Οι Παρακλήσεις του Δεκαπενταύγουστου

Ο μήνας Αύγουστος είναι ο μήνας της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Παναγίας μας. Αν καθ’ όλο το έτος έχουμε συχνές και πυκνές αναφορές για τη Μητέρα του Κυρίου, εκεί που αποκορυφώνεται η δοξολογική, τιμητική και ικετευτική αναφορά μας σ' Εκείνη, είναι κατά τον μήνα αυτό, λόγω της εορτής της Κοιμήσεώς της και της με αυτήν κατά την παράδοση της Εκκλησίας μας συνδεδεμένης Μεταστάσεώς της.

Αιτία γι' αυτό είναι ότι η Κοίμηση και η μετάσταση της Θεοτόκου επιστεγάζουν την όλη αγιασμένη επί γης πορεία της, που σημαίνει ότι το κάθε γεγονός της ζωής της Παναγίας θεωρείται ως αναβαθμός, που οδηγεί στην αγκαλιά του Τριαδικού Θεού. Με άλλα λόγια, με την Κοίμηση της Θεοτόκου κατανοούμε οι πιστοί ότι τίποτε δεν υπήρξε τυχαίο στη ζωή της -άλλωστε, υπάρχει τίποτε τυχαίο;- αλλά όλα συμπλέκονταν από τη Θεία Χάρη, η οποία συνεργαζόταν με την ελεύθερη βούλησή της, ώστε να φθάσει να γίνει η Παναγία αυτό που δηλώνει η προσωνυμία της: Παν-αγία. Υπεράνω δηλαδή οποιουδήποτε αγίου, είτε ανθρώπου είτε αγγέλου. «Θεός μετά Θεόν» κατά μία μάλιστα πατερική έκφραση. Γι' αυτό και ψάλλει αδιάκοπα η Εκκλησία μας: «Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ». Από αυτό καταλαβαίνουμε και γιατί η νηστεία για την Παναγία, γιατί οι καθημερινές ικεσίες μας με τους παρακλητικούς κανόνες, γιατί οι γονυκλισίες.

Ιδιαιτέρως θα σταθούμε στους παρακλητικούς κανόνες, Μεγάλο και Μικρό, που αποτελούν μακάριο εντρύφημα κάθε πιστού, παρηγοριά κι ελπίδα του σ' όλες τις περιστάσεις της ζωής του, μάλιστα τότε που αντιμετωπίζει διαφόρων ειδών πειρασμούς. Και τούτο γιατί οι βασικές προϋποθέσεις στις οποίες στηρίζονται και οι δύο κανόνες, είναι αφενός το γεγονός ότι ως άνθρωποι χειμαζόμαστε ευρισκόμενοι μέσα σ' αυτόν τον ταλαίπωρο κόσμο με τους πολυποίκιλους πειρασμούς και τις παγίδες του, αφετέρου υπάρχει η ελπίδα και η παρηγοριά, η καταφυγή και η δύναμη, που είναι η παρουσία της Παναγίας στη ζωή μας.

Τώρα το 15αύγουστο, κάθε βράδυ, τελούμε όπως είπαμε, στις εκκλησίες την Παράκληση της Παναγίας. Η Παράκληση είναι ένα μουσικό ποίημα - προσευχή, που έγραψε τον 9ο αιώνα μάλλον ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός, που αντιστάθηκε ηρωικά στους Εικονομάχους, με αποτέλεσμα να τον σημαδέψουν στο κεφάλι με πυρωμένο σίδερο! (Γι' αυτό πήρε το όνομα «Γραπτός»).

Η παράκληση που έγραψε ο άγιος Θεοφάνης ονομάζεται «Μικρή» Παράκληση (επίσημα λέγεται «μικρός παρακλητικός κανόνας» γιατί «κανόνας» είναι το βυζαντινό μουσικό και ποιητικό είδος, με ειδικό στυλ γραμμένος, με ωδές κλπ).

Υπάρχει και η Μεγάλη Παράκληση (ελάχιστα μεγαλύτερη είναι), που την έγραψε ο πολύ πιστός -και μεγάλος ποιητής επίσης- αυτοκράτορας της Νίκαιας Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις (όταν η Κωνσταντινούπολη ήταν υπόδουλη στους σταυροφόρους).

Είναι κι αυτή ένα σπουδαίο ποίημα-κανόνας, που φανερώνει τις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά και τη βοήθεια που έχει πάρει και παίρνει συνεχώς από την Παναγία.

Πηγή: www.monipetraki.gr

Αρχίζουν οι «Παρακλήσεις»

 

 

Σας κάνουμε γνωστό ότι στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους» πόλεως Ιωαννίνων, οι «Παρακλήσεις» (Μικρός και Μέγας «Παρακλητικός Κανών» προς την Υπεραγία Θεοτόκο) θα ψάλλονται στις επτά το απόγευμα, αρχής γενομένης από την ερχόμενη Δευτέρα 1^η Αυγούστου.

 

«Παρακλήσεις» δεν τελούνται το απόγευμα του Σαββάτου και την παραμονή της Μεταμορφώσεως.

27/07: Παντελεήμονος Μεγαλομάρτυρος Αναργύρου.

Tω αυτώ μηνί KΖ΄, μνήμη του Aγίου ενδόξου Mεγαλομάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος.

Γαλακτόμικτον Mάρτυς αίμα σης κάρας,

Δι’ ην υδατόμικτον ο Xριστός χέει1.

Φάσγανον εβδομάτη λάχεν εικάδι Παντελεήμων.

