Αληθώς Ανέστη

«Πάνω σ' ένα ξένο στίχο»: Ταξιδεύοντας στη Μεγάλη Παρασκευή με την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη

«Το ξέρει όποιος αγάπησε . στο φως των άλλων ο κόσμος φθείρεται . μα εσύ θυμήσου Άδης και Διόνυσος είναι το ίδιο» («Έφεσος - Μνήμη Β’»)

Ανέβηκε στο Σταυρό το Φως του κόσμου. Και στην δική Του προοπτική το ιδανικό του κόσμου χωρίς Θεό φθάρηκε. Επικράνθη ο Άδης. Και στη φθορά του άφησε τους σπασμούς του μίσους του, πετώντας κάθε προσωπείο. Εμπτυσμοί. Μάστιγες. Κολαφισμοί. Ραπίσματα. Στέφανος. Πορφύρα. Κάλαμος. Εμπαιγμός. Χολή. Διαμερισμός. Χλεύη. Όξος. Το ξέρει Εκείνος που αγάπησε και αγαπά. Ακόμη και τον Άδη, όχι μόνο τον δικό Του, αλλά και τον δικό μας.

Ο δικός Του Άδης μεταμορφώθηκε σε Βασιλεία. Νικήθηκε από το Φως Του. Ο δικός μας άδης ακόμη πάει να μας ξεγελάσει με την μεταμόρφωσή του σε Διόνυσο. Φάγωμεν, πίωμεν. Ο κόσμος χαίρεται με τα πρόσκαιρα. Μα δεν αγαπά. Γι’ αυτό και παραμένει άδης. Και φθείρει εμάς με το ψεύτικο φως που ρίχνει επάνω μας. Όπως κι αν λέγεται. Χρόνος. Γνώση. Τέχνη. Ηδονή. Δικαίωμα. Ένα ξεγέλασμα, δώρο του άδη μας, μην τυχόν και μας κρατήσει δεμένους στον τρόπο του, για πάντα.

Το ξέρει όποιος αγάπησε. Εκείνον. Ότι με κλειδί το «Μνήσθητι» ο άδης μας δεν αντέχει. Μια χαραμάδα Ανάστασης θέλει το Φως Του και πλημμυρίζει τα πάντα μας. Μα θέλει την τόλμη να ανεβούμε στον δικό μας σταυρό.  Μαζί Του.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός 

Ο Επιτάφιος του Αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους»

Ο Εσταυρωμένος «εις Κοπάνους»

Δια χειρός Κωνσταντίνου Γιαννάκη, αντίγραφο του πρωτότυπου Εσταυρωμένου, που αγιογράφησε το 1845 ο Πέτρος (πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού της πόλεώς μας) και φυλάσεται στο Σκευοφυλάκιο του Ναού μας.

«Εσταυρώθης δι' εμέ, ίνα εμοί πηγάσης την άφεσιν...»

«Τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα άγια και σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν΄ τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, α δι' ημάς κατεδέξατο΄ έτι Δε και την του ευγνώμονος ληστού, του συσταυρωθέντος αυτώ, σωτήριον εν τω σταυρώ ομολογίαν». Το ιερό συναξάρι της αγίας αυτής ημέρας αναφέρει με λεπτομέρεια τι τιμούμε και προσκυνάμε αυτή την αγία ημέρα.

 

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι για μας τους χριστιανούς η πλέον φρικτή, πένθιμη και λυπητερή ημέρα, αλλά και η πιο ιερή, η πιο αγία, η πολυσέβαστη και πλέον αγαπητή και προσκυνητή ημέρα της Εκκλησίας μας. Κι αυτό διότι ο Βασιλεύς των βασιλευόντων και Κύριος των κυριευόντων, ο Ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού κρέμεται καρφωμένος, γυμνός, άπνους, επάνω στο ξύλο του σταυρού, ως χείριστος κακούργος. Ο Εσταυρωμένος Χριστός μας πήρε επάνω Του όλες τις αμαρτίες του κόσμου και ανέβηκε εκών στο φρικτό Γολγοθά για να εξαγοράσει, μυστήριο πως, με το τίμιο Αίμα Του τη λύτρωση του ανθρωπίνου γένους.

Ποια καρδιά δεν λυγίζει την ημέρα αυτή μπροστά στη φρικτή και ανείπωτη θεοκτονία;. Ποια μάτια δε βουρκώνουν στο αντίκρισμα του γλυκύτατου Εσταυρωμένου; Ποια ψυχή δε μαλακώνει μπροστά στα άδικα παθήματα; Ποια γόνατα δεν κλείνουν κάτω από το Σταυρό για να προσκυνήσουν τα Θεία Πάθη; Εκατομμύρια πιστοί χριστιανοί πενθούν για τον οδυνηρό θάνατο του Χριστού μας. Κατακλύζουν τους ιερούς Ναούς με μπουκέτα άνθη στα χέρια για να τα εναποθέσουν στον ιερό Επιτάφιο. Να προσκυνήσουν το Λυτρωτή τους, Αυτόν, ο Οποίος «εξηγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω τιμίω Του αίματι».

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός αφού συνελήφθη στον κήπο του Όρους των Ελαιών, ύστερα από την προδοσία του Ιούδα, σύρθηκε δέσμιος σε  μια δραματική νυκτερινή δίκη. Η μανία των αρχόντων του ισραηλιτικού λαού ήταν τέτοια που δεν μπορούσε να περιμένει για να ξημερώσει η αυριανή ημέρα. Οι ιεροί Ευαγγελιστές αναφέρουν λεπτομέρειες για την δίκη - παρωδία. Η καταδίκη ήταν ήδη προαποφασισμένη και μόνο έπρεπε να τηρηθούν κάποια νομιμοφανή προσχήματα. Τη λύση έδωκαν πληρωμένοι ψευδομάρτυρες, οι οποίοι, διαστρέφοντας τα λόγια του Χριστού στήριξαν την επιθυμητή κατηγορία: Ένοχος θανάτου! 

 

Με το φως της ημέρας οδηγήθηκε στο Πραιτώριο, στην έδρα του Ρωμαίου διοικητή Πιλάτου. Η επίσημη καταδίκη έπρεπε να απαγγελθεί από τη «νόμιμη εξουσία». Επιστρατεύθηκε ο όχλος για να φωνασκεί και να απαιτεί την σταυρική Του καταδίκη. Είναι αυτός ο ίδιος ο όχλος που λίγες ημέρες πριν φώναζε «Ευλογημένος ο Ερχόμενος»! Ο διεφθαρμένος εκπρόσωπος της διεφθαρμένης ρωμαϊκής εξουσίας, ανταλλάσσει την καταδίκη του Μεγάλου Αθώου με την ελευθερία του μεγάλου κακούργου Βαραββά.  Τελικά  παρ' όλες τις επιφυλάξεις του ο Πιλάτος παραδίδει το Χριστό «ίνα σταυρωθή» (Λουκ.19:16).

Φορτωμένος το βαρύ ξύλο του σταυρού πέρασε από τους δρόμους της αγίας πόλεως για διαπόμπευση, οδηγούμενος στον τόπο του μαρτυρίου, το λόφο του Γολγοθά. Το κουρασμένο σαρκίο Του δεν αντέχει το βάρος του ξύλου και πέφτει καταμεσής στο δρόμο. Αγγαρεύεται ο διερχόμενος Σίμων ο Κυρηναίος, ο οποίος τελικά ανεβάζει το φονικό όργανο στον τόπο της εκτελέσεως. Σκουριασμένα χοντρά καρφιά μπήγονται στα χέρια και τα πόδια Του. Το τίμιο Αίμα Του χύνεται άφθονο και βάφει τα άνομα χέρια των δημίων Του. Ως άνθρωπος πονά και υποφέρει, μα υπομένει το φοβερό μαρτύριο, το οποίο τον οδηγεί αργά και βασανιστικά στο θάνατο. Εκατέρωθέν Του σταυρώνονται δύο αδίστακτοι ληστές, από τους οποίους ο ένας μετανοεί και σώζεται (Λουκ. 23:40). Είναι ο πρώτος που εισέρχεται στον Παράδεισο! 

