ὑπό
τοῦ πρωτ. Λάμπρου Χ. Τσιάρα, Γεν.
Ἀρχιερ. Ἐπιτρόπου
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰωαννίνων
Τήν τρίτη Κυριακή ἀπό τοῦ Πάσχα, ἀγαπητοί ἐπισκέπτες τῆς ἰστοσελίδας
μας, ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τούς ἀνθρώπους πού τόλμησαν, σέ ὧρες δύσκολες, νά τιμήσουν
τόν Διδάσκαλό τους, τόν Ἰησοῦ Χριστό, καί νά σώσουν, μέ τήν πράξη τους, τήν
τιμή ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Τά πρόσωπα αὐτά εἶναι, ἀφ’ ἑνός, ὁ Ἰωσήφ καί ὁ
Νικόδημος, “κεκρυμμένοι” μαθητές τοῦ Ἰησοῦ, καί, ἀφ’ ἑτέρου, οἱ τρεῖς (κατά τόν
εὐαγγελ. Μάρκο) μαθήτριες Μυροφόρες· Μαρία ἡ Μαγδαληνή, Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καί
Σαλώμη. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί μαρτυροῦν, ὅτι ὁ Ἰησοῦς ὄντως “ἀπέθανε καί ἀνέστη”. Οἱ
μέν μαθητές βεβαιώνουν γιά τό θάνατο καί τήν ταφή τοῦ Ἰησοῦ, οἱ δέ μαθήτριες
γιά τήν Ἀνάστασή του. Οἱ δύο ἄνδρες τόν εἶδαν “νεκρόν κρεμάμενον” καί τόν ψηλάφησαν· εἶδαν τή λογχευθεῖσα πλευρά του· ἔπειτα
τόν ἀποκαθήλωσαν καί τόν ἔθαψαν μέ τά χέρια τους. Οἱ μαθήτριες βρῆκαν τό μνημεῖο
κενό, ἄκουσαν ἀπό τόν Ἄγγελο τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως και – τό ἐξόχως
σπουδαιότερο – συνάντησαν στό δρόμο, φεύγοντας, τόν Ἀναστάντα : «καί ἰδού ἀπήντησεν
αὐταῖς λέγων· χαίρετε» (Μάτ. 28,9)· και τόν προσκύνησαν.
Δέν θά προβοῦμε σέ περαιτέρω περιγραφές ἤ ἀναλύσεις τῶν περιστατικῶν.
Μόνο σᾶς προτείνουμε νά διαβάσετε τόν ὕμνο – ἀριστούργημα τῆς Μέγ. Παρασκευῆς,
πού παραθέτουμε στή συνέχεια, καθώς καί μιά δική μας ἔμμετρη ἑρμηνευτική ἀπόπειρα
σέ δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Ὁ ὕμνος ἀναφέρεται στήν τολμηρή πράξη τοῦ Ἰωσήφ, νά
ζητήσει ἀπό τόν Πιλᾶτο τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, γιά νά τό ἐνταφιάσει.
Ὁ ὕμνος:
Τόν ἥλιον κρύψαντα τάς ἰδίας ἀκτῖνας,
καί τό καταπέτασμα τοῦ ναοῦ
διαρραγέν,
τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ, ὁ Ἰωσήφ
θεασάμενος,
προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καί
καθικετεύει λέγων·
δός μοι τοῦτον τόν ξένον, τόν ἐκ
βρέφους ὡς ξένον
ξενωθέντα ἐν κόσμῳ· δός μοι τοῦτον
τόν ξένον,
ὅν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς
ξένον·
δός μοι τοῦτον τόν ξένον, ὅν
ξενίζομαι βλέπειν
τοῦ θανάτου τό ξένον· δός μοι τοῦτον
τόν ξένον,
ὅστις οἶδεν ξενίζειν τούς πτωχούς
τε καί ξένους·
δός μοι τοῦτον τόν ξένον, ὅν Ἑβραῖοι
τῷ φθόνῳ
ἀπεξένωσαν κόσμῳ· δός μοι τοῦτον
τόν ξένον,
ἵνα κρύψω ἐν τάφω, ὅς ὡς ξένος οὐκ
ἔχει
τήν κεφαλήν ποῦ κλῖναι· δός μοι
τοῦτον τόν ξένον,
ὅν ἡ Μήτηρ καθορῶσα νεκρωθέντα ἐβόα·
Ὦ Υἱέ καί Θεέ μου, εἰ καί τά
σπλάγχνα τιτρώσκομαι,
καί καρδίαν σπαράττομαι, νεκρόν
σέ καθορῶσα,
ἀλλά τῇ σῇ Ἀναστάσει θαῤῥοῦσα
μεγαλύνω.