Oύτος ο Άγιος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Mαξιμιανού εν έτει τδ΄ [304], καταγόμενος από την πόλιν της Nικομηδείας, υιός πατρός μεν Έλληνος, Eυστοργίου ονομαζομένου, μητρός δε, εκ προγόνων ούσης Xριστιανής, καλουμένης Eυβούλης. Έμαθε δε, την μεν των σωμάτων ιατρικήν τέχνην, από κάποιον Eυφρόσυνον, όστις είχε δόξαν και φήμην μεγαλωτάτην, και εφαίνετο ότι έφθασεν εις το άκρον της ιατρικής. Tην δε της ψυχής και κατά Xριστόν ιατρικήν, έμαθεν από τον Άγιον Eρμόλαον, τον Iερέα της εν Nικομηδεία Eκκλησίας, περί ου προείπομεν εις την εικοστήν έκτην του παρόντος. Διά μέσου γαρ της κατά Xριστόν ιατρικής ταύτης, ανέστησεν ο Άγιος ένα παιδίον, οπού εδαγκάσθη από μίαν έχιδναν, και ήτον κάτω πεσμένον νεκρόν, μόνον με το να επικαλέσθη ο Άγιος το του Xριστού όνομα. Όθεν εβαπτίσθη από τον ρηθέντα Άγιον Eρμόλαον, και ωδηγήθη εις την του Xριστού πίστιν. O δε τρόπος του μαρτυρίου αυτού, έγινε με τοιούτον τρόπον. Ένας τυφλός επήγεν εις τον Άγιον και ιατρεύθη. Eρωτηθείς δε από τον βασιλέα, ποίος τον ιάτρευσεν; απεκρίθη, ότι ο Παντολέων (τούτο γαρ ήτον το πρώτον του όνομα) επειδή και επικαλέσθη το όνομα του Xριστού. Eπρόσθεσε δε και τούτο, ότι και αυτός πιστεύει εις τον Xριστόν. Όθεν παρευθύς επρόσταξεν ο βασιλεύς και απεκεφάλισαν τον ποτέ τυφλόν, τον δε Παντολέοντα ερευνήσαντες, ευρήκαν και έφεραν ενώπιον του βασιλέως.

     Kαι επειδή ο Άγιος ούτε με κολακείας, ούτε με φοβερισμούς επείσθη να αρνηθή την πίστιν του Xριστού, διά τούτο έδειραν αυτόν δυνατά, και έκαυσαν με αναμμένας λαμπάδας. Eμφανισθείς δε ο Kύριος εις τον Άγιον με το σχήμα Eρμολάου του Iερέως, είπεν εις αυτόν, να έχη θάρρος. Aλλά και όταν εβάλθη ο Άγιος εις το βρασμένον μολύβι, και όταν έρριψαν αυτόν εις την θάλασσαν, και τότε, λέγω, εφάνη ο Kύριος, ότι μαζί με τον Παντελεήμονα εβάλθη μέσα εις αυτά, όθεν και έμεινεν αβλαβής από όλα τα βάσανα. Έπειτα εδόθη εις τα θηρία διά να τον φάγουν, φυλαχθείς δε και από αυτά αβλαβής, εδέθη εις ένα τροχόν καρφωμένον με μαχαίρια κοπτερά, ο οποίος από υψηλόν μέρος ερρίφθη εις τον κατήφορον. Mετά δε ταύτα έλαβεν ο Άγιος την του θανάτου απόφασιν. Όθεν επροσευχήθη, και τελειωθείσης της προσευχής, ήλθε θεία φωνή ονομάζουσα αυτόν αντί Παντολέοντος Παντελεήμονα. Όταν δε έμελλε να αποκεφαλισθή ο Άγιος, εξάπλωσεν ο δήμιος το χέρι του διά να τον κτυπήση με το σπαθί, και ω του θαύματος! ευθύς έλυσεν ωσάν το κηρί. Όθεν οι στρατιώται βλέποντες το τοιούτον θαυμάσιον, επίστευσαν εις τον Xριστόν. Tότε ο Άγιος κλίνας θεληματικώς την κεφαλήν, απεκεφαλίσθη. Λέγουσι δε, ότι αντί αίμα, ευγήκε γάλα από τον λαιμόν του, και ότι το δένδρον της ελαίας, εις το οποίον ήτον δεμένος ο Άγιος, ξηρόν πρότερον ον, ευθύς εβλάστησε και εύγαλε καρπόν. Tελείται δε η Σύναξις αυτού και εορτή εις την επώνυμον αυτού Eκκλησίαν. (Tον κατά πλάτος Bίον τούτου όρα εις το Eκλόγιον2.)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Tο δίστιχον τούτο ίσως ούτως ερμηνεύεται· το αίμα της εδικής σου κάρας Mάρτυς Παντελεήμων, εξήλθε μεμιγμένον με γάλα, διά την οποίαν κάραν σου, ήτοι διά σε, του μέρους λαμβανομένου αντί όλου συνεκδοχικώς, διά σε, λέγω, έχυσεν ο Xριστός από την πλευράν του αίμα μεμιγμένον με ύδωρ. «Λόγχη γαρ φησιν αυτού την πλευράν ένυξε, και ευθέως εξήλθεν αίμα και ύδωρ».

2. Eις τον Άγιον τούτον Παντελεήμονα σώζεται έν εγκώμιον απλούν και γλαφυρόν, όπερ ευρίσκεται εις το Kυριακόν της Σκήτεως της Iεράς Mονής του Kουτλουμουσίου. Eφιλοπόνησε δε εις αυτόν και ολόκληρον οκτώηχον Kανόνων ο Άγιος Iωσήφ ο υμνογράφος, όστις ευρίσκεται εν τη Σκήτη του Kαυσοκαλυβίου, έν τινι Eκκλησία του Aγίου Παντελεήμονος. Eυρίσκεται δε εις την αυτήν Σκήτην του Kουτλουμουσίου και παρακλητικός Kανών προς τον Άγιον τούτον. Έχει δε και Nικήτας ο Pήτωρ εγκώμιον εις τον Άγιον Παντελεήμονα, ου η αρχή· «Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Aγίοις αυτού». (Σώζεται δε εν τη Λαύρα, εν τω Kοινοβίω του Διονυσίου, εν τω πέμπτω Πανηγυρικώ της Iεράς Mονής του Bατοπαιδίου, και εν τη των Iβήρων. Eν τη αυτή δε Λαύρα και τη των Iβήρων σώζεται και ο ελληνικός Bίος αυτού, ου η αρχή· «Tης ειδωλικής αχλύος κατά πάσης της οικουμένης». Oμοίως και έτερον εγκώμιον προς τον αυτόν εν τη αυτή Mονή των Iβήρων σώζεται, ου η αρχή· «Έστι μεν ουδέν ούτως επέραστον».)

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ'. Εκδόσεις Δόμος, 2005).

26/07: Παρασκευής Οσιομάρτυρος.

Θεώ παρεσκεύασας αγνόν ως δόμον,

Σαυτήν άγουσα σεμνή εις κατοικίαν.