Μέσα σους αφόρητους πόνους και το χειρότερο κάτω από το αίσθημα της άδικης καταδίκης Του, όχι μόνο δεν οργίζεται και δεν καταριέται τους άνομους δημίους Του, αλλά παρακαλεί τον Ουράνιο Πατέρα να τους συγχωρήσει, διότι «Ουκ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ. 23:34).

Τελικά «ην δεν ωσεί ώρα έκτη» (Λουκ. 23:44), ο Κύριος «κράξας φωνή μεγάλη αφήκε το πνεύμα» (Ματθ. 27:50). Αμέσως συνέβησαν θαυμαστά φαινόμενα: «σκότος εγένετο εφ' όλην την γην έως ώρας ενάτης, του ηλίου εκλείποντος» (Λουκ.23:44), «το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω, και η γη εσείσθη και αι πέτραι εσχίσθησαν, και τα μνημεία ανεώχθησαν και πολλά σώματα των κεκοιμημένων αγίων ηγέρθη, και εξήλθον εις την αγίαν πόλιν και ενεφανίσθησαν πολλοίς» (Ματθ. 27:51-52). Αν οι σκληρόκαρδοι Ιουδαίοι έμειναν απαθείς μπροστά στην φρικτή θεοκτονία, η άψυχη φύση συγκλονίστηκε συθέμελα, διαμαρτυρόμενη για τη μεγαλύτερη κακουργηματική πράξη όλων των εποχών.

Ο επί κεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος «εκατόνταρχος και οι μετ' αυτού τηρτούντες τον Ιησούν, ιδόντες τον σεισμόν και τα γινόμενα εφοβήθησαν σφόδρα λέγοντες΄ αληθώς Θεού υιός ην ούτος» (Ματθ. 27:54). Το ίδιο «και πάντες οι συμπαραγενόμενοι όχλοι επί την θεωρίαν ταύτην, θεωρούντες τα γενόμενα, τύπτοντες εαυτών τα στήθη υπέστρεφον» (Λουκ. 23:48). Αντίθετα οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι, όχι μόνο δεν συγκινήθηκαν από τα συγκλονιστικά γεγονότα, αλλά πήγαν στον Πιλάτο ζητώντας: «κέλευσον ασφαλισθήναι τον τάφον εως τρίτης ημέρας, μήποτε ελθόντες οι μαθηταί αυτού νυκτός κλέψωσιν αυτόν και είπωσι τω λαώ, ηγέρθη από των νεκρών΄ και έσται η εσχάτη πκλάνη χείρων της πρώτης» (Ματθ. 27:64).

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι όπως προαναφέραμε ημέρα θλίψεως και συντριβής για μας του πιστούς. Όμως για τη θεολογία της Εκκλησίας μας η Μεγάλη Παρασκευή είναι ήδη Πάσχα. Η ψυχή του Κυρίου, ως ψυχή αληθινού ανθρώπου έπρεπε να ακολουθήσει την προδιεγεγραμμένη πορεία της, να κατέβει στον παμφάγο ’δη, στον τόπο κατοικίας όλων των ψυχών όλων των εποχών. Όμως η ψυχή του Κυρίου, ως αναπόσπαστο μέρος της θεανδρικής υποστάσεως του Θεού Λόγου, δεν ήταν δυνατόν να κρατηθεί στον τόπο της βασάνου, δεν ήταν δυνατόν η ψυχή της πηγής της ζωής να γίνει βορρά του θανάτου και παραμείνει δέσμια του ’δη. Σύμφωνα με την πατερική διδασκαλία της Εκκλησίας μας η ψυχή του Κυρίου λειτούργησε ως δόλωμα στον Άδη. Ως παμφάγος κατάπιε το δόλωμα αυτό και πιάστηκε και αιχμαλωτίσθηκε από αυτό και νικήθηκε!

 

Το Θείο Πάθος έχει και μια άλλη σημαντική παράμετρο για μας τους ορθοδόξους πιστούς. Χωρίς αγώνα και παθήματα είναι αδύνατο να υπάρξει νίκη και θρίαμβος. Χωρίς θυσία είναι αδύνατον να υπάρξει λύτρωση. Χωρίς σταυρό δεν  μπορεί να υπάρξει ανάσταση. Το Θείο Πάθος δείχνει και σε μας την ανάγκη να ακολουθήσουμε πρόθυμα το δικό μας δρόμο του μαρτυρίου και ανεβούμε στο δικό μας σταυρό, που είναι η σταύρωση και ο θάνατος του παλαιού πτωτικού εαυτού μας, προκειμένου να έχουμε την μακάρια ελπίδα και της δικής μας ανάστασης.

Ο Μυστικός Δείπνος

«Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες, αλληλοδιαδόχως εκ τε των θείων Αποστόλων και των ιερών Ευαγγελίων παραδεδώκασιν ημίν τέσσερά τινα εορτάζειν΄ τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον (δηλαδή την παράδοσιν των καθ' ημάς  φρικτών Μυστηρίων), την υπερφυά Προσευχήν και την Προδοσίαν αυτήν».

Αυτό είναι το συναξάρι της Μεγάλης Πέμπτης. Η αγία μας Εκκλησία τιμά την αγία αυτή ημέρα όσα έλαβαν χώρα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ και όσα ακολούθησαν μετά το Μυστικό Δείπνο.

Το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο εκουσίως και αδίκως Παθών για τη δική μας σωτηρία Κύριος γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, η καταδίκη και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών. Ως άνθρωπος αισθανόταν το δια της θυσίας Του βαρύ φορτίο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους και γι' αυτό αγωνιούσε υπερβαλλόντως. Δεν τον ενδιέφερε το δικό Του μαρτύριο και ο θάνατος, αλλά η συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του.

Γι' αυτό λοιπόν αφιέρωσε το βράδυ της προπαραμονής του επικείμενου ιουδαϊκού Πάσχα και παραμονή της δικής Του σταυρικής θανής στους αγαπημένους Του μαθητές. «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών προ του με παθείν» (Λουκ. 22:15) τους είπε. Ήθελε να φάγει για τελευταία φορά μαζί τους. Μα το σπουδαιότερο να τους αφήσει τις τελευταίες παρακαταθήκες Του και πάνω απ' όλα να τελέσει τον Μυστικό Δείπνο, να παραδώσει την υπερφυά Θεία Ευχαριστία, η οποία θα τελείται στο διηνεκές ως η αέναη παρουσία Του στην Εκκλησία.

Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως και σε ένδειξη πραγματικής και άδολης αγάπης, ως δούλος ο Κύριος έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με την πράξη Του αυτή ήθελε να αφήσει την ύψιστη εντολή της αλληλοδιακονίας των ανθρώπων. «ο μείζων εν υμίν γινέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών» (Λουκ. 22:25).

Κατόπιν κάθισαν στο τραπέζι του δείπνου. Ο Κύριος θέλησε κατ' αρχήν να ξεκαθαρίσει την υπόθεση του προδότη μαθητή. Δεν ήταν δυνατόν να καθίσει ο άνομος εκείνος μαζί τους στην παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, πολλώ δε μάλλον να κοινωνήσει σε αυτό. Λέγει λοιπόν «Εις εξ' υμών παραδώσει με, ο εσθίων μετ' εμού» (Μάρκ. 14:18, Ιωάν. 13:22). Τα λόγια αυτά έφεραν αναστάτωση στους μαθητές. Δεν περίμεναν να ακούσουν τέτοια φοβερή αγγελία και άρχισαν να διερωτώνται ποιος είναι αυτός. Ο αγαπημένος μαθητής Ιωάννης πέφτοντας στον τράχηλο του Διδασκάλου ρώτησε εξ' ονόματος όλων: «Κύριε τις εστιν»; και ο Κύριος απάντησε: «Εκείνος εστίν ω εγώ βάψας το ψωμίον επιδώσω» (Ιωάν.13:26). Και βουτώντας τεμάχιο άρτου στο φαγητό το έδωσε στον Ιούδα. Αυτός το έφαγε και μετά από αυτό «εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς» (Ιωάν.13:27). Ο Ιησούς του είπε: «ό ποιείς, ποίησον τάχιον» (Ιωάν.13:27). Ο προδότης μαθητής έφυγε βιαστικά, απομακρυνθείς για πάντα από τη χορεία των μαθητών και από την κοινωνία του Θείου Διδασκάλου. «Ην δε νύξ» προσθέτει ο Ιωάννης. «Νυξ πραγματική, τονίζει σύγχρονος συγγραφέας, αλλά και νυξ πνευματική εν τη ψυχή του Ιούδα, εν η το φως του θείου Πνεύματος δια παντός εσβέσθη».

