«Τιμούμε το όλον έργο διδασκαλίας…»

«Κλείνοντας τον μήνα Ιανουάριο, κατά τον οποίο εορτάζουμε τόσους ένδοξους, ιεράρχες, ομολογητές και ασκητές, με την κοινή εορτή των τριών μεγάλων Ιεραρχών, η Εκκλησία ανακεφαλαιώνει κατά κάποιο τρόπο την μνήμη όλων των αγίων που έδωσαν μαρτυρία της ορθοδόξου πίστεως με τα γραπτά και τον βίο τους. Με την εορτή αυτή τιμούμε το όλον έργο διδασκαλίας και φωτισμού του νου και της καρδίας των πιστών δια του λόγου, το οποίο επιτελείται δια μέσου των αιώνων στην Εκκλησία. Η εορτή των τριών Ιεραρχών είναι επομένως ο συνεορτασμός όλων των Πατέρων της Εκκλησίας, όλων αυτών των προτύπων ευαγγελικής τελείωσης, τους οποίους ανέδειξε το Άγιο Πνεύμα από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο, για να είναι νέοι Προφήτες και νέοι Απόστολοι, οδηγοί των ψυχών προς τον Ουρανό, παρηγορητές του λαού και πύρινοι στύλοι προσευχής, στήριγμα και εδραίωση της Εκκλησίας στην αλήθεια».

«Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας»,

εκδόσεις «ΙΝΔΙΚΤΟΣ».

Για την εορτή των Τριών Ιεραρχών...

«Πᾶς ὁ χρυσὸς ἐν ὄψει σοφίας ψάμμος ὀλίγη καὶ ὡς πηλὸς λογισθήσεται ἄργυρος ἐναντίον αὐτῆς».

Τάς ὡραίας ταύτας λέξεις τοῦ σοφοῦ Σολομῶντος ἔχοντες ὡς κανόνα καὶ γνώμονα τοῦ βίου οἱ ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῶν νοητῷ αὐτῆς στερεώματι διαλάμψαντες θεοφόροι Πατέρες ἐπεδόθησαν εἰς τὴν μελέτην καὶ καλλιέργειαν τῶν γραμμάτων, γενόμενοι οὐ μόνον γενναῖοι πρόμαχοι τῆς Ἐκκλησίας ἐνδόξως ἀγωνισθέντες ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀληθειῶν κατὰ τῶν πολεμίων, ἀλλὰ καὶ τῆς θύραθεν παιδείας μύσται ἀριστοτεχνικώτατοι μεταλαμπαδεύσαντες τὸ φῶς εἰς τὴν θρησκείαν τοῦ Ἰησοῦ. Ἀλλ’ οἱ ἁρμονικώτατοι συνδέσαντες τὰ νάματα τῆς παιδείας μετὰ τῆς χριστιανικῆς θρησκείας εἶναι ὁ κλεινὸς Ἰωάννης, ὁ Οὐρανοφάντορ Μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, ἡ φαεινὴ αὕτη Τριὰς ἡ φωτίσασα διὰ τῶν ἀκτίνων αὐτῆς τὴν οἰκουμένην καὶ ζωογονήσαντα τὴν ἀνθρωπότητα ὁλόκληρον.

Ἰδοὺ δὴ ὁ λόγος δι’ ὃν ἡ Ἐκκλησία ἀναδραμοῦσα τὸ παρελθὸν δικαίως προτίμησε τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχας καὶ ἔθηκεν ὑπὸ τὴν προστασίαν τοῦ θρησκευτικοῦ αὐτῶν θυρεοῦ τὴν παιδείαν.

Επίσκοπος Μιλητουπόλεως Ιερόθεος Γιαχόπουλος, Τσαρίσοβο Πρεμετής 1874 - Θεσσαλονίκη 1956.
Από ομιλία του στην εορτή της Εφορείας Σχολών Βάλιας της Κυζίκου, μεταξύ 1914 και 1919.

Η Ιερά Σύνοδος για τους Τρεις Ιεράρχες

Αγαπητοί μας μαθητές και μαθήτριες,

Κάθε χρόνο την 30ή Ιανουαρίου, εορτάζουμε με λαμπρότητα την εορτή των «Τριών μεγίστων φωστήρων της Τρισηλίου Θεότητος».