Aύτη η Aγία ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Aντωνίνου, εν έτει ρμ΄ [140], καταγομένη μεν από ένα χωρίον της παλαιάς Pώμης, θυγάτηρ δε ούσα, γονέων Xριστιανών, καλουμένων Aγάθωνος και Πολιτείας, οι οποίοι τας εντολάς του Kυρίου επιμελώς φυλάττοντες, ήτον άτεκνοι, διά τούτο και αδιαλείπτως παρεκάλουν τον Kύριον, ίνα δώση αυτοίς τέκνον. O δε Θεός, ο ποιών το θέλημα των φοβουμένων αυτόν, εχάρισε παιδίον θηλυκόν εις αυτούς, το οποίον ωνόμασαν εις το Άγιον Bάπτισμα Παρασκευήν, επειδή και εγεννήθη κατά την Παρασκευήν ημέραν της εβδομάδος. Aύτη λοιπόν αφιερώσασα τον εαυτόν της εις τον Θεόν από τας μητρικάς αγκάλας, εδιδάσκετο από την μητέρα της και ενουθετείτο. Aφ’ ου δε έμαθεν η Aγία τα ιερά γράμματα, πάντοτε ανεγίνωσκε τας θείας Γραφάς, και σχολάζουσα εν τη Eκκλησία του Θεού, εκαταγίνετο εις την αγίαν προσευχήν. Όταν δε απέθανον οι γονείς της, διεμοίρασεν όλα τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς, αυτή δε κουρευθείσα, και ενδυθείσα το σχήμα των Kαλογραίων, ευγήκεν εις τον κόσμον, κηρύττουσα το όνομα Xριστού του αληθινού Θεού ημών. Όθεν και πολλούς Έλληνας εγύρισεν εις την θεογνωσίαν. Mερικοί δε Eβραίοι εδιάβαλαν αυτήν εις τον τότε βασιλέα Aντωνίνον, λέγοντες, ότι μία γυναίκα, Παρασκευή ονομαζομένη, κηρύττει Iησούν τον Yιόν της Mαρίας, τον οποίον εσταύρωσαν οι προπάτορές μας.

     Tαύτα δε ακούσας ο βασιλεύς, επρόσταξε να φέρουν την Aγίαν έμπροσθέν του. Bλέπωντας δε αυτήν, έμεινεν έκθαμβος και εκστατικός, διά την φρονιμάδα και ευμορφίαν της. Όθεν λέγει προς αυτήν, εάν πεισθής εις τα λόγιά μου, ω κόρη, και θυσιάσης εις τους θεούς, θέλεις γένης κληρονόμος πολλών χαρισμάτων και αγαθών. Eι δε και δεν πεισθής, ήξευρε, ότι θέλω σε παραδώσω εις πολλά βάσανα. Tότε η Aγία, με ανδρειωμένον λογισμόν, απεκρίθη προς τον βασιλέα, μη γένοιτο ποτέ εις εμέ να αρνηθώ το όνομα Xριστού του Θεού μου! «Θεοί γαρ οι τον ουρανόν και την γην ουκ εποίησαν, απολέσθωσαν εκ της γης», ως λέγει ο Προφήτης Iερεμίας (Iερεμ. ι΄, 11). O δε βασιλεύς ανάψας από τον θυμόν, επρόσταξε να πυρώσουν μίαν περικεφαλαίαν, ήγουν μπαρπούταν σιδηράν, και να βάλουν αυτήν εις την κεφαλήν της Aγίας. Tούτου δε γενομένου, εφυλάχθη η Aγία αβλαβής με θεϊκήν δρόσον. Όθεν διά το τοιούτον θαυμάσιον, επίστευσαν κατ’ εκείνην την ώραν πολλοί Έλληνες εις τον Xριστόν. Έπειτα επρόσταξεν ο βασιλεύς και έκαυσαν δυνατά ένα καζάνι, γεμάτον από λάδι και πίσσαν, και μέσα εις αυτό έβαλαν την Aγίαν. Στέκουσα δε η Mάρτυς εις το μέσον του καζανίου, εφαίνετο δροσιζομένη. Όθεν βλέπωντας αυτήν ο βασιλεύς, είπε, ράντισόν με από το λάδι και την πίσσαν Παρασκευή, διά να γνωρίσω, ανίσως η πίσσα και το έλαιον καίουσιν. H δε Aγία γεμώσασα τα χέριά της, έρριψεν εις το πρόσωπον του βασιλέως, και ευθύς ετυφλώθησαν τα ομμάτιά του. Όθεν εφώναζε με μεγάλην φωνήν λέγων, ελέησόν με δούλη του αληθινού Θεού, και θέλω πιστεύσω εις τον Θεόν οπού κηρύττεις. Eυθύς λοιπόν έλαβε το φως των οφθαλμών του. Όθεν επίστευσεν εις τον Xριστόν, αυτός και όλοι οι δορυφόροι του, ήγουν οι σωματοφύλακές του, οίτινες και έλαβον το Άγιον Bάπτισμα εις το όνομα της Aγίας Tριάδος.

     H δε Aγία ευγαίνουσα από εκεί, επήγεν εις άλλας πόλεις και χωρία, κηρύττουσα το όνομα του Xριστού. Πηγαίνουσα δε εις άλλην πόλιν, εις την οποίαν εβασίλευεν ένας άνθρωπος, Aσκληπιός ονομαζόμενος, εφέρθη έμπροσθεν αυτού, και επικαλεσαμένη το όνομα του Xριστού, και σφραγίσασα τον εαυτόν της με το σημείον του τιμίου Σταυρού, ωμολόγησε τον εαυτόν της Xριστιανήν, και εκήρυξε τον Xριστόν Θεόν του ουρανού και της γης. Tαύτα δε ακούσας ο βασιλεύς, εταράχθη, και έπεμψεν αυτήν εις ένα δράκοντα φοβερώτατον φωλεύοντα έξω της πόλεως, εις τον οποίον είχον συνήθειαν και έρριχνον τους καταδικασμένους εις θάνατον, και τους έτρωγεν. Eπειδή δε η Aγία επήγεν εις τον τόπον εκείνον, διά τούτο βλέπωντας αυτήν ο δράκων, εσφύριζε μεγάλως, και ανοίξας το στόμα του, εύγαλε καπνόν πολύν. H δε Aγία πλησιάσασα κοντά εις τον δράκοντα, είπεν, έφθασεν, ω θηρίον, εναντίον σου η οργή του Θεού. Kαι λοιπόν φυσήσασα τον δράκοντα, εποίησε το σημείον του τιμίου Σταυρού. Tότε ο δράκων σφυρίξας μεγάλως, εσχίσθη εις δύω, και ηφανίσθη. Bλέπωντας δε ο βασιλεύς και οι μετ’ αυτού το τοιούτον θαυμάσιον, επίστευσαν όλοι εις τον Xριστόν.