Μετά από αυτό ο Κύριος προέβη στη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Έλαβε άρτο και αφού ευχαρίστησε έκοψε αυτόν σε τεμάχια και έδωκε στους μαθητές του λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου», το αληθινό το πραγματικό, «το υπέρ υμών διδόμενον» (Λουκ.22:19). Ύστερα πήρε το ποτήριο της ευλογίας, που ήταν γεμάτο με οίνο και αφού ανέπεμψε ευχαριστήριο δέηση στο Θεό Πατέρα έδωκε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες΄ τούτο γαρ εστι το αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν  αμαρτιών» (Ματθ. 26:28, Μάρκ. 14:24)...

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη έχουν τεράστια σωτηριολογική σημασία για μας. Πρώτ' απ' όλα η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος φανερώνει την άμετρη θεία ευσπλαχνία και αγάπη για τον πεσόντα άνθρωπο. Η ολοκληρωτική νίκη της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τον σταυρικό θάνατο του αναμάρτητου Χριστού. Μόνο το τίμιο αίμα του Μεγάλου Αθώου μπορούσε να καθαρίσει κάθε ρύπο αμαρτίας σε όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μόνο αυτό μπορούσε να φέρει την καταλλαγή και την ισορροπία, που είχε διαταράξει σοβαρά το κακό και η αμαρτία.

Αυτή η Μεγάλη Θυσία μπορεί να έχει πρακτικά αποτελέσματα στην Εκκλησία, μέσω της Θείας Ευχαριστίας, την οποία παρέδωσε ο Κύριος τη σημερινή ημέρα στους μαθητές Του και μέσω αυτών στην Εκκλησία. Η απολυτρωτική Θυσία του Σταυρού συνεχίζεται στο διηνεκές στις άγιες Τράπεζες των ναών, ως την κυριότερη αγιαστική πράξη της Εκκλησίας μας. Ο Κύριος είναι παρών στην Εκκλησία Του μέσω του ιερού Μυστηρίου τη Θείας Ευχαριστίας. Εμείς γινόμαστε οργανικά, πραγματικά, μέλη του μυστικού Του Σώματος με την Κοινωνία του αγίου Σώματός Του. Έτσι συντελείται η σωτηρία μας.

«Υπέρ την πόρνην αγαθέ ανομήσας...»

«Τη αγία και μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιούμεθα οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου πάθους μικρόν τούτο γέγονεν».

Αυτό είναι το συναξάρι της σημερινής ημέρας, της Μεγάλης Τετάρτης. Οι συνοδοιπόροι του πάθους του Χριστού μας πιστοί καλούμαστε αυτή την ιερή ημέρα να τιμήσουμε την έμπρακτη και ειλικρινή μετάνοια της πρώην πόρνης γυναικός, η οποία έγινε συνώνυμη με την συντριβή και την αλλαγή ζωής.

Το σημαντικότατο, συγκινητικότατο και διδακτικότατο γεγονός της αλείψεως του Κυρίου με πολύτιμο μύρο από την αμαρτωλή γυναίκα διασώζουν με μικρές παραλλαγές και οι τέσσερις ευαγγελιστές. Ο Ματθαίος (26:6-13), ο Μάρκος (14:3-9) και ο Ιωάννης (12:1-8) ομιλούν για την ίδια γυναίκα, την Μαρία, την αδελφή του Λαζάρου, η οποία, όπως αναφέραμε, από ευγνωμοσύνη για την ανάσταση του αδελφού της, έκαμε αυτή την σπουδαία πράξη. Αντίθετα ο Λουκάς αναφέρει πως η γυναίκα, που δεν αναφέρεται το όνομά της, ήταν αμαρτωλή πόρνη. Είναι προφανές ότι πρόκειται για διαφορετικό περιστατικό. Ίσως να ήταν η πόρνη γυναίκα, την οποία έσωσε ο Κύριος από το λιθοβολισμό των υποκριτών Ιουδαίων (Ιωάν.8:5). Βεβαίως στον Εσπερινό της ημέρες διαβάζεται η περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, όμως το περιεχόμενο και η θαυμάσια υμνολογία της ημέρας είναι εμπνευσμένη από την περικοπή του Ευαγγελίου του Λουκά.

Σύμφωνα με τον ιερό ευαγγελιστή ο Ιησούς προσκλήθηκε σε δείπνο στο σπίτι κάποιου Σίμωνος, ο οποίος ανήκε στην τάξη των Φαρισαίων. Κάποια γυναίκα αμαρτωλή όταν έμαθε ότι ο Κύριος ήλθε στην πόλη, ζήτησε να μάθει σε πιο σπίτι έχει καταλύσει. Και ενώ έτρωγαν και συζητούσαν, ξάφνου μπήκε στο σπίτι η γυναίκα εκείνη, κρατώντας στα χέρια της αλαβάστρινο δοχείο γεμάτο πολύτιμο μύρο. Προχώρησε στο μέρος του Ιησού και αφού στάθηκε πίσω Του, γονάτισε και άρχισε να κλαίει και να οδύρεται γοερά. Άνοιξε αμέσως το δοχείο και άρχισε να ρίχνει απλόχερα το μύρο και να πλένει με αυτό πόδια του Ιησού. Μαζί με το πολύτιμο μύρο έσμιγε και τα καυτά δάκρυά της, τα οποία έτρεχαν σαν ποτάμι από τα μάτια της.  Αφού άδειασε το δοχείο ξέπλεξε τα πλούσια μαλλιά της και σκούπισε με αυτά τα πόδια Του, καταφιλώντας τα αδιάκοπα.
 

Ο Φαρισαίος οικοδεσπότης απόρησε με το γεγονός και διαλογιζόταν: Αυτός εδώ είναι προφήτης, δε γνωρίζει το ποιόν αυτής τη γυναίκας και την αφήνει να τον αγγίξει; Ο καρδιογνώστης Χριστός είπε στον Σίμωνα: Έχω να σου πω το εξής για τις σκέψεις σου. Εκείνος είπε: μίλα μου δάσκάλε. Κάποιος, του είπε, δάνεισε χρήματα σε δύο ανθρώπους, στον πρώτο πεντακόσια δηνάρια και στον δεύτερο πενήντα. Όταν έπρεπε να τα επιστρέψουν αυτοί δεν είχαν και ο δανειστής τους τα χάρισε. Και ρωτά το Σίμωνα: ποιος από τους δυο θα χρωστάει μεγαλύτερη χάρη στον δανειστή; Ο Σίμων απάντησε: αυτός που του χαρίστηκε το μεγαλύτερο ποσό. Σωστά απάντησες, του είπε ο Ιησούς. Για κοίταξε αυτή τη γυναίκα. Εγώ μπήκα στο σπίτι σου και δεν μου έπλυνες τα πόδια με νερό, όμως εκείνη μου τα έπλυνε με τα δάκρυά της και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. Χαιρετισμό δε μου έδωκες, όμως αυτή δε σταμάτησε στιγμή να μου φιλάει τα πόδια. Με λάδι δεν μου άλειψες το κεφάλι, όμως αυτή με πανάκριβο μύρο μου άλειψε τα πόδια. Δεν αξίζει να της πω: «σου συγχωρούνται οι τόσες πολλές αμαρτίες σου, διότι με αγάπησες τόσο πολύ»; Γυρίζοντας προς τη γυναίκα της είπε: «σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου». Τότε άρχισαν οι συνδαιτυμόνες να διερωτώνται: ποιος είναι αυτός που μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες; Ο Χριστός ξαναλέγει στη γυναίκα: «Η πίστη σου σε έσωσε, πήγαινε στο καλό».