Τιμούμε  Βασίλειο τον Μέγα, Γρηγόριο τον Θεολόγο και Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τα χρυσά αυτά στόματα του ελληνικού και χριστιανικού λόγου, τα οποία, όπως ψάλλουμε στο Απολυτίκιό τους, κατάρδευσαν, δηλαδή πότισαν, όλη την Οικουμένη με διδάγματα θεογνωσίας.

Έζησαν τον 4ο αιώνα και βοήθησαν στην αποδοχή και κατανόηση της ελληνικής Παιδείας από τους Χριστιανούς της Ελλάδος και της Μικράς Ασίας.

Είχαν και οι τρεις μεγάλη μόρφωση, όχι μόνο θεολογική, αλλά και βασισμένη στα αρχαία ελληνικά κείμενα.

Πίστευαν ότι ο Χριστιανός έχει πολλά να ωφεληθεί από τη μελέτη των κλασικών κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, αρκεί η μελέτη αυτή να γίνεται προσεκτικά και επιλεκτικά, όπως συμβαίνει με την μέλισσα, η οποία λαμβάνει από τα άνθη μόνο ό,τι της χρειάζεται για να φτιάξη το μέλι.

Ο Μέγας Βασίλειος, Επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας, έγραψε ένα περίφημο κείμενο με θέμα πως οι νέοι μπορούν να ωφεληθούν από τα αρχαία ελληνικά κείμενα. Εκεί παραθέτει παραδείγματα ήθους από τον βίο μεγάλων μορφών της Αρχαιότητος.

Μεταξύ άλλων παρουσιάζει θετικά παραδείγματα εγκρατείας από τον βίο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του σπουδαίου αυτού τέκνου της ελληνικής Μακεδονίας.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, εκφωνώντας Επιτάφιο Λόγο προς τον καλό του φίλο Μέγα Βασίλειο, υπογραμμίζει ότι το σπουδαιότερο αγαθό για τον άνθρωπο είναι η Παιδεία, η μόρφωση.

Προσθέτει επίσης ότι παράλληλα με την εκκλησιαστική παιδεία, τα χριστιανικά γράμματα δηλαδή, πρέπει οι νέοι να γνωρίζουν και τη σοφία που έρχεται έξω από τον ναό (έξωθεν ή θύραθεν παιδεία) εννοώντας τα κλασικά κείμενα των Αρχαίων Ελλήνων.

Στην Αντιόχεια της Συρίας έζησε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος έφτασε μέχρι το αξίωμα του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Η πατρίδα του τότε ήταν σημαντικό κέντρο ελληνικής Παιδείας. Σπούδασε τη ρητορική και τη νομική, αλλά αφοσιώθηκε στην Εκκλησία.

Οι απόψεις του για την παιδαγωγική είναι διαχρονικές και επίκαιρες και διδάσκονται σήμερα, μετά από τόσους αιώνες, σε κορυφαία πανεπιστήμια εντός και εκτός Ελλάδος.

Οι Τρεις Ιεράρχες αγωνίσθηκαν για μια Παιδεία, η οποία δεν θα προσφέρει απλώς τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση, αλλά θα είναι διδασκαλία γνώσεων και ήθους, ώστε η μόρφωση να αποβαίνει ουσιαστικά σε δια-μόρφωση χαρακτήρων.

Πίστευαν σε Παιδεία προσανατολισμένη στον Θεό και στον συνάνθρωπο.

Σε σχολείο, το οποίο θα διδάσκει τη φιλανθρωπία, τον σεβασμό σε κάθε αδύναμο και πάσχοντα συνάνθρωπο, την ελευθερία που συνδυάζεται με υπευθυνότητα, τον υγιή και αφανάτιστο πατριωτισμό.

Αγαπητά μας παιδιά, σας ευχόμαστε καλή πρόοδο και σας καλούμε να γνωρίσετε τα κείμενα και τη σοφία των Τριών Ιεραρχών.

Να τους έχετε ως πρότυπα στη ζωή σας, μέσα από ουσιαστική μελέτη, και να θυμάστε ότι σκοπός της Παιδείας είναι να γίνετε ολοκληρωμένες προσωπικότητες με σφαιρική γνώση, χρήσιμοι για την κοινωνία, την πατρίδα και την Ανθρωπότητα.