Καί τούτοις τοίνυν τοῖς λόγοις
δυσωπῶν τόν Πιλᾶτον ὁ εὐσχήμων,
λαμβάνει τοῦ Σωτῆρος τό Σῶμα, ὅ
καί φόβῳ
ἐν σινδόνι ἐνειλήσας καί σμύρνῃ,
κατέθετο ἐν τάφῳ,
τόν παρέχοντα πᾶσι ζωήν αἰώνιον
καί τό μέγα ἔλεος.
Καί ἡ δική μας ἔμμετρη ἑρμηνευτική
ἀπόδοση:
Καθώς θεᾶται ὁ Ἰωσήφ τόν ἥλιο νά ἐκλείπει,
-νά κρύβει τίς ἀκτῖνες του, νά
γίνεται σκοτάδι-
καί τοῦ ναοῦ τό χώρισμα νά
σχίζεται στά δύο,
μέ τοῦ Σωτῆρος τή θανή, προσῆλθε
στόν Πιλᾶτο·
καί λέγοντας λόγια σάν κι αὐτά,
θερμῶς τόν ἱκετεύει :
«Δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, πού ἤδη
ἀπό Βρέφος
ἔτσι στόν κόσμο ἔζησε, μέχρι τό τέλος : ξένος.
Δῶσ’ μου τοῦτον τόν Ξένο, πού οἱ ὁμοεθνεῖς
του
ὡς ξένον ἐθανάτωσαν, γιατί τόν ἐμισοῦσαν·
δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, πού ἐγώ
ξενίζομαι σάν βλέπω
νά ὑπομένει θάνατο, πρᾶγμα γιά Κεῖνον
… ξένο·
δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, πού
ξέρει νά φιλοξενεῖ
ὅλους τοῦ κόσμου τούς φτωχούς κι ὅλους
πάλι τούς ξένους·
δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, πού οἱ Ἑβραῖοι,
φθονεροί,
ξέκοψαν ἀπ’ τόν κόσμο καί τόν ἐκάμαν
ξένο·
δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, σέ τάφο
νά τόν κρύψω,
-νά βρει κι αὐτός ἀνάπαυση- γιατί
ὡς ξένος πού ‘ναι
καί φτωχός, δέν ἔχει ποῦ τήν
κεφαλή νά κλίνει.
Δῶσ’ μου αὐτόν τόν Ξένο, πού ἡ
Μητέρα στό Σταυρό,
νεκρό σάν πού τόν εἶδε, λόγια
πικρά ἐβόησε·
“Υἱέ μου καί Θεέ μου, πληγώνομαι
στά σπλάχνα μου
καί στήν καρδιά σπαράζω, καθώς σέ
βλέπω ἄψυχο.
Ὅμως, μέ τήν Ἀνάστασή σου,
θαρρεύω μέσα μου
καί δέν θρηνῶ, μά ὑμνολογῶ τό
μέγα Ὄνομα σου”».
Μέ τέτοια λόγια ὁ Ἰωσήφ κετεύει
τόν Πιλάτο·
-κι ἐκεῖνος δυσωπήθηκε καί τοῦ
‘δωσε τόν Ξένο-.
Πῆρε τό Σῶμα ὁ μαθητής, τό μύρωσε
μέ σμύρνα,
τό τύλιξε μ’ εὐλάβεια σέ καθαρό
σεντόνι,
κι ἔθεσ’ ἐν τάφῳ τή Ζωή : Αὐτόν
πού σέ ὅλους δίνει
τήν ἀτελεύτητη ζωή καί τ’ ἄπειρο ἔλεός
του.
Ἀγαπητοί ἀναγνῶστες·
περάσανε ἀπό τότε ἐποχές,
περάσανε αἰῶνες, μά ὁ Χριστός γιά τούς πολλούς μένει ὅπως καί τότε : ξένος. Δέν
ἔλειψαν ὅμως ποτέ –οὔτε θά λείψουν– οἱ ὀλίγοι καί ἐκλεκτοί· ἐκεῖνοι πού ἀληθινά
τόν ἀγαποῦν καί τόν πιστεύουν. Αὐτοί εἶναι οἱ Ἅγιοί του. Ἄν θέλουμε νά ‘μαστε
κι ἐμεῖς ἀνάμεσα σέ αὐτούς, τούς ἐκλεκτούς, θά πρέπει νά ἔχουμε τήν ἴδια μ’ ἐκείνους
πίστη καί ἀφοσίωση στόν ἀναστάντα Κύριο· νά ‘χουμε τήν ἀγάπη πού τολμᾶ καί
ξεπερνᾶ ἐμπόδια, χωρίς νά ὑπολογίζει κόστος· νά ‘χουμε τήν ἀγάπη πού
σταυρώνεται καί θυσιάζεται “ἕνεκεν τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου”. Διαφορετικά
ὁ Χριστός θά μένει ἔξω ἀπ’ τήν καρδιά καί τή ζωή μας· θά ‘ναι γνωστός μας, ἴσως,
ἀλλά… ξ έ ν ο ς.