Η γυναίκα αυτή ήταν διαβόητη για την αμαρτωλότητά της. Οι υποκριτές συντοπίτες της την ήθελαν πόρνη, για να ικανοποιεί τις πορνικές τους αμαρτωλές έξεις. Ένα σκεύος αμαρτωλής ηδονής και τίποτε περισσότερο. Στην κοινωνική και θρησκευτική ζωή της πόλεως δεν είχε θέση, ήταν το μίασμα, την οποία έπρεπε να αποφεύγουν. Κάπως έτσι σκέφτηκε και ο Σίμων ο οικοδεσπότης, όταν είδε να μπαίνει στο «καθώς πρέπει» σπίτι του εκείνη και να το «μιαίνει». Πολλώ δε μάλλον να αγγίζει τον υψηλό καλεσμένο του ραβίνο.

Το σώμα της αμαρτωλής αυτής γυναίκας έχε παραδοθεί εξ' ολοκλήρου στο βόρβορο της αμαρτίας και της διαφθοράς. Όμως μέσα στα κατάβαθα της ψυχής της σιγόκαιγε αμυδρή φλόγα λυτρώσεως. Ο ψυχικός της κόσμος δεν είχε διαφθαρεί ολοκληρωτικά. Η παρουσία του Σωτήρα Χριστού στην πόλη εκείνη λειτούργησε στην καρδιά της ως ισχυρότατος άνεμος, ο οποίος θέριεψε την αδύναμη φλόγα λυτρώσεως και την έκαμε πυρακτωμένο καμίνι, ασυγκράτητη ορμή για μετάνοια και σωτηρία και γι' αυτό έτρεξε κοντά Του με τον χαρακτηριστικό αυτό τρόπο.
               

Ο Χριστός, εγκαινίασε μια νέα αντίληψη για τον αμαρτωλό άνθρωπο, εντελώς διάφορη από εκείνη της ιουδαϊκής κοινωνίας. Δεν είναι ο αμαρτωλός άνθρωπος μιασμένος από τη φύση του, αλλά ένας πνευματικά ασθενής, ο οποίος χρειάζεται βοήθεια. Έθεσε ως αντίδοτο της πνευματικής ασθένειας τη μετάνοια, η οποία είναι ο ισχυρότατος εκείνος μοχλός, ο οποίος γκρεμίζει το οικοδόμημα της αμαρτίας και αναγεννά τον άνθρωπο. Δια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού παρήλθε ανεπιστρεπτί το καθεστώς του νόμου και της μισθαποδοσίας, και ανέτειλε η εποχή της χάριτος και του ελέους.

Η αφιέρωση της ημέρας αυτής στην μακάρια πρώην πόρνη γυναίκα έγινε σκόπιμα από τους αγίους πατέρες. Η μορφή της προβάλλει ως φωτεινό ορόσημο καταμεσής στην οδοιπορία προς το Θείο Πάθος για να δείξει και σε μας πως αν δεν συντριβούμε, σαν και εκείνη, και δεν δείξουμε έμπρακτη μετάνοια δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε το Χριστό στο Πάθος και την Ανάσταση. Η αγία μας Εκκλησία θέσπισε τη μετάνοια ως ύψιστη δωρεά η οποία ανανεώνει την ουρανοδρόμο πορεία μας προς το Χριστό και την τελείωσή μας. Καλός χριστιανός δεν είναι εκείνος, ο οποίος γεμάτο κομπασμό και εγωιστική αυτάρκεια, ισχυρίζεται ότι έφτασε σε επίπεδο αγιότητας και δεν χρειάζεται πια άλλο αγώνα, αλλά ο διατελών σε διαρκή μετάνοια.

Το τροπάριο της Κασσιανής

«Τα Εύρετρα»: Ταξιδεύοντας στη Μεγάλη Εβδομάδα με την ποίηση της Κικής Δημουλά

«Ω βλέμμα λάθος κόσμο μου γνώρισες. Δεν ήταν αυτός. Ω αντίληψη εάν ο κόσμος που μου γνώρισες εσύ είναι ο σωστός δεν ήταν αυτός. Το  λάθος αίσθημά μου κι ο κόσμος του όλος είν’ ο σωστός μου κόσμος» («Η ομορφιά του απογοητευτικού»).

Φωνάζουμε για πρόσωπα. Για έργα και ημέρες. Δεν φωνάζουμε για όνειρα και ιδέες. Υπαρκτά και ανύπαρκτα. Για τον εντός μας άνθρωπο. Τον ξεχάσαμε. Δεν φωνάζει άλλωστε, για να τον ακούσουμε, αλλά περιμένει.

Το βλέμμα όμως ξέρει. Αρκεί να είναι καθαρό. Να γεννά φωνές παιδιών που  αγαπούνε. Ακόμη και τα λάθη. Στα κρυμμένα του μυαλού, που αναβλύζουν απ' την καρδιά είναι η αλήθεια. Ο σωστός κόσμος τον οποίο θα μπορούσαμε να χτίσουμε. Αφού φωνάξουμε.

Βαρέθηκα τη λογική. Μ' αρέσει ό,τι μού ανοίγει έναν κόσμο ταπεινό, στο μεταίχμιο του ονείρου που μπορεί να συναντήσει τη ζωή. Μ' αρέσει το ταξίδι όταν δεν σε επαινούν οι ειδικοί, όσοι ξέχασαν ότι κάποτε ήταν μικροί. Όταν στρώνουν τα κλαδιά και αφήνουν την καρδιά τους γυμνή από ρούχα εκείνοι που αποφάσισαν ότι δεν μπορούν να κρύβουν άλλο τον μέσα κόσμο τους.

Μπήκε στις καρδιές όσων είχαν εναποθέσει κάθε σοβαρότητα και είχαν ντυθεί την χαρά τού να λες το μεγάλο ΝΑΙ σ' Αυτόν που πρωτίστως συγχωρεί.

Αγαπώ τα λάθη μου όταν μού δείχνουν το μέσα μου.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

«Να αφεθούμε στον μεγάλο Έρωτα...»

Γράφει ο π. Λύβιος

Όποιος δυσκολεύεται να ερωτευθεί, να αφεθεί στην αγάπη που πολλές φορές τρομάζει τις άμυνες και τα οχυρά του «εγώ», θα δυσκολευτεί σήμερα το βράδυ να αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Νυμφίου τον Χριστό μας. Γιατί η εκκλησία μέσα από την ακολουθία του Νυμφίου μας καλεί να αγαπήσουμε. Να συνάψουμε πνευματική σχέση με τον Κύριο της ζωής μας. Που; Στο πρόσωπο της αγάπης και του έρωτος. Μας ζητάει να απογυμνωθούμε από τις βεβαιότητες του νάρκισσου εαυτού μας. Από την φυγοπονία και την εσωστρέφεια και να δοθούμε, δίχως όρους και κρατούμενα στον Νυμφίο της ψυχή μας. Να δοθούμε απόλυτα, απογυμνωμένοι από τις αρετές μας, τα κατορθώματα μας, τον εγκλωβισμό του νου μας, από τις αυτοκαταστροφικές επιθυμίες μας και να συνάψουμε μια βαθιά ουσιαστική σχέση.