Το μέλλον θα είναι καλύτερο αν φωτισθούμε όλοι από τα νάματα και τον τρόπο ζωής του Μεγάλου Βασιλείου, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

 Με πατρικές ευχές και αγάπη

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

«Ψίθυροι στον Παράδεισο»

Με την ψυχή στο στόμα

αλήτευα όλη νύχτα στον Παράδεισο…

Ακροπατώντας μη ξυπνήσω τους αγγέλους.

Σκύβοντας μη σκαλώσουν τα μαλλιά μου στ’ αστέρια.

Αναπνοή-αναπνοή σε βρήκα.

Χάδι το χάδι μ’ αναγνώρισες.

Φιλί-φιλί και φτάσαμε στη πόρτα του Θεού.

Μας πήρε μέσα κι έκλεισε.

Τα μάτια σου άστραψαν έτσι;

Θα βρέξει στο Παράδεισο

Ποίηση: Νόνη Σταματέλου

Ζωγραφική: Σοφία Βλάχου - Πρωτόπαππα

Αρχιερατικός Εσπερινός

Αρχιερατικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Μαξίμου, θα τελεσθεί στον Άγιο Νικόλαο «εις Κοπάνους» την Τετάρτη 30 Ιανουαρίου, στις 5 το απόγευμα.

Για την Αγάπη...

 

Οσίου Εφραίμ του Σύρου

«Είναι μακάριος ο άνθρωπος εκείνος που έχει αγάπη Θεού, γιατί περιφέρει με την παρουσία του τον Θεό, διότι ο Θεός είναι αγάπη, και αυτός που μένει μέσα στην αγάπη, μένει «ἐν τῶ Θεῶ». Εκείνος που έχει αγάπη υπερέχει, με τη βοήθεια του Θεού, από όλους. Εκείνος που έχει αγάπη δε φοβάται, διότι η αγάπη βγάζει έξω από την ψυχή το φόβο.

Εκείνος που έχει αγάπη δεν αποστρέφεται ποτέ κανέναν, ούτε μικρό, ούτε μεγάλο, ούτε ένδοξο, ούτε άδοξο, ούτε φτωχό, ούτε πλούσιο, αλλά γίνεται ακάθαρτο αποσπόγγισμα όλων. Όλα τα σκεπάζει, όλα τα υπομένει. Εκείνος που έχει αγάπη δεν αλαζονεύεται εναντίον κάποιου, δεν ξιπάζεται, κανέναν δεν κακολογεί, αλλά και αυτούς που κακολογούν τους αποφεύγει.

Εκείνος που έχει αγάπη δε σκέφτεται με πανουργία, δε θέλει να υποσκελίσει, ούτε υποσκελίζει τον αδελφό.

Εκείνος που έχει αγάπη δε ζηλεύει, δε φθονεί, δεν κατατρέχει, δε χαίρεται με την πτώση των άλλων, δεν εξευτελίζει αυτόν που έπεσε σε σφάλμα, αλλά τον συλλυπείται και τον συμπαραστέκεται και τον ανακουφίζει, δεν παραβλέπει τον αδελφό στην ανάγκη του, αλλά τον συμπαραστέκεται, και πεθαίνει μαζί του.

Εκείνος που έχει αγάπη εκτελεί το θέλημα του Θεού, και είναι μαθητής του, διότι ο ίδιος ο καλός μας Δεσπότης είπε « Από αυτό θα ξέρουν όλοι ότι είστε μαθητές μου, αν αγαπάτε ο ένας τον άλλο». Εκείνος που έχει αγάπη ποτέ δεν αποκτά κάτι για τον εαυτό του, δε θεωρεί τίποτε δικό του, αλλά όλα όσα έχει τα προσφέρει κοινά σε όλους. Εκείνος που έχει αγάπη κανέναν δε θεωρεί ξένο, αλλά όλους τους έχει δικούς του.

Εκείνος που έχει αγάπη δεν παροργίζεται, δεν ξιπάζεται, δε φουντώνει από οργή, δε χαίρεται για την αδικία που γίνεται, δεν εξακολουθεί να ψεύδεται, κανέναν δε θεωρεί εχθρό, παρά μόνο τον Διάβολο. Εκείνος που έχει αγάπη όλα τα υπομένει, είναι ευεργετικός, είναι μακρόθυμος.