     H δε Aγία αναχωρήσασα από εκεί, επήγεν εις άλλην πόλιν, εις την οποίαν εβασίλευεν άλλος βασιλεύς Tαράσιος ονόματι. Όστις μαθών περί της Aγίας, επαράστησεν αυτήν εις το κριτήριον. Eρωτηθείσα λοιπόν από αυτόν η Aγία, ωμολόγησε τον εαυτόν της Xριστιανήν, και τον Xριστόν Θεόν αληθινόν ανεκήρυξεν. Όθεν εβάλθη μέσα εις ένα καζάνι, το οποίον ήτον γεμάτον από λάδι και πίσσαν και μολύβι, και υποκάτω αυτού άναπτε φωτία. Άγγελος δε Kυρίου επιστάς, εψύχρανε το καζάνι, και τα εν αυτώ είδη. Όθεν έμεινεν εξ αυτών αβλαβής η του Xριστού Mάρτυς. Kαι άλλα δε ακόμη βάσανα εποίησεν εις αυτήν ο απάνθρωπος τύραννος, πλην δεν εδυνήθη να σαλεύση την στερεάν πίστιν της. Όθεν τελευταίον απέκοψε την τιμίαν αυτής κεφαλήν, και ούτως επέταξεν η ψυχή της μακαρίας νικηφόρος εις τας αιωνίους μονάς. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής όρα εις τον Nέον Θησαυρόν1.)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1. Σημείωσαι, ότι εις την Aγίαν ταύτην Παρασκευήν Kανόνα νέον η εμή αδυναμία εφιλοπόνησε, και τα ελλείποντα της Aκολουθίας αυτής ανεπλήρωσε. Συνέθετο δε και έτερον Kανόνα ο εκ του Iερού Kοινοβίου Pωσσικού σοφολογιώτατος διδάσκαλος κυρ Bενέδικτος.

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ'. Εκδόσεις Δόμος, 2005).

«Δεν υπάρχει απελπισία μέσα στην Εκκλησία...»

«Εκεί που απελπίζεσαι ο Θεός σε… βοηθά!

Δυσκολίες, πειρασμοί και απελπισία…

Να ξέρεις, παιδί μου, ότι ο πονηρός όταν δεν μπορεί να μας νικήσει εσωτερικά, τότε μας κάνει αυτές τις εξωτερικές επιθέσεις με διάφορα συμβάντα, που επιτρέπει ο Θεός, για να μας φοβίσει.

Δεν υπάρχει απελπισία μέσα στην Εκκλησία, ό,τι και να έχεις κάνει, ό,τι και να έχεις υποστεί.

Δεν υπάρχει απελπισία. Στενοχώρια μπορεί να έχεις, αλλά απελπισία όχι.

Ο Θεός, μέσα από την εξομολόγηση σε βοηθά και ξεπερνάς αυτά τα οποία μπορεί να σε οδηγήσουν στα έσχατα όρια της απελπισίας.

Έχει ο Θεός. Εκεί που απελπίζεσαι, σου στέλνει κάτι που δεν το περιμένεις… αρκεί να Τον πιστεύεις και να Τον αγαπάς.Εκείνος μας αγαπά και μας φροντίζει, όπως ο κάθε πατέρας τα παιδιά του».

Άγιος Πορφύριος

«Καλά το θέρος...»

«Όπως και να 'ναι σε απεκδέχομαι Ιησού Χριστέ, καλά το θέρος ή την άνοιξη αλλά και μέσα στο χειμώνα…» (Τάκης Παπατσώνης*)

*Ένας σπουδαίος στίχος του μεγάλου ποιητή μας, που με μοναδικό τρόπο φανερώνει αυτό που χιλιάδες σελίδες, θεολογίας προσπάθησαν να πουν. Ότι ο μεγάλος πειρασμός του ανθρώπου, είναι να παραμείνει πιστός, όχι μονάχα όταν όλα πηγαίνουν καλά στην ζωή του, αλλά κυρίως όταν έρχεται η βαρυχειμωνιά των δοκιμασιών και τα πράγματα δεν έρχονται έτσι όπως τα περιμέναμε. Τότε δοκιμάζεται η πίστη μας, στο Θεό στους ανθρώπους στο εαυτό μας. Στα δύσκολα..."αλλά και μέσα στο χειμώνα..". Τότε η μένουμε πιστοί στην αγάπη Του ή τον προδίδουμε στην συκή του φόβου και του θέλω μας.

π. λίβυος

Ο Προφήτης Ηλίας και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Πρώτον να θυμίσω απλώς τη γνωστή σε όλους μας Πίστη του Παπαδιαμάντη προς τον Ιησού  Χριστό, την Υπεραγία Θεοτόκο και τους Αγίους μας, καθώς και την Αγάπη του για την Ελλάδα, τον Πολιτισμό και την Παράδοση της. Δίκαια πολλοί τον αποκάλεσαν «Άγιο των Γραμμάτων μας».

Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, το 1989, στην ομιλία του σε φοιτητές της Μητροπόλεως Δημητριάδος σημείωσε: «Τους ήρωες του τους αναζητεί στις ρίζες της ελληνικής μας παράδοσης και τους διαζωγραφίζει ποικιλόμορφα, χωρίς μυθοπλαστική φαντασία που εξωραϊζει. Θέλει τον Έλληνα γνήσιο και αυθεντικό, χωρίς ψιμύθια. Πιστεύει στις ελληνορθόδοξες παραδόσεις […]. Ο Παπαδιαμάντης είναι ως προς την πίστη Ορθόδοξος και ως προς την ιδεολογία Ρωμιός» (1).

Ο καθηγητής Παντελής Β. Πάσχος γράφει από την πλευρά του: «Ο Παπαδιαμάντης ήταν ακέραιος χριστιανός και ολόκληρος Έλληνας. Δεν αφορίζει κανέναν από τον ιερό χώρο του, που είναι ελληνικός και ορθόδοξος” αρκεί να μην είναι ψεύτικος και αιρετικός σαν έλληνας ή σαν χριστιανός» (2). Και ο σημαντικός χριστιανός ποιητής και διανοούμενος Γιώργος Σαραντάρης τόνισε σε συνέντευξη του στο περιοδικό «Μακεδονικές Ημέρες»: «…Και θέλω να τονίσω και τούτο, ύστερα από τον Παπαδιαμάντη δε φανερώθηκε μήτε ένας σοβαρός θρησκευτικός πεζογράφος» (3).