Καλούμαστε να ακολουθήσουμε τον Χριστό στο πάθος και την σταύρωση. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί παρά μονάχα από ανθρώπινες καρδιές που είναι ερωτευμένες. Στο ποσοστό που θα ερωτευθούμε τον Χριστό θα τον ακολουθήσουμε κιόλας. Κανείς δεν εισέρχεται σε βάσανα και κόπους, θυσίες και ταλαιπωρίες, πόνους και δάκρυα, σταυρώσεις και εσωτερικές απογυμνώσεις, εάν δεν έχει αγαπήσει. Μονάχα στο ποσοστό που αγαπάμε θυσιαζόμαστε. Μονάχα ο έρωτας μπορεί να κάνει την υπέρβαση, να περάσει από την ασφάλεια και τον έλεγχο του «Εγώ» στην παράδοση και το άφημα της καρδιάς. Από το να θέλει να καταλαβαίνει να αρχίσει να νιώθει.

«Ευλογημένος ο ερχόμενος...»

Κυριακή των Βαΐων, να, πηγαίνει πάλι κατά την κολασμένη πολιτεία ο Χριστός, καθισμένος απάνω σ’ ένα γαϊδούρι, χωρίς σέλλα, χωρίς χρυσά χάμουρα κι από πίσω του ακολουθούνε οι λίγοι δικοί του, «το μικρόν ποίμνιον»…

Ποιοι είναι αυτοί οι λίγοι που ακολουθούνε το φτωχό το γαϊδουράκι; Είναι οι «κοπιώντας και πεφορτισμένοι», που τους είπε αυτός που είναι καβάλα στο πουλάρι «Ελάτε σε μένα κι εγώ θα σας ξεκουράσω»…

Είναι πρωί… Βγαίνοντας από την εκκλησία μετά την απόλυση καθόμαστε στο πεζούλι βαστώντας στο χέρι το κλωνί της δάφνης. Τα βουνά είναι ειρηνικά «αποστάζοντα γλυκασμόν». Τα μελίσσια βουίζουνε στην πρασινάδα. Παραπέρα βοσκά ήσυχα το γαϊδουράκι του Χριστού. Η ειρήνη στάζει, όπως στάζει το βάλσαμο, στις καρδιές μας, που λένε ολοένα μέσα μας «Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. Αλληλούια».

Φώτης Κόντογλου, «Ανέστη Χριστός» (Η δοκιμασία του λογικού).

Μεγάλη Εβδομάδα «εις Κοπάνους»

Στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους», σύμφωνα με το πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων για τη φετινή Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, η Ακολουθία του «Νυμφίου» (Κυριακή Βαΐων, Μεγάλη Δευτέρα και Μεγάλη Τρίτη εσπέρας), όπως και η ακολουθία του «Νιπτήρα» (Μεγάλη Τετάρτη εσπέρας) αρχίζουν στις 19.30 μ.μ.

Το μυστήριο του Ευχελαίου (Μεγάλη Τετάρτη) στις 18.00 μ.μ. και η ακολουθία των Αγίων Παθών (Μεγάλη Πέμπτη) στις 19.00 μ.μ.

Οι Λειτουργίες των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη), καθώς και η Θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου (Μ. Πέμπτη και Μ. Σάββατο) αρχίζουν στις 7 το πρωί.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών ξεκινά στις 8 το πρωί, ακολουθεί ο Εσπερινός στις 10.00 και η Αποκαθήλωση στις 11.00. Ο «Επιτάφιος Θρήνος» (Όρθρος Μεγάλου Σαββάτου) αρχίζει στις 19.30 μ.μ. και, ακολούθως, γύρω στις 21.30, γίνεται η περιφορά του Επιταφίου εντός του Κοιμητηρίου του Ναού.

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, τα Προκαταρκτικά του Μεσονυκτίου της Αναστάσεως αρχίζουν στις 23.00. Ακριβώς τα μεσάνυχτα, η τελετή της Αναστάσεως λαμβάνει χώρα στον κήπο του Ναού και ακολούθως ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου διαρκούν το αργότερο ως τις δύο μετά τα μεσάνυχτα.

Στην πόλη των Ιωαννίνων, ο Μέγας Εσπερινός του Πάσχα τελείται στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου, εν Μονοεκκλησία, στις 11:00 το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.

Καλή Μεγάλη Εβδομάδα και Καλή Ανάσταση!

«Προ εξ ημερών του Πάσχα»

Γράφει ο Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος

Ἔστρωσε ἡ φύση στή γῆ τήν ἀνοιξιάτικη πνοή της. Γαλάζιο τό στερέωμα. Κι οἱ ἡλιακτίδες ὡς ἀργά μαζί μας. Πάνω σ᾿ αὐτήν τήν ἐμβίωση θά βαδίσει ὁ Ἀναμάρτητος γιά νά σπείρει τό θαῦμα τῆς Χριστιανοσύνης. Kι᾿ ἕνας ὕμνος γλυκός, γεμάτος προσδοκία καί χαρμοσύνη μᾶς περιμένει, μᾶς ὠθεῖ νά τόν τραγουδήσουμε ἐαρινά. Νά τόν ψάλουμε σάν τά μικρά κανοναρχάκια, γιά νά τόν ἀκούσει ὁ Θεός: «Ψυχή μου, ψυχή μου ἀνάστα, τί καθεύδεις;» (2).

Βλέπω τίς ἀνθισμένες μιγδαλιές, ὅλες μαζί μπουμπουκιασμένες, ἀγκαλιασμένες. Καί μούρχεται νά τίς ρωτήσω, ποῦ πάτε τόσο στολισμένες, τόσο χαρούμενες; Κι᾿ ὕστερα νά στραφῶ στή Ρωμηοσύνη. Νά τῆς πῶ νά βάλει κι᾿ αὐτή τά καλά της. Νά μοσχομυριστεῖ.

Νά κρατήσει βάγια στά χέρια της. Καί νά τήν καλέσω νά ψάλλουμεν μαζί, σάν μικρά παιδιά, τό «Ἐξέρχεσθε οἱ πιστοί εἰς τήν Ἀνάστασιν» (3). Νά τ᾿ ἀκούσει κι᾿ ὁ κόσμος, πώς κι᾿ ἀπό κάστρα μέσα, μπορεῖ οἱ φύλακες τοῦ Ἀληθινοῦ νά κρατήσουνε χρυσές λαμπάδες, νά φωνάξουνε τό «Χριστός Ἀνέστη».

Πάμε νά μποῦμε σέ κατάνυξη. Μᾶς φωτίζουνε οἱ οὐρανοί τό δρόμο. Καί μέ τό ρυθμό τῆς ζωῆς, ν᾿ ἀνεβοῦμε σκαλί σκαλί στόν Πατέρα μας. Εἴμαστε ἡ μάζα ἡ ἡρωϊκή τῆς πόλης.

Καί πιασμένοι χέρι χέρι μέ τό πεπρώμενο μας στολίζουμε τό χρόνο τῆς μαρτυρίας μας μέ ὄνειρα ἀξεπέραστα. Σάν κάποιος ἄγγελος νά μᾶς τά θυμίζει στ' αὐτί. Ἀθανατίζουμε τή συντροφιά τῆς λαλίστατης σιωπῆς βαδίζοντας πάνω της γιά νά μποῦμε νοσταλγημένα στόν κεκοσμημένο νυμφῶνα τοῦ Χριστοῦ.

Μέ Γλυκειά μυσταγωγία μᾶς σκεπάζουν οἱ νύχτες πού ἔρχονται. Γεμάτες ἀπό τό μυστήριο τῆς Πόλης, πού μᾶς βρίσκει μέσα της, σκεπασμένους ἀπό τήν ἀόρατη Χάρη ἀπό προικιά κειμηλιώδη τῶν αἰώνων. Εἶναι τό «γλυκύ μας ἔαρ». Ἡ ἀσίγαστη φωνή τοῦ Ζωοδότου, πού ἠχολογεῖ μέσα μας τήν ἐλπίδα. Ἕνα κρυφομίλημα τοῦ γένους μέ τό Θεό, πού μᾶς τρέφει μέ τό ἀχόρταγο μάννα τῆς ράτσας.