Λοιπόν, είναι μακάριος αυτός που έχει αποκτήσει την αγάπη, και με αυτήν ως κτήμα αναχωρεί προς τον Θεό, διότι ο Θεός, αναγνωρίζοντας τον δικό του άνθρωπο, θα τον δεχθεί στους κόλπους του, θα ζει δηλαδή ο εργάτης της αγάπης μαζί με τους Αγγέλους, και θα βασιλεύσει μαζί με τον Χριστό.

Διότι την αγάπη έχοντας ήρθε και ο Θεός Λόγος επάνω στη γη, μ’ αυτήν και ο παράδεισος έχει ανοιχθεί για μας, και η ανάβαση στον ουρανό διακηρύχθηκε για όλους.

Ενώ ήμασταν εχθροί με τον Θεό, με την αγάπη συμφιλιωθήκαμε μ’ αυτόν. Ορθά λοιπόν είπαμε ότι η αγάπη είναι ο Θεός, και αυτός που μένει μέσα στην αγάπη, μένει «ἐν τῶ Θεῶ».

Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως

 

Ὁ ἱερὸς Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐπειδὴ δὲν ἔκανε διακρίσεις ἀνάμεσα στὰ πρόσωπα στὴν ἀπόδοση τοῦ δικαίου καὶ ἔλεγχε καὶ τὴν ἴδια τὴν βασίλισσα Εὐδοξία γιὰ τὶς παρανομίες καὶ τὶς ἀδικίες της, ἐξορίσθηκε δύο φορές, ἀλλὰ καὶ πάλι ἀνακλήθηκε ἀπὸ τὴν ἐξορία. Ἐξορίστηκε ὅμως καὶ πάλι γιὰ τρίτη φορά.

Ἡ ἔκπτωση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸ θρόνο προκάλεσε σχίσμα μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ὀπαδοί του, ποὺ καλοῦνταν «Ἰωαννίτες», δὲν ἀναγνώριζαν τὸν διάδοχό του, παρὰ τὶς ἐπίμονες συστάσεις νὰ ὑπακούσουν στοὺς νέους ἐκκλησιαστικοὺς ἄρχοντες καὶ νὰ διαφυλάξουν τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὁδηγήθηκε στὴν Κουκουσὸ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Ἀραβισσὸ καὶ ἔπειτα, στὶς 10 Ἰουνίου τοῦ ἔτους 404 μ.Χ., στὴν Πιτιούντα τοῦ Πόντου. Ἡ πορεία του μέχρι ἐκεῖ, ἦταν ὄχι μόνο περιπετειώδης, ἀλλὰ κυριολεκτικὰ μαρτυρική, γεμάτη ἀπὸ κακουχίες καὶ δεινοπαθήματα.

Ἐκεῖ λοιπόν, στὴν Πιτιούντα, ὁ ἔνσαρκος Ἄγγελος κλήθηκε ἀπὸ τὸν πάντων Δεσπότη στὶς αἰώνιες σκηνές, τὸ ἔτος 407 μ.Χ., ἐνῶ τὸ ἅγιο σκήνωμά του ἐνταφιάσθηκε στὰ Κόμανα τοῦ Πόντου μαζὶ μὲ τὰ ἅγια λείψανα τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Βασιλίσκου καὶ Λουκιανοῦ, καθὼς εἶχε ἀποκαλυφθεῖ σὲ αὐτὸν ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἴδιους διὰ νυκτερινῆς ὀπτασίας, ὅταν ἀκόμη ζοῦσε.

Τὸ σχίσμα τῶν «Ἰωαννιτῶν» ἀποκαταστάθηκε μὲ τὴν ἀνακομιδὴ τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου στὴν Κωνσταντινούπολη, τὸ ἔτος 438 μ.Χ., ἐπὶ Πατριάρχου Πρόκλου. Ἡ μεταφορὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων ἀπὸ τὰ Κόμανα συνοδεύτηκε ἀπὸ μία ἐπιστολὴ – διαταγὴ τοῦ αὐτοκράτορα Θεοδοσίου Β’, υἱοῦ τοῦ Ἀρκαδίου καὶ τῆς Εὐδοξίας. 

Πηγή: synaxarion.gr