Το δεύτερο που σημειώνω είναι ότι αγαπούσε τον Προφήτη Ηλία, όπως όλους τους Αγίους. Για τον Προφήτη Ηλία είχε γράψει και ορισμένα μικρά τροπάρια, απόστιχα του Μικρού εσπερινού εις την εορτήν του. Κατά τον Βαλέτα (4): «Αυτά τα μικρά τροπάρια εις ήχον β” προς το «Οίκος του Εφραθά…», τα σύνθεσε ο Ππδ. χωρίς να κοπιάσει καθόλου και μέσα σε λίγη ώρα κατά τα τελευταία του χρόνια, όταν κάποτε είχε πάει στο πανηγύρι του Προφήτου Ηλία, που το μοναστηράκι του βρίσκεται σε μια όμορφη αγναντερή τοποθεσία […]. Τάγραψε για να συμπληρώσει με αυτά την παλιά ασματική ακολουθία του Προφήτη, από την οποία λείπει ο μικρός Εσπερινός».

Παραθέτουμε τα εν λόγω απόστιχα (5):

Ήχος β” Οίκος του Εφραθά

Ου πυρ, ου συσσεισμός, ουχί σφοδρόν σε πνεύμα, αύρα λεπτή δε μάκαρ, ανέδειξε θεόπτην, Ηλία μεγαλώνυμε.

Στίχ. Μη άπτεσθε των χριστών μου

Αύρα τον εν λεπτή, ιδόντα Θεού δόξαν, ως ζηλωτήν Κυρίου, θεσπέσιον Προφήτην, υμνούμεν οι θεόφρονες.

Στιχ. Συ ιερεύς εις τον αιώνα

Σε ο Μονογενής, Υιός ο της Παρθένου, Θεός σεσαρκωμένος, παρέστησε τρισμάκαρ εν Θαβωρίω μάρτυρα.

Δόξα, και νυν. Θεοτοκίον. Παλαιόν

Δέσποινα αγαθή, τας αγίας σου χείρας, προς τον Υιόν σου άρον, τον φιλόψυχον Πλάστην, οικτειρήσαι τους δούλους σου.

Ένας από τους λόγους που ο Παπαδιαμάντης εκτιμούσε πολύ τον Προφήτη Ηλία ήταν πως ο ίδιος ο Θεός μιλούσε μαζί του. Σε άρθρο του, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Φόρμιγξ» (6) το 1901, γράφει για το πώς παρουσιάστηκε ο Κύριος στον Προφήτη Ηλία. Στην αρχή γράφει το τροπάριο «Αύρα πραεία υπέδειξε, και λεπτοτάτη Κύριον σοί Ηλιού, Θεώ ζηλούντι παντοκράτορι, ουχί πνεύμα βίαιον, ου συσσεισμός, ουδέ πυρ εκδειματούν” διο Ιησού τω πράω ψάλλομεν…» και μετά σημειώνει ότι ο Θεός δεν φανερώθηκε «ως εγκόσμιος δυνάστης και κατακτητής, ως Ταμερλάνος, ούτε ως Ναπολέων ή μυριόπλουτος Κροίσος, ούτε ως επιστήμων και σοφός όπως ήταν ο Αρχιμήδης», αλλά ως πράος ταπεινός Ιησούς. Αυτό, γράφει ο κυρ Αλέξανδρος, «προεσήμανε η θεοφάνεια, η γενομένη εις τον Θεσβίτην Ηλίαν επί του όρους Χωρήβ. Ο Θεός εφανερώθη εις τον Προφήτην όχι εν τω πνεύματι τω βιαίω, όχι εν τω συσσεισμώ, όχι εν πυρί, αλλ” εν φωνί αύρας λεπτής. Και η φωνή της αύρας της λεπτής είναι η φωνή του πράου Ιησού, είναι η φωνή του Ευαγγελίου» (7).

Το τρίτο σημείο είναι η σχέση του Παπαδιαμάντη με τον Προφήτη Ηλία δια μέσου του μαθητού του Προφήτη Ελισαίου. Είναι γνωστό πως στο ναϊσκο που βρίσκεται στο Μοναστηράκι και που είχε καταστραφεί και μετά από κόπους πολλούς της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών και προσωπικά του Προέδρου της, καθηγητού κ. Φώτη Δημητρακόπουλου ανιδρύθηκε, έψελνε με τον πρώτο εξάδελφο του Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, με ιερέα τον Άγιο Νικόλαο τον Πλανά. Ο Μωραϊτίδης φιλοπόνησε και «Ακολουθία πανηγυρική του Αγίου Ενδόξου Προφήτου Ελισσαίου μετά Παρακλητικου Κανόνος», η οποία έτυχε της εγκρίσεως της Ιεράς Συνόδου, που του εξέφρασε και «τον δίκαιο Αυτής έπαινον» (8).

Ο Μωραϊτίδης διηγείται ένα χαριτωμένο περιστατικό για το πώς θεώρησε ότι η Ακολουθία που έγραψε ήταν πετυχημένη:

«Εκεί που ένας ύπνος ελαφρός ήρχισε γλυκά – γλυκά να κλείη τα βλέφαρα μου, να και έρχεται, μου εφάνη (9), ο Παπαδιαμάντης, φαιδρός, γελαστός, με τα μαύρα τα μάτια του γεμάτα χαράν, με τον μαύρον του πώγωνα στιλπνόν, όπως ήτο συνήθως επάνω εις τους μεγάλους και εξαιρετικούς ενθουσιασμούς του, και με την άχρουν φωνήν του με συναρπάζει, ή μάλλον με το αρχικόν εκείνο ύφος του:

-Σήκω Αλέκο! Σήκω να πάμε στον Προφήτην να ψάλωμεν τον Κανόνα…

Σημειώσατε ότι τους Κανόνας της εορτής εις τας Αγρυπνίας εψάλαμεν πάντοτε ημείς οι δύο. Δεξιά εκείνος, αριστερά εγώ. Οι ψάλται, όσον υπερφίαλοι και αν ήσαν δια την τέχνην των, όταν ήρχετο η σειρά των Κανόνων, μας παρεχώρουν τα στασίδια των, και ίσταντο παρά την είσοδον ενθουσιώντες με το χορευτικόν ιδίωμα του Παπαδιαμάντη, όστις ψάλλων τα τροπάρια, τα οποία ήξευρεν απέξω πάντοτε σχεδόν, εχόρευεν ολόκληρος μαζύ με το στασίδιον του…

Επετάχθην πάραυτα από την κλίνην με τα μάτια μου γεμάτα δάκρυα, και με μιαν χαράν ότι η Ασματική μου σύνθεσις επέτυχε.

Και δεν εψεύσθην».

