κάθε ανθρώπινο πρόσωπο ή υπόσταση: την ελευθερία επιλογής, κίνησης κατά της φύσης, και, κατά συνέπεια, αυτοκαταστροφής.

Αυτή η προσωπική ελευθερία χρησιμοποιήθηκε από τον Αδάμ και την Εύα, και μετά από την Πτώση, για διαχωρισμό από τον Θεό, από την πραγματική γνώση, από όλη τη σιγουριά που εξασφαλίζει η "φυσική" ύπαρξη. Συνεπάγεται δισταγμό, περιπλάνηση και πάθη. Αυτή είναι το "γνωμικόν θέλημα" (γνώμη=άποψη), μία λειτουργία της υποστατικής ή προσωπικής ζωής, όχι της φύσης"...».

Ιωάννου Μάγιεντορφ, «Βυζαντινή Θεολογία», «Ίνδικτος», Αθήναι 2010, 95.

Θεία Λειτουργία «εις Κοπάνους»

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου, 07.00-09.00 π.μ.:
«Ἀνάμνησις τοῦ ἐν Κυθήροις θαύματος τῆς Θεοτόκου τῆς «Μυρτιδιωτίσσης».

Ο φίλος του Νυμφίου

 

Αν οι άνθρωποι του κόσμου τούτου επιθυμούν σφοδρά την αμετρία, την υπερβολή, αν επιθυμούν να είναι «Κύριοι» και «Νυμφίοι», το Ευαγγέλιο μάς αφήνει τη φωτεινή εικόνα της ταπεινώσεως: ο άγιος Ιωάννης, ο Τίμιος Πρόδρομος και Βαπτιστής, βρίσκει όλη τη χαρά του να είναι Φίλος του Νυμφίου και η Παρθένος να είναι Δούλη του Κυρίου (πρβλ. Λουκ. 1, 38 και 48). Ελαττώνονται, ώστε ο Άλλος, ο αληθινός Νυμφίος και Κύριος, να αυξάνει. Το ένα σε σχέση με το άλλο. Ο Θεός παίρνει την ακριβή θέση Του ανάμεσα στους ανθρώπους, διότι βρίσκει μια τέλεια ομοιότητα. «Ήλθε στον τόπο το δικό Του» (Ιωάν. 1, 11) και τον υποδέχθηκαν η Δούλη και ο Φίλος. Η ταπείνωσή Του, είναι ένα ακριβές αντίγραφο της θείας ταπεινώσεως, της κενώσεως του Δούλου του Ιαχβέ, του «Ἀνδρὸς ὀδυνῶν». Αντανακλά και ακολουθεί την «ανατροπή των ουρανίων αξιών»· ο Παντοκράτωρ γίνεται ο Φιλάνθρωπος και ο Βασιλεύς γίνεται ο εσταυρωμένος Δούλος.

«Σας βεβαιώνω πως μάνα δεν γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη το Βαπτιστή» (Ματθ. 11, 11). Ο λόγος είναι αντιθετικός, διότι καταργεί τα όρια των Διαθηκών. Στο «πιο μεγάλο» ανταποκρίνεται το αινιγματικό: «ο πιο μικρός όμως στη Βασιλεία των Ουρανών είναι μεγαλύτερός του». Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος και ο μικρότερος· και είναι ο μεγαλύτερος, διότι είναι ο μικρότερος. «Ο φίλος όμως του Γαμπρού, που στέκεται κοντά και Τον ακούει, είναι γεμάτος χαρά ακούγοντας τη φωνή του Γαμπρού. Αυτή είναι η χαρά η δική Μου και τώρα έχει ολοκληρωθεί» (Ιωάν. 3, 29-30). Αυτή η χαρούμενη εξαφάνιση είναι τόσο βαθιά, που σ’ αυτό το επίπεδο ο Νυμφίος και ο Φίλος του Νυμφίου συγκλίνουν μέχρι το ανέκφραστο μεγαλείο που τους ενώνει: ο Θεός έγινε άνθρωπος και ο άνθρωπος έγινε Θεός, σε βαθμό που να διερωτώνται οι άνθρωποι «για τον Ιωάννη, μήπως αυτός είναι ο Χριστός;» (Λουκ. 3, 15). Τώρα, για όλους, φανερά ο Θεός προτάσσει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και την Παναγία στην κορυφή της καθολικής Ιερωσύνης, ως «οδηγητική εικόνα» της υπηρεσίας της Εκκλησίας Του. Και η εικονογραφική σύνθεση της «Δεήσεως» μάς το δείχνει καθαρά αυτό… 

Παύλος Ευδοκίμωφ