Νοιώθουμε τήν ἀνάσα τοῦ Θεοῦ νά μᾶς δροσίζει τό μέτωπο. Καί κάθε φορά σά νά πρωτοπίνουμε καί κάτι ἀπό τό θαῦμα καί τό νάμα τῆς Ἀνάστασης. Τῆς πολίτικης Ἀνάστασης, τῆς φωτισμένης μέ τό φέγγος τῆς Ἀνατολῆς, καί μέ τό μήνυμα τῶν ἀστέρων. Μέ τά βλέμματα τοῦ Σεραφείμ. Σάν τοῦ ἐνός τῆς Ἁγια-Σοφιᾶς πού παρέμεινε μαζί μας στήν Πόλη, νά μᾶς φέρνει τά μηνύματα τοῦ Ἀθεώρητου.

Γίνεται ὄμορφο τό Πάσχα ὅταν ἀνασταίνεται μέσα ἀπό ἀνθρώπινο πάθος. Αἰσθάνεσαι νά σέ κρατάει ὁ Ἀναφής ἀπό τό χέρι ζεστό νά σ᾿ ἔχει μέ τήν πίστη σου, μέ τήν Ὀρθοδοξία σου, μέ τήν κάθε ἀγάπη σου καί φορεμένο ἕνα «ἔνδυμα ἀφθαρσίας», πλεγμένο ἀπό τά χέρια τῆς Κυρᾶς Ρωμηοσύνης, καθισμένης στή σφραγισμένη κι᾿ ἀλησμόνητη αὐλόπορτα τῆς παλιᾶς γειτονιᾶς.

Πρίν ἀπό τή νύχτα τῆς Ἀνάστασης, λογιῶν λογιῶν ὧρες χτυποῦν τήν πόρτα μας, γεμᾶτες ἀπό ρέμβη ἑαρινή. Γεμάτες ἀπό ὄρθρους καί δειλινά, βουτηγμένα στόν ἦχο μιᾶς καμπάνας, πού τήν κρούει ἡ Πόλη, πού τήν ἐναρμονίζει ἡ Ρωμηοσύνη μαζί μέ τά παιδιά της, πού ντυμένα ἀγγελικά μᾶς τραγουδοῦν, «ἐξέρχεσθε οἱ πιστοί εἰς τήν Ἀνάστασιν».

Ἄνοιξη, φίλησέ μας μέ τή δύναμη τῆς φρεσκάδας, σου. Κύριε, «ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμεν Σοι φαγεῖν τό Πάσχα»;

+ ὁ Πέργης Εὐάγγελος

Φανάρι,

Βαγιανή Ἑβδομάδα

--------------------------

Ἀπό τό

(1)Δοξαστικόν τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων

(2)Ὕμνος τοῦ Τριωδίου

(3)Τέλος τοῦ Κοντακίου τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων

(4)Ἀπό τό Δοξαστικόν τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων

«Δεν πίστευε στο Θεό ούτε με την ψυχή ούτε με το σώμα»

Μητροπολίτου Σουρόζ Αντωνίου (Bloom)

Ἑβδομάδα μ’ ἑβδομάδα νοιώθουμε ὅτι πλησιάζουμε ὁλοένα τὴν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Καὶ μᾶς φαίνεται ὅτι κινούμαστε γρήγορα, ἀπὸ Κυριακὴ πρὸς Κυριακή, πρὸς τὴν ἡμέρα ποὺ κάθε φόβος, κάθε φρίκη θὰ χαθεῖ...

Ἔχουμε σήμερα ἀκόμα τὸ παράδειγμα ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ ζοῦσε μιὰ τραγωδία πρὶν συναντήσει τὸν Χριστό. Εἶναι ἡ Μαρία ἡ Αἰγυπτία. Ἦταν ἁμαρτωλή. Ἦταν πόρνη. Δὲν πίστευε στὸν Θεό, οὔτε μὲ τὴν ψυχή, οὔτε μὲ τὸ σῶμα. Δὲν εἶχε σεβασμὸ σὲ αὐτὸ τὸ σῶμα ποὺ ὁ Θεὸς ἔχει δημιουργήσει, οὔτε σ’ αὐτὴ τὴν ψυχή. Κι ὅμως ἦρθε, μὲ τραγικὸ τρόπο, ἀντιμέτωπη μὲ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ὑπῆρχε τρόπος νὰ τῆς ἐπιτραπεῖ ἡ εἴσοδος στὸν Ναὸ ἐκτὸς ἂν ἀπέρριπτε τὸ κακὸ καὶ διάλεγε τὴν ἁγνότητα, τὴν μετάνοια, τὴν νέα ζωή...

Πόσο εὔκολα μπαίνουμε ἐμεῖς στὸ ναὸ, ξεχνώντας τόσο εὔκολα ὅτι ἡ ἐκκλησία εἶναι ἕνα μικρὸ κομμάτι τοῦ κόσμου ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπιλέξει νὰ ζεῖ ἀποκομμένος ἀπὸ τὸν Θεό, ποὺ ἔχει ἀπορρίψει τὸν Θεό, ἔχει χάσει τὸ ἐνδιαφέρον του γι’ Αὐτόν• κι ὅτι οἱ λίγοι πιστοὶ δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ σὰν καταφύγιο -ναί, ἡ ἐκκλησία εἶναι ἡ πληρότητα τοῦ Παραδείσου, καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ ἕνα τραγικὸ καταφύγιο, τὸ μόνο μέρος ποὺ ἔχει δικαίωμα νὰ βρίσκεται ὁ Θεὸς ἐπειδὴ εἶναι καταζητούμενος. Κι ὅταν ἐρχόμαστε ἐδῶ, μπαίνουμε στὸ βασίλειο τοῦ Θεοῦ. Θὰ πρέπει νὰ ἐρχόμαστε μὲ μία αἴσθηση δέους ὄχι ἁπλὰ νὰ περπατᾶμε ἐκεῖ ὅπως σ’ ἕνα ἄλλο μέρος, ἀλλὰ σ’ ἕναν τόπο ποὺ εἶναι ἤδη τὸ Βασίλειο τοῦ Θεοῦ.

Ἂν εἴχαμε αὐτὴν τὴν διάθεση, ὅταν ἐρχόμαστε στὴν πόρτα τῆς Ἐκκλησίας, θὰ μπορούσαμε νὰ εἴμαστε, ἂν καὶ ἀσήμαντοι, σὰν τὴν Μαρία τὴν Αἰγυπτία. Θὰ σταματούσαμε καὶ θὰ λέγαμε, «πῶς μπορῶ νὰ μπῶ στὸν ναό;» Καὶ ἂν τὸ κάναμε αὐτὸ ὁλόψυχα, μὲ μιὰ καρδιὰ συντετριμμένη, μὲ μιὰ αἴσθηση τρόμου ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι εἴμαστε τόσο μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεό, τόσο ξένοι, τόσο ἄπιστοι, τότε θὰ ἄνοιγαν οἱ θύρες, καὶ θὰ βλέπαμε ὅτι δὲν βρισκόμαστε ἁπλὰ σ’ ἕναν μεγάλο χῶρο περιτριγυρισμένο ἀπὸ τοίχους, ἀλλὰ βρισκόμαστε σ’ ἕναν τόπο ποὺ εἶναι ὁ Παράδεισος τοῦ Θεοῦ ποὺ ἦλθε στὴν γῆ.

Ἂς μάθουμε ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐμπειρία τί σημαίνει νὰ προχωρᾶμε βῆμα-βῆμα πρὸς τὴν Ἀνάσταση, ἐπειδὴ γιὰ νὰ φτάσουμε στὴν Ἀνάσταση πρέπει νὰ περάσουμε μέσα ἀπὸ τὸν Γολγοθᾶ, πρέπει νὰ περάσουμε ἀπὸ τὴν τραγωδία τῆς Μ. Ἑβδομάδας καὶ νὰ τὴν κάνουμε δική μας, μετέχοντας μὲ τὸν Χριστό, τοὺς μαθητές Του καὶ τὰ πλήθη ὁλόγυρα, στὸν φόβο, στὸν τρόμο αὐτοῦ τοῦ γεγονότος· κι ἐπίσης νὰ τὸ ζήσουμε σὰν μιὰ φωτιὰ ποὺ θὰ κατακάψει ὅ,τι εἶναι εὐτελὲς γιὰ τὸν Θεὸ καὶ θὰ μᾶς καθαρίσει. Κι ἴσως μία μέρα, ὅταν ἡ φωτιὰ θὰ ἔχει κατακάψει ὅ,τι δὲν εἶναι ἄξιο γιὰ τὸν Θεό, καθένας ἀπὸ μᾶς ἴσως γίνει μιὰ εἰκόνα τῆς φλεγομένης βάτου, πυρακτωμένης ἀπὸ τὴν θεία φλόγα καὶ μὴ καιομένης, ἐπειδὴ θὰ εἶχε ἀπομείνει σὲ μᾶς μόνο ὅ,τι θὰ ἐπιβίωνε ἀπὸ τὴν θεϊκὴ φωτιά. Ἀμήν.