Πολλά από τα τροπάρια του Μωραϊτίδη για τον Προφήτη Ελισαίο έχουν αναφορά στον Προφήτη Ηλία. Αναφέρω δύο από τον Μικρό Εσπερινό:

«Ότε ω Προφήτα θεσπέσιε, Ηλιού ο ζηλωτής, εκάλεσε σε επ” αυτόν, τον αγρόν καταλιπών, και αροτήρας ενταυτώ, συντόνως, τούτω μάκαρ ηκολούθησας, και έσχες πνευματέμφορον διδάσκαλον, μυούντα σε τα απόρρητα, του θείου Πνεύματος λόγια, και ένθεον, ανυψούντα σου το φρόνημα».

«Ότε εν πυρίνω τω άρματι, διφρηλάτης ο Ηλίας απεχώρει εκ της γης, ηξιώθης θεομάκαρ, Ελισσαίε κατιδείν, μετάρσιον, τον θείον σου διδάσκαλον, δωρούντα, μηλωτήν σοι την αοίδιμον, προς δε διπλήν την του Πνεύματος, χάριν δι” ης και διέτεμες Ιορδάνην, και αβρόχως διεπέρασας».

Τελειώνω με το τέταρτο σημείο, που θέλω να σημειώσω. Ο Παπαδιαμάντης στα λογοτεχνήματα του τοποθετεί τα ξωκκλήσια, τα ασκηταριά ή τα μοναστήρια του Προφήτη Ηλία σε πολύ όμορφα, παραδεισένια μέρη. Στο διήγημα του «Ο πατήρ Διονύσιος» γράφει ότι ο γέροντας είχε ασκηταριό» επί του γραφικωτάτου μικρού βουνού του Προφήτου Ηλιού» (10). Στη «Φόνισσα» γράφει πως την είχαν κυνηγήσει «εις το οροπέδιον του Προφήτη Ηλία, με τας πελωρίους πλατάνους και την πλουσίαν βρύσιν» (11). Στο διήγημα του «Έρημο μνήμα» ο νέος που είχε μισέψει για χρόνια στην Αμερική και γύρισε πίσω άρρωστος ζήτησε από τον πατέρα του να τον πάει στον «Άι Λια» γιατί είχε την πίστη ότι ο Άγιος θα τον έκανε καλά αν πήγαινε κοντά του, και κοντά στη βρύση και στα πλατάνια που υπήρχαν εκεί (12). Και στο «Αγγέλιασμα» πάλι ο Άι Λιάς βρίσκεται ψηλά, με πλατάνια να τον περιτριγυρίζουν και νερά να τρέχουνε κοντά του (13).

Παραπομπές – Σημειώσεις 1.

Χριστοδούλου Παρασκευαϊδη, Μητροπολίτου Δημητριάδος «Ερέθισμα Αυτοσυνειδησίας, ο ακέραιος και επίκαιρος Παπαδιαμαντικός λόγος», ομιλία προς φοιτητές, Αθήναι, 1989, σελ. 16. 2.

Παντελή Β. Πάσχου «Θυσία Αινέσεως», Άρθρο εις περ. «Οι Τρεις Ιεράρχαι», επετειακό τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2001, αρ.φυλ. 1511, σελ. 69. 3.

Γιώργου Σαραντάρη «Έργα», 1ος Τόμος, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο, 2001, σελ. 267. Πρόκειται για απαντήσεις του Σαραντάρη σε ερωτήματα περί της ελληνικής λογοτεχνίας την εικοσαετία 1917 – 1937, που του έθεσε το λογοτεχνικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης «Μακεδονικές Ημέρες» και που δημοσιεύτηκαν στο Τεύχος του Ιανουαρίου 1938. 4.

Βαλέτα Άπαντα Παπαδιαμάντη Ε” Τόμος σελ. 641. 5.

Αλεξ. Παπαδιαμάντη «Άπαντα», Εκδ. «Δόμος», Πρώτη Έκδοση, 1988, Ε” Τόμος, σελ. 49. 6.

Δεκαπενθήμερο περιοδικό που ασχολείτο με τη βυζαντινή μουσική και όχι μόνο. Κατά την Α” περίοδο (1901 – 1904) εκδότες ήσαν οι Γερμανός Κυριαζής, Ι. Τσώκλης και Π. Τζανέας. Κατά την Β” Περίοδο ( 1905-1912) εκδότης ήταν ο Ι. Τσώκλης και εκδιδόταν και παράρτημα λειτουργικόν, με «τα παρά των διακόνων, ιερέων και ιεροψαλτών ψαλλόμενα λειτουργικά, κατά το ύφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας», υπό την επιμέλεια του Κ.Α. Ψάχου. 7.

Αυτ. Ε” Τόμος, σελ. 232-233. 8.

Βλ. σχ. Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών «Ο Άγιος Ελισαίος – Ο Ιερός Ναός στο Μοναστηράκι και η Ακολουθία του Αλ. Μωραϊτίδη». Επιμέλεια Φωτίου Α. Δημητρακόπουλου. 9.

Η Ακολουθία γράφτηκε το 1925 και ο Παπαδιαμάντης είχε κοιμηθεί το 1911. 10.

Αυτ. Ε” Τόμος, σελ. 330. 11.

Αυτ. Γ” Τόμος σελ. 418. 12.

Αυτ. Δ” Τόμος σελ. 361. 13.

Αυτ. Δ” Τόμος, σελ. 395 14.

Κηρύκου και Ιουλίττης «εις Κοπάνους»

Την ερχόμενη Παρασκευή 15 Ιουλίου, η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Κηρύκου και Ιουλίττης της μητρός αυτού.

Στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους», όπου φυλάσσεται τεμάχιο του ιερού λειψάνου του Αγίου Κηρύκου, την Πέμπτη 14 Ιουλίου, στις 19.00 μ.μ., θα ψαλεί Μέγας Εσπερινός με Αρτοκλασία, ενώ την κυριώνυμο ημέρα της εορτής, στις 07.00 π.μ., ο Όρθρος και η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.

Στην Αγία Μαρίνα...

Με αφορμή τη μνήμη της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνης της πόλης μας θα πραγματοποιηθούν λατρευτικές εκδηλώσεις, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

Τετάρτη, 13/7:

7:00 μ.μ. Εσπερινός & Ιερά Παράκληση στην Αγία Μαρίνα

Πέμπτη, 14/7:

7:00 μ.μ. Εσπερινός & Χαιρετισμοί στην Αγία Μαρίνα

Παρασκευή, 15/7:

8:00 μ.μ. Ιερό Ευχέλαιο

Σάββατο, 16/7:

7:00 π.μ. Όρθρος-Θεία Λειτουργία–Αγιασμός

8:00 μ.μ. Πανηγυρικός Εσπερινός μετ' αρτοκλασίας

9:30 μ.μ. Λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος

11:00 μ.μ. Ιερά Αγρυπνία

Κυριακή, 17/7:

7:00 π.μ. Όρθρος– Αρχιερατική Θεία Λειτουργία

(Της αγίας ενδόξου μεγαλομάρτυρος Μαρίνης)
7:00 μ.μ. Εσπερινός & Ιερά Παράκληση στην Αγία Μαρίνα

Μνήμη Οσίου Παϊσίου

Με τέσσερις Αγρυπνίες θα τιμηθεί στην Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων η δεύτερη μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου, που εντάχθηκε στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου στις αρχές του 2015.

Οι Αγρυπνίες θα τελεσθούν τη Δευτέρα 11 Ιουλίου στους Ιερούς Ναούς Αγίου Αθανασίου «της Μητρόπολης», Κοιμήσεως της Θεοτόκου «Αρχιμανδρείου», της του Θεού Σοφίας Ανατολής και Αγίου Βασιλείου Νεοκαισαρείας, στις 21.00 μ.μ.

Αγρυπνία θα τελεσθεί την ίδια μέρα και στην Ιερά Μονή Γεννήσεως της Θεοτόκου Ασπραγγέλων, στις 20.00 μ.μ., στην οποία θα χοροστατήσει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Μάξιμος.

«Δεύτε του Χριστού ο μελισσών»

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

«Δεύτε του Χριστού ο μελισσών· Δεύτε φιλομάρτυρες πάντες, νυν εορτάσωμεν, την κοινήν πανήγυριν Νεομαρτύρων Χριστού· ούτοι γαρ ανεδείχθησαν, υστέροις εν χρόνοις, δόξα και στερέωμα της ημών πίστεως· γένους ημετέρου προστάται· πάντων ασθενών ιατήρες, και των θλιβομένων παρακλήτορες»1.

Με αυτούς τους λόγους, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης εγκωμιάζει τους Αγίους Νεομάρτυρες, των οποίων την ετήσια σύναξη εορτάζει η Εκκλησία μας.

Τρίτη Κυριακή από την εορτή των Αγίων Πάντων και ο ιερός συναξαριστής μάς σημειώνει : «Μνήμη πάντων των αγίων νεοφανών του Χριστού μαρτύρων των μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως μαρτυρησάντων»2.

Είναι τα πρόσωπα εκείνα που στο ζοφερό χειμώνα της δουλείας δεν δέχθηκαν να αρνηθούν την πίστη στο πρόσωπο του Χριστού και την ιδιότητα του Χριστιανού και έτσι, πλήρωσαν την άρνησή τους με φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος με την ίδια τους τη ζωή.

Η εμφάνιση τους κατά τη δύσκολη και σκοτεινή εκείνη περίοδο που «όλα τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά»3 , φανερώνει συγχρόνως και την ταυτότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, της μόνης Εκκλησίας, αφού δεν υπάρχουν άλλες Εκκλησίες, παρά μόνο αυτή, ως η «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία», καθώς ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως. Και η ταυτότητα της Εκκλησίας μας δεν ήταν άλλη παρά η ίδια με αυτήν της αρχαίας Εκκλησίας των παλαιών Μαρτύρων. Έτσι η Ορθοδοξία είναι η φυσική συνέχεια της χριστιανικής αρχαιότητος με την οποία συνδέεται οργανικά και αδιάσπαστα. Και, όπως τότε υπήρχε το ενθουσιαστικό στοιχείο που διέκρινε τους Μάρτυρες, έτσι και τώρα, το ίδιο στοιχείο εμφανίζεται στα πρόσωπα των Νεομαρτύρων, οι οποίοι με τη θεληματική τους προσέλευση στο μαρτύριο φανερώνουν ότι ο Χριστός «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας»4.

Τον ακριβή αριθμό των Νεομαρτύρων δεν τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα εξαιτίας των ιδιαιτέρων συνθηκών που επικρατούσαν τότε, της έλλειψης ελεύθερης επικοινωνίας αλλά και του δισταγμού της Εκκλησίας να ανακηρύξει επίσημα έναν Νεομάρτυρα ως Άγιο για να μην ερεθίσει τους κατακτητές.

Τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα στολίζουν την αγία τους μορφή.

Πρώτον. Στον ευρύ κατάλογο των Νεομαρτύρων υπάρχουν όχι μόνο Κληρικοί και Μοναχοί, αλλά και πολλοί λαϊκοί και απλοί άνθρωποι της καθημερινής ζωής, άνδρες και γυναίκες, που έκαναν διάφορα επαγγέλματα. Έχουμε Νεομάρτυρες με την ιδιότητα του παντοπώλη, του κηπουρού, του ναύτη, του εμπόρου, του γουναρά, του ζωγράφου, του κτίστη, του ψαρά. Είναι οι άνθρωποι της καθημερινότητας οι οποίοι ήταν στολισμένοι με τη σεμνότητα και τη σωφροσύνη, την ευλάβεια και την απλότητα, αλλά κυρίως τη θερμή πίστη στο πρόσωπο του Χριστού.

Κι όταν έφθασε η μεγάλη ώρα της μαρτυρίας για το Χριστό, την έδωσαν πρόθυμα μένοντας πιστοί στο βάπτισμα που έλαβαν και στην ιδιότητα που είχαν. Δεν έδιναν σημασία στις υποσχέσεις των κατακτητών και σε όλα εκείνα τα οποία τους προσέφεραν. Έδειχναν την αποστροφή τους στη μουσουλμανική θρησκεία και, με το ζήλο που πυρπολούσε την καρδιά τους, ομολογούσαν το όνομα του Χριστού. Έφθαναν μάλιστα στο σημείο να κάνουν συγχρόνως και ολόκληρη διδασκαλία για την Αγία Τριάδα και το πολίτευμα της Εκκλησίας μας, φωτισμένοι από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος σύμφωνα με το λόγο του Χριστού : «εγώ γαρ δώσω υμίν στόμα και σοφίαν η ου δυνήσονται αντειπείν ουδέ αντιστήναι πάντες οι αντικείμενοι υμίν»5.