Εγκύκλιος Μητροπολίτου

Θέμα:

«Ἐνημερωτικὴ Ἐκδήλωση καὶ διαγνωστικὲς ἐξετάσεις γιὰ τὴ γεροντικὴ ἄνοια καὶ τὴ νόσο τοῦ Ἀλτζχάϊμερ».

Μὲ τὴν παροῦσα σᾶς γνωρίζουμε ὅτι ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Ἰωαννίνων σὲ συνεργασία μὲ τὸν Φιλανθρωπικὸ Ὀργανισμό «ΑΠΟΣΤΟΛΗ» τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν διοργανώνουν Ἐνημερωτικὴ Ἐκδήλωση κατὰ τὴν ὁποία εἰδικοὶ ἐπιστήμονες θὰ ὁμιλήσουν γιὰ θέματα γεροντικῆς ἄνοιας καὶ τῆς νόσου τοῦ Ἀltzχάϊμερ. Ἡ ἐκδήλωση αὐτή, ποὺ θὰ ὠφελήσει τὶς οἰκογένειες ποὺ φιλοξενοῦν ἢ φροντίζουν ἡλικιωμένα ἄτομα, θὰ πραγματοποιηθεῖ στὴν αἴθουσα «Ἀρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος» τῆς Ζωσιμαίας Παιδαγωγικῆς Ἀκαδημίας Ἰωαννίνων τὴν Παρασκευή, 22 Ἀπριλίου ἐ.ἔ καὶ ὥρα 8.00 τὸ βράδυ.

Μὲ τὸ πέρας τῆς ἐκδηλώσεως, ἡ χορῳδία τῆς Κατσαρείου Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς καθ’ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως θὰ ψάλλει ὕμνους τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομάδος.

Ἐπίσης, καλοῦμε τὶς οἰκογένειες ποὺ φροντίζουν ἡλικιωμένους ἀνθρώπους νὰ ἔλθουν μαζί τους, τὸ Σάββατο, 23 Ἀπριλίου καὶ ἀπὸ ὥρα 10.00 τὸ πρωὶ στὸν Ἱερὸ Ναὸ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Περιβλέπτου πόλεως Ἰωαννίνων, ὅπου οἱ ἡλικιωμένοι θὰ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ ὑποβληθοῦν σὲ ἐξετάσεις γιὰ τὴ γεροντικὴ ἄνοια καὶ τὴ νόσο τοῦ Ἀltzχάϊμερ ἀπὸ εἰδικούς.

Παροτρύνουμε τοὺς πιστοὺς τῶν ἐνοριῶν μας νὰ παρακολουθήσουν τὴν σημαντικὴ αὐτὴ Ἐνημερωτικὴ Ἐκδήλωση καὶ νὰ προσέλθουν κατὰ τὴν ἡμέρα τῶν διαγνωστικῶν ἐξετάσεων, μὲ σκοπὸ τὴν ἀρτιότερη φροντίδα τῶν ἡλικιωμένων μελῶν τῶν οἰκογενειῶν μας.

Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

†Ο ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΜΑΞΙΜΟΣ

Εγκύκλιος Μητροπολίτου

Θέμα:

«Ἐγκατάσταση αὐτομάτου πωλητοῦ Ἀνακυκλώσεως».

Μὲ τὴν παροῦσα σᾶς γνωρίζουμε ὅτι ὁ Ἑλληνικὸς Ὀργανισμὸς Ἀνακυκλώσεως σὲ συνεργασία μὲ τὴν Μ.Κ.Ο. «Ἀποστολή» τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, πρόκειται νὰ ἐγκαταστήσουν αὐτόματο πωλητὴ Ἀνακυκλώσεως κουτιῶν ἀλουμινίου, πλαστικῶν μπουκαλιῶν καὶ ὑάλινων φιαλῶν στὸ Γηροκομεῖο «Ζωσιμάδων» Ἰωαννίνων. Ἡ ἐκδήλωση ἐνάρξεως τοῦ προγράμματος θὰ γίνει στὸ Γηροκομεῖο τὴν Παρασκευή, 22 Ἀπριλίου ἐ.ἔ, ὥρα 11.00 τὸ πρωί.

Παρακαλοῦνται οἱ Ἐνορίες τῆς πόλεως καὶ τῶν περιχώρων νὰ ἐνημερώσουν τὸ Χριστεπώνυμο Πλήρωμα γιὰ τὸ πρόγραμμα αὐτό, τὸ ὁποῖο θὰ συμβάλλει στὴν εὐαισθητοποίηση τοῦ κόσμου σχετικῶς μὲ τὰ ὀφέλη τῆς ἀνταποδοτικῆς Ἀνακυκλώσεως, γιὰ τὴν προστασία τοῦ Περιβάλλοντος καὶ ὅτι τὰ ἔσοδα ἀπὸ τὸ συγκεκριμένο μηχάνημα θὰ διατίθενται γιὰ τὴν ἐνίσχυση τοῦ Γηροκομείου μας.

Προτρέπουμε τοὺς πιστοὺς νὰ ἀρχίσουν ἄμεσα τὴ συγκέντρωση τῶν εἰδῶν πρός ἀνακύκλωση, ὅπως κουτιά ἀλουμινίου, πλαστικά μπουκάλια, ὑάλινες φιάλες (ἀπό ἀναψυκτικά, μπύρες, νερό, γάλα, χυμούς, ἀπορρυπαντικά, κρασιά, ποτά κ. ἄ), ἔτσι ὥστε στηρίζοντας τὴ λειτουργία τοῦ προγράμματος αὐτοῦ, νὰ συμβάλλουν ἄμεσα καὶ στὴν ὑποστήριξη τοῦ Γηροκομείου μας καὶ νὰ εἶναι παρόντες στὴν ἐκδήλωση τοῦ Γηροκομείου γιὰ τὴν ἔναρξη τοῦ προγράμματος, τὴν Παρασκευή, 22 Ἀπριλίου, ὥρα 11.00 τὸ πρωί.

Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

†Ο ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΜΑΞΙΜΟΣ

Είη η μνήμη αυτού αιωνία...

Τρισάγιο, με αφορμή τη συμπλήρωση σήμερα δύο χρόνων από την εκδημία του μακαριστού Μητροπολίτου μας κυρού Θεοκλήτου, εψάλη το πρωί επί του τάφου του, στην αυλή του αγίου Νικολάου «εις Κοπάνους» από τον προϊστάμενο του Ναού π. Απόστολο.

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Ιωαννίνων εκοιμήθη στις 13 Απριλίου του 2014.

Είη η μνήμη αυτού αιωνία...

Στις 13 Απριλίου του 2014...

Στις 13 Απριλίου του 2014, απόγευμα Κυριακής των Βαΐων, εκοιμήθη ο αοίδιμος Μητροπολίτης Ιωαννίνων κυρός Θεόκλητος.

«Φτάνει η ώρα που ο αγώνας της διήγησης, ο μύθος, αρτιώνεται, και ακολουθεί ο ύπνος. Το τρανό πνεύμα, που γέμιζε μεγαλείο το σώμα, νιώθει τον νόστο και φεύγει για την αιώνια πατρίδα του και, τότε, το σώμα μικραίνει και χωράει σε ένα ξύλινο κιβούρι.