Δεύτερον. Τα πρόσωπα αυτά, που έλαμψαν στον καιρό της δουλείας και απετέλεσαν την κύρια αντίσταση απέναντι στον κατακτητή, διέθεταν επίσης τη σταθερότητα. Δεν δείλιαζαν μπροστά στα βασανιστήρια. Τα θεωρούσαν ως μέσα που στερέωναν την πίστη τους και ως μία εκδήλωση αφοσιώσεως στο πρόσωπο του Χριστού. Έτσι, ο Αγιορείτης Άγιος, στους βίους τους οποίους συνέγραψε, θα τονίσει ιδιαιτέρως «το θάρρος, την ευψυχία, την καρτερία, την υπομονή, την αγάπη, τη συγχωρητικότητά τους. Η αγία νεομάρτυς Χρυσή χαρακτηρίζεται αρρενόφρων και γενναιόψυχος. Ο Άγιος Νικήτας ο Νισύριος, αν και έφηβος, είχε γενναίο ανδρικό φρόνημα. ... Στη φυλακή όπου ήταν κρεμασμένη η Αγία Κυράννα έξαφνα έλαμψε φως μέγα καταβαίνον από την σκεπήν, ωσάν αστραπή, το οποίον περικυκλώνοντας το σώμα της μάρτυρος, εξεχύθη και εις όλην την φυλακήν και εφώτιζεν αυτήν ωσάν να έμπαινε μέσα ήλιος… Οι τούρκισσες εφώναζαν ότι το κρίμα της πτωχής Ρωμαίας μας έφθασε και έπεσε αστραπή να μας καύση, ο δε δεσμοφύλαξ έτρεμεν από τον φόβον όλος»6.

Και αυτή η σταθερότητα ήταν αποτέλεσμα της ζωντανής παρουσίας του Χριστού. Η θεϊκή δύναμη έκανε τους Μάρτυρες να χαίρουν τα βασανιστήριά τους και την παραμονή τους στη φυλακή να την παρομοιάζουν με χαροποιό συμπόσιο.

Και ένα τρίτο γνώρισμα είναι η προσφορά τους. Συγκράτησαν τη χριστιανική πίστη και διδασκαλία στα δύσκολα εκείνα χρόνια της υποταγής και της δουλείας. Η θυσία τους προκαλούσε συγκίνηση και δέος στις ψυχές των χριστιανών και ήταν ισχυρότερη από πολλές διδασκαλίες και νουθεσίες.

Η προσφορά τους αυτή δεν ήταν σημαντική μόνο για την Εκκλησία, αλλά συγχρόνως και κυρίως προς το Έθνος. Γιατί απλούστατα ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός είναι συνυφασμένοι στενά και άρρηκτα. Και εκείνος που έμεινε πιστός και μαρτυρούσε για την πίστη του Χριστού, δεν έχανε και την ιδιότητα του Ρωμιού. Αυτός όμως που γινόταν εξωμότης, δεν έχανε μόνο την πίστη, αλλά και την ιδιότητα του Έλληνα. Γι’ αυτό έχει γραφεί ότι οι Νεομάρτυρες είναι οι πρόμαχοι της ελευθερίας και συγχρόνως της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Δεν λύγισαν απ’ το ζυγό και την αιχμαλωσία και πλήρωσαν με τη ζωή τους την άρνησή τους να υποταχθούν στο θέλημα του κατακτητή, όμως ακτινοβολούν στο στερέωμα της ιστορίας και στη Βασιλεία των Ουρανών. Μπορεί στα μάτια των κατακτητών να έμοιαζαν ηττημένοι και θανατωμένοι, στην πραγματικότητα όμως, «το γένος το ασθενές νυν εθριάμβευσε των δυναστών τας αρχάς και τας εξουσίας του σκότους· και οι Μάρτυρες ως ήλιοι λαμπροί λάμπουν μέσα στην νύκτα της δουλείας και ως άγκυρες στέρεες εν καιρώ της τρικυμίας», όπως τους εγκωμιάζει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης7.

Σ’ αυτά τα πρόσωπα οφείλουμε ευγνωμοσύνη, τιμή και σεβασμό. Δεν θα είχαμε την πολυπόθητη ελευθερία από τη σκλαβιά και την τυραννία εάν δεν είχαμε τα πρόσωπα των Νεομαρτύρων, καθώς και όλων των άλλων αγωνιστών που πίστευαν στο Χριστό και έπιασαν τα όπλα «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία».

Τέτοια πρόσωπα χρειάζονται και σήμερα στην κατάξερη εποχή μας και στο βαθύ σκοτάδι της απιστίας, της αθεΐας και της αρνήσεως που μαστίζει τον τόπο μας.

Ας τους παρακαλέσουμε, μαζί με τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, να μεσιτεύουν ολόψυχα προς τον Άγιο Θεό ώστε να παρατείνει το έλεός Του για την πατρίδα μας, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο.

Ας ασπασθούμε, ακόμη, τα χαριτόβρυτα λείψανά τους, που δέχθηκαν φοβερά βασανιστήρια, με τα οποία «εξέπληξαν τους αγγέλους, τραυμάτισαν τους δαίμονες, λύπησαν τους αλλοπίστους, χαροποίησαν την Εκκλησία του Χριστού, παρηγόρησαν τους αιχμαλώτους αδελφούς τους, αγίασαν τους τόπους στους οποίους μαρτύρησαν, ευλόγησαν τον αέρα με την άνοδο των ψυχών τους»8 και αγιάζουν και εμάς σήμερα με την παρουσία τους.

Άγιοι Νεομάρτυρες, οι εν ουρανοίς ηνωμένοι αλλήλοις, πρεσβεύσατε απαύστως υπέρ των ψυχών ημών.

1 Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, «Νέον Μαρτυρολόγιον», εκδ. «Αστήρ», Έκδ. Γ’, Αθήνα 1961, σελ. 271

2 ο.π., σελ. 270

3 Διονυσίου Σολωμού, «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», στρ. 4

4 Εβρ. 13,8

5 Λουκ. 21,15

6 Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, «Πρακτικά Θεολογικού Συνεδρίου εις τιμήν και μνήμην των Νεομαρτύρων», Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 32-33

7 ο.π. σελ. 37-38

8 Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, «Νέον Μαρτυρολόγιον», εκδ. «Ιερά Καλύβη Άγιος Σπυρίδων Α’», Νέα Σκήτη – Άγιον Όρος 2012, σελ. 28.

Πηγή: www.imkastorias.gr

Ευχέλαιο

Το ιερό μυστήριο του Ευχελαίου θα τελεσθεί σήμερα, Δευτέρα 04 Ιουλίου, στις 7 το απόγευμα, στον Άγιο Νικόλαο «εις Κοπάνους».