Στέκεσαι και κοιτάζεις το σκήνος, που έχει τη μορφή του ανθρώπου που γνώριζες. Από τα αρχιερατικά άμφια μένουν ακάλυπτα μόνον τα χέρια και το πρόσωπο. Και άθελα εστιάζεις στον δείκτη και τον μέσο, στο σκούρο χρώμα της πίσσας στο ένωμά τους. Πόση αγρύπνια, πόσος πόνος, πόσος στοχασμός ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο δάχτυλα; Οι ποριστές της ευσέβειας δεν του συγχωρούσαν το κάπνισμα, κι ας το παρέβλεπαν για τον Παπαδιαμάντη και τον Νεκτάριο Πενταπόλεως.

Ο χρόνος του στέρησε μονάχα την όραση. Τον έβλεπες όρθιο και δωρικό να περπατά αργά ψηλαφώντας γύρω του, και ένιωθες πως μια παρόμοια εικόνα φανταζόταν ο Όμηρος, όταν ιστορούσε τον Τειρεσία:  χρησμό από την ψυχή να πάρετε του Τειρεσία, που μάντης στη Θήβα ήταν τυφλός, μα η δύναμη κρατάει του νου του ακόμα. Όντως, η δύναμη του νου του κρατούσε· το πνεύμα αύξανε και η σάρκα ελάττωνε. Κι αυτό το ελάχιστο υλικό που έμεινε απ’ αυτόν ενταφιάσθηκε το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης στον Άγιο Νικόλαο των Κοπάνων...*» (Ευστάθιος Χ. Λιανός Λιάντης).

Ο μακαριστός Θεόκλητος Σετάκης γεννήθηκε το 1930 στη Θεσσαλονίκη. Τις γυμνασιακές του σπουδές περάτωσε στην Κρήτη, σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ πήρε πτυχίο και της Ανωτάτης Βιομηχανικής Πειραιά. Χειροτονήθηκε το 1958 Διάκονος και το 1960 Πρεσβύτερος, ενώ από το 1961 μέχρι το 1968 υπηρέτησε ως στρατιωτικός ιερέας. Ήταν ο στενότερος συνεργάτης του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, ο οποίος τον είχε πρωτοσύγκελο στη Μητρόπολη Ιωαννίνων.

Εξελέγη και χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Ιωαννίνων το 1975. Ασχολήθηκε με την συγγραφή πρωτότυπων βιβλίων, δοκιμίων σε περιοδικά και εφημερίδες, με τα οικονομικά της Εκκλησιάς και διατέλεσε για αρκετά χρόνια μέλος του Δ. Σ της Εθνικής Τράπεζας.

Ιδού πως περιγράφει το μακαριστό ποιμενάρχη μας ο γιαννιώτης Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος:

«Γνώρισμά του ήταν η ελευθερία και η ειλικρίνεια με τις οποίες εξέφραζε τις απόψεις του... Ο ατόφιος λόγος του πολλές φορές ήταν σκληρός, κοφτερός, ειλικρινής, ανδροπρεπής, ελεγκτικός, μερικές φορές εκφραζόταν με την γλώσσα του σώματος, τις εξωτερικές εκφράσεις. Δεν δίσταζε να σχολιάζη όλες τις καταστάσεις ελεύθερα... 

Ήταν ασυμβίβαστος, δεν υποχωρούσε στις απόψεις του, καταλάβαινε όμως τις αδυναμίες των άλλων. Ήταν εντελώς ανίκανος να κάνη εκκλησιαστική διπλωματία, δεν το ήθελε, θεωρούσε μάλιστα ότι η διπλωματία στα εκκλησιαστικά ζητήματα προξενεί κακό... Παρά τον απόλυτο και κοφτερό του λόγο, ήταν ευσυγκίνητος, έστω και αν δεν το έδειχνε, ευαίσθητος, εσωτερικά, χωρίς να το εκδηλώνη με πράξεις, αλλά τον καταλάβαινε κανείς από μια λέξη και με την σιωπή...

Δεν έκρυβε τα ανθρώπινα πάθη του και τις αδυναμίες του, τις ομολογούσε, τις άφηνε να φαίνωνται. Κάπνιζε πολύ –δέν το έκρυβε... Το θεωρούσε υποκρισία να το κρύβη...  

Είχε το προσόν να μη θέλη και να μήν επιδιώκη να απολογήται στους άλλους και να μήν απαντά στις συκοφαντίες ή τις επικρίσεις τους, έστω κι αν θεωρούσε ότι ήταν άδικες. Επίσης, δεν ήταν εκδικητικός, αλλά συγχωρούσε και ευεργετούσε αυτούς που τον έβλαπταν ή τον αδικούσαν. Αντιμετώπιζε με στωϊκότητα τις ποικιλώνυμες κριτικές...**».

«Αφτιασίδωτος στην όψη και στη συμπεριφορά δε δίσταζε να λέει την άποψη του με οποίο κόστος έστω κι αν στα μάτια κάποιων φαινόταν "ο μοντέρνος, ο καινοτόμος, ο αντιπαραδοσιακός" λες και η παράδοση είναι το όπλο όσων νόμισαν την πίστη μας για Μουσείο απέραντο και τη Θεολογία σαν περίληψη ενός ένδοξου παρελθόντος!

Μαχητικός, αδιαπραγμάτευτος, αυστηρός, με μια απλότητα αφοπλιστική που ίσως σκανδάλιζε εκείνους με την επιτηδευμένη ευγένεια και διπλωματικότητα, πορεύτηκε μια ζωή σαν ένας γνήσιος Άνθρωπος με πάθη, ελαττώματα και αδυναμίες. Αγωνιζόταν όμως διαρκώς έχοντας μια σταθερή μετάνοια στα σώψυχα του, και αυτό το ένιωθα κάθε φορά που τον συναντούσα, η οποία λες και ταυτόχρονα του δυνάμωνε το πάθος να ελαττώνει τις αδυναμίες του με τον δικό του τρόπο, μη γνωρίζοντας η δεξιά τι κάνει η αριστερά...***»

(Νίκος Παπαχρήστος).

Ας είναι η ψυχή του αναπαυμένη και η μνήμη του άληστος.

Θεοκλήτου

του Σεβασμιωτάτου και Θεοπροβλήτου Μητροπολίτου

της Αγιωτάτης Μητροπόλεως Ιωαννίνων, 

υπερτίμου και εξάρχου πάσης Ηπείρου και Κερκύρας,

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ...

*http://eiskopanous.blogspot.gr/2014/04/blog-post_5191.html

**http://www.dogma.gr/dialogos/o-mitropolitis-ioanninon-kyros-theoklitos/10303/

***http://eiskopanous.blogspot.gr/2014/04/blog-post_2592.html

Διαβάστε ακόμα:

«Ο Μητροπολίτης Θεόκλητος και ο Νεομάρτυρας Γεώργιος»:

http://eiskopanous.blogspot.gr/2014/04/blog-post_30.html

και

«Επικήδειος Λόγος στον εκλιπόντα Μητροπολίτη Ιωαννίνων κυρό Θεόκλητο υπό του πρωτοπρεσβυτέρου π. Λάμπρου Τσιάρα, νυν Γ.Α.Ε. Ι.Μ.Ιωαννίνων»:

http://eiskopanous.blogspot.gr/2014/05/blog-post_7.html

Η Ε΄ Εβδομάδα των Νηστειών «εις Κοπάνους»

Τρεις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων θα τελεσθούν την παρούσα Πέμπτη Εβδομάδα των Νηστειών στον Άγιο Νικόλαο «εις Κοπάνους».

Η πρώτη, την Τετάρτη το απόγευμα στις εφτά, και οι δύο επόμενες την Πέμπτη -«του Μεγάλου Κανόνος»- και την Παρασκευή το πρωί, ώρα 07.00.

Το απόγευμα της ερχόμενης Παρασκευής, ο Ακάθιστος Ύμνος θα ψαλεί στις 19.00 μ.μ.